Tại Lâm Đồng, tình trạng lấn chiếm kênh thoát lũ thời gian qua đã gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến khả năng tiêu thoát nước, tiềm ẩn nguy cơ ngập úng và mất an toàn trong mùa mưa bão. Để khắc phục triệt để, các ngành chức năng của tỉnh đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân tự giác tháo dỡ công trình vi phạm, tổ chức kiểm tra thường xuyên và xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.
UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương, đặc biệt là khu vực đô thị, nơi tình trạng xây dựng, buôn bán lấn chiếm hành lang kênh thoát lũ còn diễn biến phức tạp. Cùng với đó, chính quyền cũng chú trọng công tác quy hoạch, cải tạo, nạo vét hệ thống thoát nước, kết hợp nâng cao ý thức cộng đồng trong việc giữ gìn hành lang thoát lũ thông thoáng.
Việc kiên quyết xử lý vi phạm không chỉ đảm bảo an toàn cho người dân trong mùa mưa lũ, mà còn góp phần xây dựng môi trường sống bền vững, trật tự và văn minh đô thị tại Lâm Đồng.
Đơn cử, tại hồ Sông Lũy, nơi đây là một trong số những “điểm nóng” về vi phạm hành lang thoát lũ tại Lâm Đồng. Hồ Sông Lũy nằm trên địa bàn xã Phan Sơn (tỉnh Lâm Đồng) với dung tích 99,9 triệu m3. Đây được xem là công trình thủy lợi lớn nhất khu vực Đông Nam tỉnh, có nhiệm vụ cấp nước tưới ổn định cho 24.200 ha đất canh tác. Đồng thời, cấp nước phục vụ sinh hoạt và du lịch; duy trì dòng chảy môi trường, giảm lũ hạ du, kết hợp phát điện.
Tình trạng lấn chiếm kênh thoát lũ tại Lâm Đồng tiềm ẩn nguy cơ gây ngập úng. (Ảnh: BLĐ).
Tuy nhiên, hiện nay đang có tổng cộng 25 hộ dân có hành vi lấn, chiếm lòng hồ chứa nước Sông Lũy dựng nhà phao để ở, khai thác thủy sản và dựng lồng bè nuôi cá trong lòng hồ. Thực trạng này dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng đến dòng chảy, tiêu thoát lũ, nhất là vào mùa mưa. Lãnh đạo UBND xã Phan Sơn cho biết, để xác minh và giải quyết dứt điểm thực trạng này, vừa qua, UBND xã phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận (Công ty) kiểm tra các khu vực hồ Sông Lũy, hệ thống kênh tưới Phan Rí - Phan Thiết, Kênh Chính 812 - Châu Tá.
Qua đó, ghi nhận tình trạng cỏ mọc gây cản trở dòng chảy, kênh tiêu thoát lũ ở kênh chính 812. Riêng với 25 hộ dân có hành vi lấn chiếm lòng hồ chứa, trước đây đã có cam kết, nhưng đa số vẫn chưa tháo dỡ, trả lại hiện trạng ban đầu. Hiện chỉ có 4 hộ di dời ra khỏi lòng hồ, còn 21 hộ dân chưa thực hiện việc di dời và tiếp tục ký cam kết đến hết ngày 5/12/2025 sẽ di dời.
Lý do được các hộ dân nêu là còn một phần thủy sản đang nuôi trong lồng bè chưa đến thời gian thu hoạch. Nếu sau thời gian này, các hộ dân không di dời, UBND xã Phan Sơn sẽ tiến hành thực hiện theo quy định. Tình trạng người dân lấn chiếm lòng sông, lòng suối, các tuyến kênh thoát lũ sau tràn xả lũ gây khó khăn trong việc phối hợp triển khai phương án ứng phó tình huống khẩn cấp xảy ra như: xả lũ, vỡ đập...
Để giải quyết tình trạng này, trong tháng 8/2025, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có công văn giao các đơn vị, địa phương liên quan kiểm tra, rà soát và xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm, lấn, chiếm đất, xây dựng công trình trái phép trong hành lang bảo vệ công trình thủy lợi trên địa bàn quản lý.
Trường hợp để xảy ra vi phạm nghiêm trọng không xử lý dứt điểm, gây dư luận không tốt trong Nhân dân, chủ tịch UBND các xã, phường, đặc khu phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, vừa qua, đoàn công tác của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã kiểm tra thực tế tại một số điểm vi phạm và đề xuất hướng xử lý sớm.
Trong đó, đoàn đề nghị UBND xã Phan Sơn phối hợp cùng Công ty sớm giải quyết tình trạng lấn, chiếm trên và hoàn trả lại hiện trạng cho Công ty quản lý, khai thác vận hành hồ chứa nước Sông Lũy bảo đảm an toàn đúng theo quy định của pháp luật hiện hành. Song song đó, tiếp tục tăng cường kiểm tra, kịp thời phát hiện và giải quyết dứt điểm không để phát sinh trường hợp vi phạm khác.
Tỉnh Lâm Đồng ban hành Công văn giao các đơn vị, địa phương liên quan kiểm tra, xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm, lấn, chiếm hành lang thoát lũ.
Về phía xã Phan Sơn nói riêng và một số địa phương khác cho biết, sẽ thường xuyên phối hợp tuyên truyền, vận động, thông báo rộng rãi với các hộ dân sớm thực hiện việc di dời. Từ đó, sớm hoàn trả lại hiện trạng cho Công ty quản lý, khai thác vận hành các hồ chứa bảo đảm an toàn đúng theo quy định của pháp luật hiện hành.
Nếu các hộ dân không chấp hành thực hiện, địa phương sẽ tiến hành thực hiện tháo dỡ theo quy định. Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Bình Thuận, tính đến cuối tháng 7/2025, toàn tỉnh ghi nhận 443 vụ vi phạm hành lang kênh, suối thoát lũ. Ngoài xã Phan Sơn, trên địa bàn tỉnh còn một số địa phương khác có ghi nhận tình trạng vi phạm hành lang kênh, suối thoát lũ như: Vĩnh Hảo, Hàm Thuận Bắc, Hàm Thuận, Hàm Kiệm và Hàm Thuận Nam. Đến nay, các địa phương đã xử lý 443 vụ, còn 163 vụ chưa giải quyết dứt điểm.
Kiên quyết xử lý tình trạng lấn chiếm kênh thoát lũ tại Lâm Đồng không chỉ giải quyết trước mắt nguy cơ ngập úng, mất an toàn mùa mưa bão mà còn mang ý nghĩa lâu dài trong việc đảm bảo phát triển đô thị bền vững.
Hành động này cho thấy sự quyết tâm của chính quyền trong công tác quản lý, lập lại trật tự hành lang thoát lũ, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm bảo vệ hạ tầng phòng chống thiên tai. Song song với các biện pháp cưỡng chế, việc tăng cường tuyên truyền, vận động người dân tự giác chấp hành, kết hợp quy hoạch, cải tạo hệ thống thoát nước hiện có là yếu tố quan trọng giúp công tác này đạt hiệu quả bền vững.
Khi người dân hiểu rõ lợi ích chung và cùng đồng hành, những vi phạm sẽ từng bước được hạn chế, môi trường sống trở nên an toàn, văn minh hơn. Đây cũng chính là nền tảng quan trọng để Lâm Đồng vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa xây dựng cộng đồng an toàn, thích ứng hiệu quả trước những biến đổi khó lường của khí hậu và thiên tai trong thời gian tới.
Hoài Thương