Trắng tay, vợ uất ức chết bởi bản án sai
Ông Huỳnh Ngọc Sơn (Ba Sơn, SN 1952, ngụ P.2, TP.Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang) cho biết vừa gửi đơn đến TAND tối cao khởi kiện TAND tỉnh Tiền Giang. Ông Ba Sơn từng là một tỉ phú có tiếng trong giới chủ tàu đánh cá, từng là Chủ tịch Hội Nghề cá của phường. Theo ông Ba Sơn, chỉ vì 1 bản án oan sai của TAND tỉnh Tiền Giang mà ông rơi vào cảnh tan nhà nát cửa, vợ uất ức đến mức đột quỵ chết, con cái tản lạc làm thuê khắp nơi, còn ông hằng ngày phải đi bán vé số mưu sinh.
Trong đơn ông Ba Sơn khởi kiện, ông yêu cầu TAND tỉnh Tiền Giang phải bồi thường cho ông số tiền hơn 1,6 tỉ đồng thiệt hại tài sản, tinh thần và chiếc tàu đánh cá đã bị phát mãi. Ông Ba Sơn kể, bi kịch của gia đình ông bắt đầu từ cơn bão Linda kinh hoàng 20 năm trước. Lúc đó chiếc tàu lưới vây của cha con ông Sơn bị bão đánh chìm ở khu vực đảo Hòn Khoai (tỉnh Cà Mau), nhưng may mắn là ông và các con đều giữ được mạng sống.
Tháng 5.1998 ông Sơn được vay 1,3 tỉ đồng vốn khắc phục bão số 5 từ một Ngân hàng có chi nhánh Tiền Giang để đóng mới tàu đánh cá, tiếp tục ra khơi bám biển, với lãi suất trong hạn 0,6%/tháng, lãi suất quá hạn 0,9%/tháng, hạn cuối trả nợ là tháng 5.2003. Tài sản thế chấp là chiếc tàu đánh cá TG - 91269TS tên Nhân Nghĩa trị giá 1,5 tỉ đồng của ông Sơn.
Từ năm 1998 đến tháng 8.2002 ông Sơn đã trả gần 81 triệu đồng tiền lãi và 776 triệu đồng vốn gốc cho ngân hàng, chỉ còn nợ 474 triệu đồng. Nhưng tháng 7.2011 Ngân hàng khởi kiện ông Sơn ra tòa, yêu cầu phải trả hơn 1,6 tỉ đồng vốn gốc và tiền lãi, trong đó vốn gốc là 524 triệu đồng, tiền lãi quá hạn hơn 1,1 tỉ đồng!
Dù ông Sơn trình bày khoản lãi quá hạn là không hợp lý, vì năm 2002 Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận cho các chủ tàu vay vốn khắc phục bão số 5 được trả nợ gốc không tính lãi, nhưng TAND TP.Mỹ Tho và TAND tỉnh Tiền Giang vẫn không chấp nhận, buộc ông Sơn phải trả cho ngân hàng số tiền hơn 1,6 tỉ đồng và phải nộp hơn 30 triệu đồng tiền án phí.
“Sau khi tui bị tòa án buộc phải trả nợ ngân hàng, thì tháng 1.2012 các chủ nợ bên ngoài đến xiết căn nhà vợ chồng con cái tui đang ở tại KP.5, P.2 để trừ nợ. Thấy hoàn cảnh tui không còn nơi trú ngụ, họ thương tình cho tui ở nhờ. Đến tháng 3.2012, cơ quan Thi hành án lấy chiếc tàu đánh cá của gia đình để phát mãi trừ nợ với giá 650 triệu đồng. Uất ức, đau buồn, ngày 16.6.2013 vợ tui bị đột quỵ, đưa đến bệnh viện cấp cứu nhưng không kịp”, ông Sơn kể.
Từ ngày ông Sơn lâm cảnh tan nhà nát cửa, 4 đứa con trai đều là tài công tàu đánh cá phải đi làm thuê khắp nơi, còn bản thân ông từng là tỉ phú, nhưng hằng ngày phải cố đi bán được 50 tờ vé số kiếm cơm. Nhiều năm liền, tháng nào ông Sơn cũng dành dụm tiền để thuê người viết đơn, gửi đơn đến các cơ quan hữu trách kêu oan.
Tháng 11.2014 vụ việc của ông Sơn được Chánh án TAND tối cao ra quyết định kháng nghị đối với bản án dân sự phúc thẩm ngày 8.12.2011 của TAND tỉnh Tiền Giang. Đến tháng 4.2015, TAND tối cao ra quyết định giám đốc thẩm, tuyên hủy toàn bộ 2 bản án dân sự sơ thẩm của TAND TP.Mỹ Tho và dân sự phúc thẩm của TAND tỉnh Tiền Giang, giao hồ sơ vụ án của ông Sơn cho TAND TP.Mỹ Tho xét xử lại từ cấp sơ thẩm.
Đơn khởi kiện TAND tỉnh Tiền Giang yêu cầu bồi thường thiệt hại của ông Ba Sơn - Ảnh: Thanh Anh
Lý do là tòa án cấp sơ - phúc thẩm đã không làm rõ việc ông Sơn vay vốn ngân hàng có thuộc diện được hưởng ưu đãi về lãi suất theo Quyết định 144/2002 của Thủ tướng Chính phủ hay không. Khi chưa làm rõ vấn đề, TAND TP.Mỹ Tho và TAND tỉnh Tiền Giang đã buộc ông Sơn trả lãi cho ngân hàng theo mức lãi suất được ghi trong hợp đồng tín dụng ban đầu là chưa đủ cơ sở tuyên án!
