Gia Lai chú trọng hoàn thiện hạ tầng phục vụ công tác thu gom, xử lý rác thải

Để nâng cao hiệu quả công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn, tỉnh Gia Lai đặt mục tiêu đến đến năm 2030, có 95% chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) đô thị và 80% CTRSH nông thôn được thu gom và xử lý đảm bảo theo quy định; sử dụng phương pháp chôn lấp trực tiếp cho tối đa 5% CTRSH đô thị và 35% CTRSH nông thôn được thu gom.

Đầu tư xây dựng mới cơ sở xử lý CTRSH phải đảm bảo tỷ lệ chôn lấp sau xử lý không quá 10%. 100% các bãi chôn lấp thuộc đối tượng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải được xử lý ô nhiễm, cải tạo đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường. Các bãi chôn lấp CTRSH tự phát, không hợp vệ sinh được cải tạo, phục hồi môi trường và đóng cửa theo lộ trình phân vùng thu gom. Triển khai phân loại CTRSH tại nguồn trên địa bàn tỉnh theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Đến năm 2030, tỉnh Gia Lai hình thành 13 vùng (vùng được xác định theo nguyên tắc cự ly thu gom khoảng 30km và lượng CTRSH thu gom tối thiểu 20 tấn/ngày) cơ bản trong thu gom, xử lý CTRSH (lượng CTRSH đưa về các nhà máy xử lý đảm bảo phát huy tối đa hiệu quả đầu tư nhà máy/khu xử lý) và một số ô chôn lấp rác trơ. Thực hiện thu gom và xử lý tại chỗ bằng ô chôn lấp rác trơ đối với các xã vùng sâu, vùng xa, việc thu gom, vận chuyển CTRSH về vùng xử lý không hiệu quả.

Tỉnh Gia Lai sẽ triển khai thu gom, xử lý rác thải theo vùng. 

Cùng với đó, tỉnh tập trung nguồn lực đầu tư để hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng xử lý CTRSH phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật bảo vệ môi trường. Đến năm 2030, đầu tư công/ kêu gọi đầu tư các khu xử lý CTRSH trên địa bàn tỉnh theo định hướng phân vùng thu gom và xử lý CTRSH. Công suất các khu xử lý CTRSH đạt tối thiểu 1.390 tấn/ngày.

Theo đó, đầu tư 01 nhà máy xử lý CTRSH tại xã Tây Sơn bằng công nghệ đốt tiêu hủy; kêu gọi đầu tư 04 nhà máy bằng công nghệ phù hợp; đầu tư 07 bãi chôn lấp hợp vệ sinh hoặc đốt tiêu hủy cho các cụm xã, 03 ô chôn lấp tạm trong khi chờ các nhà máy xử lý và 02 trạm trung chuyển. Ngoài ra, 25 xã (toàn địa bàn hoặc một phần các xã mới) không tổ chức thu gom về vùng xử lý sẽ đầu tư xây dựng các ô chôn lấp rác trơ.

Đối với hoạt động thu gom rác thải, ngành chức năng tỉnh sẽ định hướng vùng thu gom cho nhiều xã, phường để công tác thu gom, vận chuyển, xử lý đạt hiệu quả cao nhất. Các xã có từ 02 đơn vị thu gom, vận chuyển trở lên: làm việc với các đơn vị thu gom CTRSH thuộc địa bàn quản lý để thống nhất các đầu mối trên nguyên tắc khuyến khích xã hội hóa. 

Tăng tần suất thu gom, vận chuyển CTRSH đô thị và nông thôn tại các địa phương, đảm bảo đô thị 1 lần/ngày, nông thôn 4 lần/tuần (trừ các xã vùng sâu, vùng xa) Trang bị đầy đủ các phương tiện vận chuyển và trang thiết bị để mở rộng địa bàn thu gom và tăng tần suất thu gom. Trong đó, xác định cụ thể chủng loại xe phù hợp điều kiện thu gom và vận chuyển của địa bàn thu gom; lập các tổ, đội thu gom tại các xã chưa có; nguồn kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước hoặc nguồn xã hội hóa. 

Tỉnh sẽ ban hành Kế hoạch truyền thông bảo vệ môi trường giai đoạn 2026 -2030; trong đó chú trọng tuyên truyền, hướng dẫn các quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, nhất là việc phân loại tại nguồn CTRSH, giảm thiểu rác thải nhựa uyên truyền sâu rộng thông qua phương tiện truyền thanh cấp xã hướng đến người dân trên địa bàn. Nội dung truyền thông theo từng chuyên đề cụ thể, phù hợp điều kiện và mô hình quản lý CTRSH của từng địa phương.

Đưa nội dung quản lý CTRSH bao gồm ngăn ngừa, giảm thiểu phát sinh, sử dụng các nguyên liệu thân thiện với môi trường, thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH theo đúng quy định vào chương trình tập huấn, bồi dưỡng đào tạo tại các cơ quan, đơn vị sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; Chú trọng công tác vận động người dân thực hiện phân loại CTRSH tại nguồn theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020 với lộ trình phù hợp.

Trên cơ sở các mô hình đã triển khai, từng bước hoàn thiện các quy định về công tác phân loại tại nguồn, bao gồm quy định về bao bì, thiết bị lưu chứa, phương tiện vận chuyển, phương thức thu gom, vận chuyển và xử lý, trách nhiệm các bên liên quan. Chuẩn bị các điều kiện hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý để đáp ứng các yêu cầu quản lý với CTRSH sau phân loại.

Địa phương này chú trọng đầu tư các nhà máy xử lý rác thải ứng dụng công nghệ hiện đại. 

Hướng dẫn, giám sát các địa phương, đơn vị thực hiện công tác cải tạo, phục hồi môi trường, đóng cửa các bãi rác không hợp vệ sinh cấp huyện cũ, xử lý các bãi rác tạm cấp xã, cấp thôn Tăng cường công tác kiểm tra công tác bảo vệ môi trường đối với chủ đầu tư khu xử lý, bãi chôn lấp CTRSH. Kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyển xử lý theo quy định của pháp luật; 

UBND các xã, phường triển khai xây dựng kế hoạch, phương án hoặc nội dung thực hiện quản lý CTRSH trên địa bàn phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, làm cơ sở để đơn vị cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH xây dựng Phương án giá tối đa và trình UBND tỉnh ban hành giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH trên địa bàn;

Lựa chọn phương án thu gom, vận chuyển CTRSH theo phân vùng xử lý, đảm bảo phù hợp về cự ly vận chuyển và khối lượng CTRSH được thu gom. Trường hợp địa phương lựa chọn phương án thu gom, vận chuyển CTRSH về điểm xử lý nhỏ lẻ, không đưa về điểm xử lý theo phân vùng, UBND xã cân đối ngân sách để tự chủ việc thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định;

Đối với các địa phương ngoài phân vùng triển khai xây dựng ô chôn lấp rác trơ và triển khai phân loại rác thải sinh hoạt, xử lý sau phân loại, chỉ đưa rác trơ vào ô chôn lấp ân đối ngân sách cho nhiệm vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH đã đề ra; tăng chi bù đắp cho đơn vị cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH theo tỷ lệ được phân giao, tần suất thu gom CTRSH đạt yêu cầu.

Triển khai mô hình phân loại CTRSH tại nguồn; duy trì và nhân rộng mô hình phân loại CTRSH tại các xã đã đạt và đăng ký về đích nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu; Đầu tư bổ sung các camera an ninh, kết hợp theo dõi, giám sát, xử lý vi phạm về bảo vệ môi trường.../.

Hồng Hạnh