Loạt cơ sở xử lý rác thải trái phép trong 1 xã ở Hà Nội, bất lực hay bao che?

Nơi trú ngụ của loạt cơ sở xử lý rác trái phép

Báo Lao Động đã có loạt bài điều tra về cơ sở tập kết xử lý rác thải công nghiệp trái phép trên đất nông nghiệp, trang trại tại thôn Xuân Nộn, xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh gây ô nhiễm môi trường, bức xúc cho người dân địa phương.

Đặc biệt, tại cơ sở trái phép này còn xuất hiện nhiều xe chở rác thải gắn biểu tượng rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại mang tên Công ty cổ phần phát triển môi trường Bình Nguyên (tại Quế Võ, Bắc Ninh) và Công ty TNHH môi trường Công Nghiệp Xanh (tại TP Phúc Yên, Vĩnh Phúc).

Việc này khiến người dân địa phương đặc biệt lo lắng về vấn đề ô nhiễm môi trường bởi cơ sở này được xây dựng trái phép trên đất được phê duyệt làm trang trại, không có chức năng tập kết, xử lý rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại.

Đáng chú ý, cơ sở trái phép này chỉ cách UBND xã Xuân Nộn gần 2km với hệ thống nhà kho rộng hàng nghìn m2 đã tồn tại cả chục năm nay, hoạt động rầm rộ. Hàng chục tấn rác thải được vận chuyển về và xử lý mỗi ngày nhưng không bị chính quyền địa phương phát hiện, xử lý.

Trước đó, cuối năm 2024, Báo Lao Động đã có bài điều tra về cơ sở tập kết, xử lý rác thải nguy hại và tái chế nhôm phế thải trái phép của Công ty TNHH môi trường Phú Minh (Công ty Phú Minh Vina) tại thôn Đường Nhạn, xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh.

Cơ sở trái phép này với hệ thống nhà xưởng rộng hơn gần 8.000m2 được xây dựng trên đất nông nghiệp được chính quyền xã Xuân Nộn cho người dân thuê để làm trang trại chăn nuôi. Nhưng bằng cách nào đó, cả khu đất đã biến thành nơi tập kết rác thải và lò luyện đúc nhôm phế thải trái phép.

Hàng trăm tấn rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại được tập kết về cơ sở này mỗi ngày, xe ra xe vào nhộn nhịp. Khói bụi, mùi khét từ quá trình nấu, tái chế nhôm phế thải bay về khu dân cư khiến người dân bức xúc.

Mặc dù hoạt động rầm rộ từ sáng sớm đến chiều tối nhưng thật khó hiểu khi trong suốt nhiều năm cơ sở xử lý rác nguy hại và lò đúc nhôm trái phép tại thôn Đường Nhạn vẫn tồn tại và khu vực này cũng chỉ cách UBND xã Xuân Nộn gần 2km.

Sau phản ánh, cơ quan chức năng đã vào cuộc làm rõ, bước đầu xác định những vi phạm của Công ty Phú Minh Vina. Hiện tại, hệ thống nhà xưởng xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp của đơn vị này đã bị niêm phong, dừng hoạt động.

Được biết, cơ quan chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ những sai phạm của lãnh đạo Công ty Phú Minh Vina và các cá nhân liên quan để xử lý trước pháp luật.

Nhà xưởng trái phép của Công ty TNHH Phú Minh Vina hiện đang bị niêm phong. Ảnh: PV.

Nhiều xe chở rác thải của Công ty TNHH môi trường Phú Minh Vina vẫn ra vào khu nhà xưởng trái phép tại xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh mỗi ngày (ảnh chụp ngày 7.6.2025). Ảnh: PV.

Theo ghi nhận của PV đầu tháng 6.2025, mặc dù các hoạt động tập kết rác thải, đúc nhôm tại cơ sở trái phép của Công ty Phú Minh Vina đã không còn hoạt động nhưng hệ thống nhà xưởng kiên cố rộng hàng nghìn m2 xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp vẫn y nguyên.

Các xe vận chuyển rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại của Công ty Phú Minh Vina vẫn được tập kết về khu nhà kho trái phép này. Mỗi ngày, đoàn xe cả chục chiếc tiếp tục rầm rộ tỏa đi khắp các nơi thu gom, vận chuyển rác thải nguy hại, rác thải công nghiệp.

Bất lực hay bao che?

Ngày 16.6, tại cuộc làm việc với PV Báo Lao Đông, ông Nguyễn Đức Lũy - Chủ tịch UBND xã Xuân Nộn cho biết, khu đất đang có nhà xưởng của Công ty Phú Minh Vina là đất nông nghiệp được xã cho 3 hộ dân địa phương thuê làm trang trại.

"3 hộ dân này lại cho công ty thuê làm nhà xưởng, tôi thì mới về xã công tác từ cuối năm 2023, việc này đúng là từ thời trước quản lý đã không được chặt. Tháng 1.2025, chúng tôi đã cưỡng chế khoảng hơn 3.000m2 đất của 3 hộ dân này để bàn giao cho trung tâm quỹ đất huyện Đông Anh.

Còn gần 4.000m2 nữa thì có nhà xưởng của Công ty Phú Minh Vina trên đó nhưng đang bị niêm phong, vụ án cũng chưa điều tra xong nên chúng tôi chưa thể cưỡng chế", ông Lũy thông tin.

Có hay không sự bắt tay của các công ty môi trường trong việc đưa rác thải công nghiệp, rác thải nguy hại về tập kết, xử lý trái phép tại xã Xuân Nộn cần được làm rõ. Ảnh: PV.

Đối với cơ sở tập kết, xử lý rác thải công nghiệp tại thôn Xuân Nộn, ông Lũy thừa nhận: "Đó cũng là đất nông nghiệp do xã quản lý và đã cho 1 hộ dân thuê, được huyện phê duyệt làm trang trại, việc đưa rác về tập kết, xử lý là không đúng".

Chủ tịch UBND xã Xuân Nộn thông tin thêm, chính quyền đã thông báo yêu cầu cơ sở này phải thu dọn và di chuyển rác thải đi nơi khác. Cơ sở đã bị cắt điện nhưng họ xin thêm ít thời gian để làm nốt.

Khi PV đặt câu hỏi, vì sao loạt cơ sở xử lý rác thải trái phép với hệ thống nhà xưởng lớn, hoạt động rầm rộ suốt nhiều năm mà chính quyền địa phương không kiểm tra, xử lý dứt điểm?. Chủ tịch UBND xã Xuân Nộn không trả lời và cũng không cung cấp được các hồ sơ, tài liệu liên quan về việc xử lý vi phạm.

Nhận định về vụ việc này, luật sư Lương Văn Chương - Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh cho rằng, có dấu hiệu của việc buông lỏng quản lý đất đai của chính quyền địa phương. Bởi mục đích ban đầu là thuê làm trang trại chăn nuôi, sau đó lại xây nhà xưởng, đưa rác thải về, chính quyền không thể không biết.

"Xe ra vào rầm rộ, ống khói phát thải ra môi trường trong khi những cơ sở này lại rất gần trụ sở UBND xã. Ở đây có sự bất lực hay bao che của chính quyền địa phương hay không cần được làm rõ", luật sư Lương Văn Chương cho hay.