Đồng Nai: Kiểm soát chặt chẽ môi trường trong sản xuất công nghiệp nông thôn

Trong bối cảnh công nghiệp nông thôn ngày càng phát triển, tỉnh Đồng Nai xác định bảo vệ môi trường là nhiệm vụ xuyên suốt nhằm bảo đảm mục tiêu tăng trưởng bền vững. Thực tế cho thấy, bên cạnh đóng góp tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tạo việc làm cho lao động nông thôn, hoạt động sản xuất công nghiệp cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nếu không được quản lý chặt chẽ.

Nhận thức rõ điều này, Đồng Nai đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như tăng cường kiểm soát nguồn thải, yêu cầu các cơ sở sản xuất tuân thủ nghiêm các quy định về môi trường, đồng thời khuyến khích đầu tư đổi mới công nghệ theo hướng tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải.

Thông qua các chính sách hỗ trợ phù hợp, tỉnh từng bước thúc đẩy mô hình sản xuất công nghiệp nông thôn gắn với bảo vệ môi trường, hạn chế tác động tiêu cực đến đời sống người dân và hệ sinh thái địa phương. Công nghiệp nông thôn của Đồng Nai gắn liền với chế biến những sản phẩm, nguyên liệu sẵn có của địa phương, nhất là từ các mặt hàng nông sản.

Để phát triển bền vững theo xu thế chung, các cơ sở công nghiệp nông thôn cần tăng đầu tư vào công nghệ, chuyển đổi sản xuất xanh, sạch. Tuy nhiên quá trình này cũng còn những rào cản. Trên thực tế, các cơ sở sản xuất chưa có sự quan tâm đúng mức về nhãn mác, bao bì sản phẩm. Sản phẩm của cơ sở, DN có thể có chất lượng được đánh giá khá cao song trong quy trình sản xuất vẫn thiếu những yếu tố an toàn, thân thiện với môi trường.

Giai đoạn 2021-2025, Đồng Nai đã hỗ trợ 37 cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại trong các lĩnh vực chế biến hạt điều. (Ảnh:ĐN). 

Cùng với đó, việc đầu tư cho sản xuất xanh hay bao bì xanh sẽ làm tăng vốn đầu tư, trong khi phần lớn cơ sở công nghiệp nông thôn quy mô nhỏ, siêu nhỏ nên họ chưa mạnh dạn đầu tư. Điều này về lâu dài phải thay đổi, hiện Bộ Công Thương đang giao Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công triển khai nhiều chương trình hỗ trợ cho các DN trong quá trình chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh.

Đối với Đồng Nai, giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã hỗ trợ 37 cơ sở công nghiệp nông thôn đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại trong các lĩnh vực chế biến hạt điều, gỗ, cơ khí, dệt sợi, thực phẩm và vật liệu xây dựng. Các đề án này không chỉ giúp DN tăng năng suất từ 15-40% mà còn cải thiện đáng kể chất lượng sản phẩm, giảm tổn thất nguyên liệu và đảm bảo an toàn lao động.

Ngoài nguồn lực địa phương, chương trình khuyến công quốc gia cũng tạo thêm cú hích quan trọng. Đặc biệt, đề án hỗ trợ phát triển ngành điều đã giúp nhiều cơ sở đầu tư máy móc tiên tiến và xây dựng các mô hình trình diễn kỹ thuật trong chế biến, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho một trong những ngành chủ lực của Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ. Giảm phát thải khí nhà kính, giảm dấu chân carbon trong sản xuất là xu hướng chung của toàn cầu.

Lãnh đạo Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp Đồng Nai (Sở Công Thương) cho biết, trong thời gian tới, đơn vị tập trung phát huy hiệu quả của chương trình khuyến công. Trong đó sẽ tăng cường hỗ trợ ứng dụng công nghệ tiên tiến, thiết bị tiết kiệm năng lượng và tự động hóa trong sản xuất; thúc đẩy chuyển giao công nghệ và mô hình sản xuất hiện đại.

Khuyến khích DN triển khai mô hình sản xuất sạch hơn, hướng tới phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Song song đó cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị, xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu, truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng sản phẩm và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ tư vấn phát triển công nghiệp nông thôn của địa phương.

Theo lãnh đạo doanh nghiệp trên địa bàn  phường Phước Bình (tỉnh Đồng Nai), công ty đang nỗ lực để ứng dụng công nghệ, xanh hóa trong sản xuất nhằm đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng. Tuy nhiên, các DN chế biến nông sản địa phương mong muốn được hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi, lãi suất phù hợp phục vụ đầu tư máy móc nhằm mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh để vươn tầm và đẩy mạnh chuyển đổi số doanh nghiệp.

Xanh hóa sản xuất cũng phải bắt đầu từ chính người chủ DN, cơ sở sản xuất. Để thúc đẩy chuyển đổi xanh, yếu tố đầu tiên và mang tính quyết định là tư duy của người đứng đầu. Việc chú trọng bảo vệ môi trường trong sản xuất công nghiệp nông thôn không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật mà còn là hướng đi tất yếu để Đồng Nai phát triển bền vững trong dài hạn.

Đồng Nai ưu tiên phát triển và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng công nghệ hiện đại, gắn với công tác bảo vệ môi trường. (Ảnh minh hoạ)

Khi môi trường được bảo vệ tốt, chất lượng sống của người dân được nâng cao, nguồn tài nguyên thiên nhiên được sử dụng hiệu quả hơn, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội. Thực tiễn cho thấy, những cơ sở sản xuất chủ động đầu tư công nghệ sạch, cải tiến quy trình sản xuất thân thiện với môi trường không những giảm thiểu rủi ro về ô nhiễm mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường.

Thời gian qua, tỉnh Đồng Nai triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 183/KH-UBND của UBND tỉnh thực hiện chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Ngoài ra, địa phương  cũng chú trọng tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân, doanh nghiệp và cộng đồng, hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường sống xanh, sạch, đẹp.

Đặc biệt, Đồng Nai thực hiện xanh hóa các ngành sản xuất công nghiệp và thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ cao, các khu công nghiệp sinh thái. Khuyến khích sử dụng các loại nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu thân thiện với môi trường; định hướng khuyến khích chuyển đổi các khu, cụm công nghiệp hiện có trên địa bàn tỉnh theo hướng khu công nghiệp sinh thái…

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy hiệu quả, Đồng Nai sẽ tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về môi trường đối với công nghiệp nông thôn, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Song song đó, việc hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, khoa học – công nghệ và đào tạo nhân lực là yếu tố quan trọng nhằm khuyến khích chuyển đổi sang mô hình sản xuất xanh. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư sẽ góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp trong bảo vệ môi trường.

Lê Thắm