Trong những năm gần đây, cùng với quá trình phát triển công nghiệp, nguy cơ ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước từ hoạt động xả thải công nghiệp, đang đặt ra nhiều thách thức đối với công tác quản lý tại tỉnh Lâm Đồng. Trước thực trạng đó, địa phương đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường giám sát, kiểm soát chặt chẽ nguồn nước thải công nghiệp ra môi trường.
Các cơ quan chức năng tập trung rà soát, thống kê các cơ sở sản xuất, kinh doanh có phát sinh nước thải, nhất là tại các khu, cụm công nghiệp và những ngành nghề tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm cao. Công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất được đẩy mạnh, kết hợp với việc lấy mẫu phân tích chất lượng nước thải, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, tỉnh Lâm Đồng cũng chú trọng đầu tư, nâng cấp hệ thống quan trắc môi trường tự động, tăng cường ứng dụng công nghệ trong theo dõi, giám sát hoạt động xả thải. Song song với các biện pháp quản lý, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định pháp luật, khuyến khích đầu tư hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi xả ra môi trường.
Thông qua những giải pháp đồng bộ, công tác kiểm soát nước thải công nghiệp từng bước được nâng cao, góp phần hạn chế nguy cơ ô nhiễm, bảo vệ nguồn nước và môi trường sinh thái trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê, toàn tỉnh hiện nay có 14 khu công nghiệp (KCN), trong đó 8 KCN đang hoạt động; 38 cụm công nghiệp (CCN), với 24 CCN đang hoạt động và 33 làng nghề truyền thống.
Một góc khu công nghiệp Phan Thiết 1 nay thuộc tỉnh Lâm Đồng. (Ảnh: DT).
Cụ thể, tại khu vực 1 (Lâm Đồng cũ) có 2 khu công nghiệp (KCN), 7 CCN và 30 làng nghề. 2 KCN gồm Lộc Sơn và Phú Hội. Trong đó, KCN Lộc Sơn đã được đầu tư và đưa vào vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung; KCN Phú Hội đã hoàn thành xây dựng hệ thống này và đang hoàn tất các thủ tục pháp lý, dự kiến vận hành vào cuối năm 2025.
Đối với các CCN, do chưa được đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, các cơ sở sản xuất phải tự xây dựng hệ thống xử lý riêng, bảo đảm đạt quy chuẩn xả thải theo quy định. Riêng các làng nghề, hiện nay mới có 5 làng nghề xây dựng phương án bảo vệ môi trường. Tại khu vực 2 (Bình Thuận cũ) hiện tại có 9 KCN, 29 CCN và 3 làng nghề.
Trong số 9 KCN, có 5 KCN đang hoạt động và đã được đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung; 4 KCN còn lại đang trong giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng và thu hút đầu tư. Đối với các CCN, trong 15 CCN đang hoạt động có 7 CCN đã có hệ thống xử lý nước thải tập trung.
Riêng 3 làng nghề trên địa bàn đều phân tán trong khu dân cư, hiện chưa có hệ thống xử lý nước thải riêng. Tại khu vực 3 (Đắk Nông cũ) hiện tại có 3 KCN và 1 CCN (CCN Thuận An). Trong đó, KCN Tâm Thắng đã xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung; 1 KCN đang chuẩn bị đi vào hoạt động, KCN còn lại đang triển khai thủ tục đầu tư theo quy định.
Riêng CCN Thuận An đã hoạt động từ lâu nhưng chưa được đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng thu gom, xử lý nước thải tập trung, các doanh nghiệp phải tự đầu tư hệ thống xử lý. Theo đánh giá của ngành chức năng, hầu hết các cơ sở đều chấp hành quy định về hồ sơ môi trường, đầu tư hệ thống xử lý nước thải và lắp đặt quan trắc tự động, liên tục.
Việc chủ động giám sát, kiểm soát nước thải công nghiệp ra môi trường không chỉ là yêu cầu cấp thiết trước mắt mà còn mang ý nghĩa lâu dài đối với mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh Lâm Đồng. Trong bối cảnh công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ, nếu không kiểm soát tốt nguồn thải, nguy cơ suy giảm chất lượng môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân và các ngành kinh tế khác là điều khó tránh khỏi.
Hệ thống xử lý nước thải tại các KCN của Lâm Đồng được giám sát chặt chẽ.
Những nỗ lực của Lâm Đồng trong thời gian qua cho thấy sự quyết liệt của chính quyền địa phương trong việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để công tác này đạt hiệu quả bền vững, cần tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng giám sát, tăng cường trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc tuân thủ quy định về xử lý nước thải.
Đồng thời, việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư hạ tầng kỹ thuật và ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý môi trường cần được quan tâm đúng mức. Bên cạnh vai trò của các cơ quan chức năng, sự tham gia giám sát của cộng đồng và ý thức chấp hành pháp luật của doanh nghiệp cũng là yếu tố quan trọng. Đáng chú ý, tỉnh ban hành Kế hoạch số 5887/KH-UBND về việc triển khai thực hiện quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch bảo vệ môi trường tỉnh Lâm Đồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Mục đích nhằm tổ chức quán triệt, triển khai có hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và định hướng quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; phương án bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, phương án phát triển thu gom và xử lý chất thải trong quy hoạch tỉnh Lâm Đồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Xác định các nội dung trọng tâm, nguồn lực và lộ trình thực hiện các danh mục dự án cụ thể, xác định tiến độ thực hiện các chương trình, dự án theo từng giai đoạn từ nay đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 nhằm thu hút các nguồn lực xã hội trong việc thực hiện quy hoạch và việc sử dụng các nguồn lực để thực hiện Quy hoạch…
Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ, liên tục và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, công tác kiểm soát nước thải công nghiệp sẽ phát huy hiệu quả rõ rệt. Qua đó, góp phần bảo vệ nguồn nước, giữ gìn môi trường sống trong lành, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững của tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới.
Hải An