Các chuyên gia cùng thảo luận tại phiên tọa đàm (Ảnh: K.D)
Đó là chia sẻ của TS. Nguyễn Thị Tuệ Anh, Phó Viện trưởng Phụ trách Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tại Hội thảo “Đẩy mạnh triển khai thực hiện Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ để hỗ trợ các bộ ngành và đơn vị liên quan triển khai” do CIEM tổ chức ngày 10/10, tại Hà Nội.
Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ đã Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 12/8/2019. Mục tiêu đề án là tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hoạt động kinh tế chia sẻ và kinh tế truyền thống. Đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số và phát triển kinh tế số.
Tại hội thảo, các chuyên gia đã cùng phân tích các quan điểm cơ bản, nhận dạng và áp dụng mô hình kinh tế chia sẻ trong 2 lĩnh vực lớn là ngân hàng và giao thông vận tải; đề xuất các phương thức quản lý đối với các quyền lợi, trách nhiệm và lợi ích các bên tham gia vào mô hình kinh tế này.
Theo TS. Nguyễn Mạnh Hải, Trưởng ban Nghiên cứu các vấn đề xã hội, kinh tế chia sẻ ở Việt Nam chưa phát triển mạnh như ở nhiều nước nhưng cũng có tiềm năng lớn phát triển. Một số loại hình kinh tế chia sẻ đã xuất hiện như dịch vụ vận tải trực tuyến từ 2014 (Uber, Grab, dichung…); dịch vụ chia sẻ phòng có khoảng 6.500 cơ sở Airbnd. Nhiều dịch vụ khác cũng đã xuất hiện như: du lịch Tiip.me, dịch vụ sửa chữa điện tử, điện lạnh, xây dựng; dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ cho vay ngang hàng….
Tuy nhiên, về mặt quản lý nhà nước, các loại dịch vụ kinh tế chia sẻ lại không có một quy định chung mà là những chính sách thể hiện cụ thể ở từng lĩnh vực. Chỉ ra một số bất cập và nguyên nhân, TS. Nguyễn Mạnh Hải cho rằng, việc cấp giấy phép kinh doanh còn gặp vướng mắc dẫn đến lúng túng trong việc xác định bản chất giao dịch để áp thuế do hoạt động này vẫn chưa có trong danh mục ngành nghề kinh doanh. Ngoài ra, khung pháp lý về hoạt động kinh doanh hiện chưa có các quy định hay điều chỉnh các hoạt động kinh doanh “chia sẻ”. Luật Công nghệ thông tin chưa có quy định đối với các cá nhân hay tổ chức nước ngoài có hợp tác, kinh doanh không có văn phòng đại diện tại Việt Nam.
Đối với lĩnh vực công nghệ tài chính, ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết, cơ chế quản lý thử nghiệm cho phép các công ty khởi nghiệp và tổ chức đổi mới sáng tạo được thực hiện thử nghiệm sản phẩm, giải pháp trong một môi trường được kiểm soát và giám sát chặt chẽ trước khi cung ứng ra thị trường.
“Ngân hàng Nhà nước luôn chủ động trong việc hỗ trợ thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tiến hành xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ Đề án về Cơ chế quản lý thử nghiệm hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng. Đề án được phê duyệt sẽ tạo cơ chế phù hợp để quản lý và giúp các doanh nghiệp có cơ hội thử nghiệm các sản phẩm, dịch vụ có tính đổi mới, sáng tạo, cũng như bảo vệ người sử dụng nhằm bước đầu triển khai cơ chế này.” - ông Sơn cho biết thêm.
Còn với lĩnh vực vận tải, chuyên gia Ngô Vĩnh Bạch Dương, Trưởng phòng Pháp luật Kinh tế, Viện Nhà nước và Pháp luật nhận định, các quy định cũ về định danh dịch vụ, cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, hợp đồng, thuế đã trở nên chật hẹp với những phát triển mới của kinh tế nền tảng. “Trong quá trình quản lý các nền tảng, Nhà nước cần chú trọng xem xét các điều kiện giao dịch chung, đặc biệt trong việc phân định trách nhiệm các bên để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và bảo vệ các đối tác yếu thế trong giao dịch” – ông Dương nhấn mạnh.