Khuyên bị đơn kiện lại nguyên đơn
Sau khi có phán quyết của TAND tối cao, tháng 8.2015 TAND TP.Mỹ Tho ra quyết định đình chỉ vụ án với lý do… ngân hàng đã rút hồ sơ, không còn nhu cầu khởi kiện ông Sơn. Kỳ lạ hơn, đến tháng 1.2016 Chi cục Thi hành án dân sự TP.Mỹ Tho đã “lén” hoàn trả cho ông hơn 30 triệu đồng tiền án phí.
Trong khi ông Sơn nhiều lần gửi đơn yêu cầu TAND tỉnh Tiền Giang bồi thường thiệt hại vì bản án phúc thẩm của tòa án trực tiếp làm ông tan nhà nát cửa, trắng tay thì cơ quan này cũng liên tục từ chối giải quyết.
Ngày 25.4, ông Trần Ngọc Quang, Chánh án TAND tỉnh Tiền Giang, có công văn gửi ông Sơn, cho biết TAND tỉnh không có xử lý kỷ luật đối với ông Trương Văn Sang (là Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm gây thiệt hại cho ông Sơn đã bị TAND Tối cao tuyên hủy án) vì Thẩm phán Sang không cố ý ra bản án mà biết rõ là trái pháp luật hoặc cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án.
Do ông Sơn không cung cấp được tài liệu nào liên quan đến việc kỷ luật và chưa có cơ quan thẩm quyền nào ra quyết định xử lý kỷ luật đối với ông Sang, nên vụ việc của ông Sơn không thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND tỉnh Tiền Giang.
Ông Sơn tiếp tục gửi đơn khiếu nại, kêu oan khắp nơi nên ngày 8.6 Chánh án TAND tỉnh Tiền Giang tiếp tục ký văn bản gửi ông Sơn, nêu rõ: Ngày 5.8.2015 phía Ngân hàng đã rút toàn bộ đơn khởi kiện nên ngày 6.8.2015 TAND TP.Mỹ Tho ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự. Trường hợp của ông Sơn không đủ điều kiện để được bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước trong hoạt động tố tụng dân sự”.
Sau khi từ chối giải quyết bồi thường cho ông Sơn, Chánh án TAND tỉnh Tiền Giang lại hướng dẫn: Ông Sơn có quyền khởi kiện lại… phía Ngân hàng để "yêu cầu xem xét lại lãi suất mà ông cho rằng trường hợp ông vay tiền thuộc diện được ưu đãi về lãi suất quy định tại điều 6 Quyết định 985/TTg ngày 20.11.1997 của Thủ tướng Chính phủ”.
Dù ông Chánh án TAND tỉnh Tiền Giang cho rằng Thẩm phán Sang không cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án để xét xử sai, ra bản án gây thiệt hại cho ông Sơn, nhưng các tài liệu cho thấy trong vụ án này 2 cấp tòa sơ - phúc thẩm đã không xem xét đến những chứng cứ quan trọng có lợi cho ông Sơn. Đó là Quyết định 066/QĐ-UB của UBND tỉnh Tiền Giang “Duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán công trình: Tàu đánh cá vỏ gỗ cho chủ đầu tư Huỳnh Ngọc Sơn, địa điểm P.2, TP.Mỹ Tho, nguồn vốn vay tín dụng ưu đãi 1,3 tỉ đồng và tự có 49.479.000 đồng” do ông Ngô Quang Thọ, Phó chủ tịch UBND tỉnh, ký ban hành ngày 26.3.1998.
Quyết định này nêu rõ: “... Căn cứ Quyết định 985/TTg ngày 20.11.1997 của Thủ tướng Chính phủ ban hành về việc khắc phục hậu quả cơn bão số 5, khôi phục và phát triển sản xuất cho các tỉnh ven biển Nam Bộ và Nam Trung Bộ… Ngân hàng chuyên doanh có trách nhiệm cấp phát vốn vay theo đúng tiến độ đóng tàu và mua trang thiết bị trên cơ sở biên bản nghiệm thu khối lượng và tổ chức thu hồi vốn vay đúng hạn”.
Trước đó UBND P.2 (TP.Mỹ Tho), Chi cục Thủy sản và Sở NN-PTNT tỉnh Tiền Giang đều có văn bản xác nhận ông Sơn được ưu đãi vay vốn khắc phục hậu quả cơn bão số 5 là đúng đối tượng. Nhưng các chứng cứ này đều không được 2 cấp tòa sơ, phúc thẩm xem xét.
Theo ông Phạm Văn Trọng, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn của UBND tỉnh Tiền Giang, nguyên Giám đốc Sở Tư pháp, ông chưa từng thấy vụ án nào “kỳ lạ” như vụ án của ông Sơn.
“Bản án của TAND TP.Mỹ Tho và TAND tỉnh Tiền Giang đều bị TAND tối cao tuyên hủy vì có sai sót nhưng cả 2 cấp tòa không chấp hành phán quyết của Tòa tối cao, không xét xử lại mà chỉ trả lại tiền án phí cho ông Sơn, không chịu trách nhiệm về những lời tuyên án gây thiệt hại cho đương sự và còn ra văn bản “hướng dẫn” ông Sơn khởi kiện lại phía ngân hàng thì… từ trước đến nay chưa có tiền lệ”, ông Trọng nói.
Thanh Anh