Quảng Ngãi phát triển cây dược liệu, tạo sinh kế bền vững cho người dân

Phát huy lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng, những năm qua, Quảng Ngãi đã đẩy mạnh phát triển các loài dược liệu, hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn. Sâm Ngọc Linh, quế Trà Bồng cùng nhiều dược liệu bản địa không chỉ mang lại thu nhập ổn định, giúp đồng bào miền núi thoát nghèo bền vững.

Đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã phát triển gần 9.800 ha dược liệu, trong đó có nhiều loại dược liệu có giá trị cao như sâm Ngọc Linh, quế, đảng sâm, nghệ vàng. Việc hình thành chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ đã góp phần nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi từ hơn 8% xuống còn hơn 2,5%.  

Tận dụng lợi thế về thổ nhưỡng và khí hậu đặc trưng, đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Măng Ri tập trung phát triển các loại dược liệu, từng bước thoát nghèo. Xã Măng Ri có gần 100% dân số là đồng bào dân tộc Xơ Đăng. Từ năm 2021 đến nay, nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 đã giúp địa phương này hoàn thiện đồng bộ hệ thống điện, đường, trường, trạm, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất.

Hạ tầng được đầu tư đã tạo điều kiện để xã Măng Ri tập trung phát triển các loại cây trồng thế mạnh. Địa phương này đã xác định phát triển cây dược liệu là cây trồng đột phá để phát triển kinh tế - xã hội và tập trung tuyên truyền, vận động, hỗ trợ để người dân thực hiện. 

Đến nay, toàn xã đã phát triển được hơn 3.694ha cây dược liệu; trong đó, có hơn 2.489ha sâm Ngọc Linh. Các loại cây dược liệu mang lại giá trị kinh tế cao, giúp nhiều hộ vươn lên thoát nghèo và làm giàu. Nhờ dược liệu, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 18,27%, hộ cận nghèo còn 2,62%, thu nhập bình quân đầu người đạt 28,1 triệu đồng/năm.

Từ cây dược liệu nhất là sâm Ngọc Linh, nhiều gia đình tại Măng Ri vươn lên thoát nghèo. 

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, xã Măng Ri đặt mục tiêu phấn đấu trồng mới 1.300ha sâm Ngọc Linh, 1.390ha cây dược liệu khác. Tại các vùng sâu, vùng xa của xã ưu tiên phát triển dược liệu dưới tán rừng như sâm Ngọc Linh, hồng đẳng sâm. Đồng thời địa phương này sẽ đa dạng hóa, chế biến chuyên sâu sản phẩm từ sâm Ngọc Linh, hồng đẳng sâm; từng bước tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế.

Tại thôn Pu Tá, trước đây, khi chưa biết giá trị của sâm Ngọc Linh, người dân chủ yếu khai thác để chữa bệnh và đổi nhu yếu phẩm. Sau này, khi biết sâm Ngọc Linh có giá trị kinh tế cao, người dân mới bắt đầu trồng loại cây này, nhờ đó đã mang lại nguồn thu nhập cao cho người dân.

Ông A Chung, ở thôn Pu Tá cho biết: Năm 2007, được cán bộ địa phương vận động, gia đình bắt đầu trồng 500 cây sâm Ngọc Linh. Đến nay, vườn sâm Ngọc Linh đã có hơn 20 nghìn cây và cho thu nhập mỗi năm trên 1 tỷ đồng. Nhờ trồng sâm Ngọc Linh, gia đình ông Chung đã thoát khỏi hộ nghèo từ năm 2016. Đến nay, cuộc sống gia đình đã ổn định hơn. 

Xã Măng Ri hiện là vùng trồng sâm Ngọc Linh lớn nhất của Quảng Ngãi, do đồng bào Xơ Đăng canh tác theo phương thức bán tự nhiên dưới những cánh rừng nguyên sinh. Tuy nhiên, đợt mưa to gió lớn cuối tháng 7 vừa qua đã làm hư hại 2,9 ha cà phê, khoảng 26.486 cây sâm Ngọc Linh của 189 hộ dân (trong đó có 24 hộ nghèo, 51 hộ vừa thoát nghèo) và vườn sâm Ngọc Linh do xã Măng Ri quản lý bị thiệt hại nghiêm trọng. 

Ngay sau khi bão tan, ngày 10/8, UBND xã Măng Ri tổ chức phát động phong trào "Khôi phục vườn sâm Ngọc Linh, cà phê sau mưa bão". Ngay sau lễ phát động, hàng trăm cá nhân, đơn vị đã chung tay đóng góp: 200 triệu đồng tiền mặt, 7.500 hạt sâm Ngọc Linh (trị giá 750 triệu đồng), 500 cây sâm giống (trị giá 125 triệu đồng), 150.000 cây cà phê (trị giá 750 triệu đồng) và 20.000 cây thông giống (trị giá 40 triệu đồng) với tổng trị giá hơn 1,8 tỉ đồng.

Toàn bộ nguồn lực này sẽ được ưu tiên cấp phát cho các hộ nghèo, cận nghèo và những gia đình chịu thiệt hại nặng nề nhất, nhằm giúp bà con sớm phục hồi vườn sâm và cà phê. UBND xã Măng Ri cho biết, hạt và cây sâm sẽ được phân bổ trực tiếp tới từng hộ, bảo đảm đúng đối tượng, đúng nhu cầu. Còn cây cà phê không chỉ hỗ trợ các hộ mất trắng mà còn cấp cho các hộ nghèo để mở rộng diện tích trồng.../.

Lê Trang