(HNM) - “Xét nghiệm, theo dấu và cách ly” đang trở thành chiến lược của nhiều quốc gia trong cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19. Từ giữa tháng 3-2020, việc kiểm soát thành công ổ dịch tại thành phố Daegu đã khiến Hàn Quốc trở thành minh chứng điển hình cho tính hiệu quả của mô hình này.
Seoul khi đó đã nhanh chóng cấp phép xét nghiệm cho khối tư nhân, đồng thời thiết lập hàng trăm điểm xét nghiệm dã chiến đặt bên ngoài các bệnh viện và ở các cửa ngõ thành phố để kiểm tra các tài xế và hành khách ngay trên xe. Có những thời điểm, năng lực xét nghiệm của Hàn Quốc vượt qua các nước phát triển cả về số lượng lẫn tốc độ. Tới nay, nước này đã xét nghiệm gần 590.000 trường hợp với tốc độ trung bình 20.000 người/ngày.
Mô hình xét nghiệm nhanh ngay trên đường phố của Hàn Quốc được nhiều nước học tập.
Kinh nghiệm sớm tiến hành xét nghiệm trên diện rộng để phòng chống dịch như Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam đã khiến thế giới coi mô hình chẩn đoán này là một trong những biện pháp quan trọng để kiểm soát dịch Covid-19. Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng từng khẳng định: “Chúng tôi chỉ có một thông điệp đơn giản dành cho tất cả các nước: Xét nghiệm, xét nghiệm, xét nghiệm”.
Đến nay biện pháp này đã được nhiều quốc gia thực hiện. Là điểm nóng về dịch Covid-19, Mỹ đã thực hiện hơn 5,2 triệu xét nghiệm, nhiều gấp đôi nước đứng đầu châu Âu là Nga với 2,72 triệu xét nghiệm. Trong khi đó, mặc dù đang có số ca nhiễm cao nhất Lục địa già, Tây Ban Nha mới chỉ thực hiện được 930.230 xét nghiệm, ít hơn nhiều so với Italia là 1,51 triệu xét nghiệm, hay Đức với 2,07 triệu xét nghiệm. Tuy nhiên, đây chưa phải là những nước đứng đầu về tỷ lệ xét nghiệm/dân số mà thành tích này thuộc về các quốc gia nhỏ như Iceland với 134.716 xét nghiệm/1 triệu dân hay Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất với 103.365 xét nghiệm/1 triệu dân.
Về tốc độ thực hiện, Đức đã đạt tới 500.000 xét nghiệm/tuần, cao nhất trong các quốc gia phương Tây nhưng vẫn mong muốn nâng lên 200.000 xét nghiệm/ngày. Anh cũng đã chuẩn bị 2,5 triệu bộ dụng cụ cho chiến dịch xét nghiệm trên diện rộng và nhắm tới mục tiêu 100.000 xét nghiệm/ngày vào cuối tháng 4. Bên cạnh đó, nhiều nước đã bắt đầu thực hiện các xét nghiệm máu trên diện rộng nhằm mục đích tìm ra người có kháng thể chống lại loại vi rút corona chủng mới này.
Tốc độ và quy mô xét nghiệm tăng lên từng ngày ở các quốc gia là tín hiệu tích cực, nhưng cũng dẫn tới những lo ngại về giới hạn công nghệ, thiếu vật tư. Điều này xuất phát từ thực tế thiếu hụt các bộ xét nghiệm cũng như số lượng phòng thí nghiệm đủ tiêu chuẩn thực hiện các quy trình phức tạp. Trong khi đó, các giải pháp xét nghiệm nhanh vẫn chưa đạt độ chính xác cao và chất lượng cũng vấp phải nhiều tranh cãi. Việc người dân có sẵn sàng hợp tác hay không nếu bị xác định nhiễm Covid-19 cũng là một vấn đề cần quan tâm. Chỉ khoảng 63% công dân Đức cho biết sẵn sàng tự cách ly nếu có triệu chứng nhiễm Covid-19 và khoảng 41% tin rằng đây là dịch bệnh nguy hiểm.
Việc các nước tích cực mở rộng quy mô xét nghiệm cũng đã châm ngòi cho cuộc đua phát triển giải pháp từ các nhà sản xuất. Roche Holding (Thụy Sỹ) đã phát triển máy xét nghiệm hoàn toàn tự động. Robert Bosch GmbH (Đức) tung ra thiết bị cho kết quả tương đối chính xác trong vòng 2,5 giờ. Abbott Laboratories ABT (Mỹ) có kế hoạch phân phối bộ xét nghiệm nhanh có khả năng phát hiện vi rút SARS-CoV-2 và cho kết quả dương tính trong 5 phút, âm tính trong 13 phút.
Việc xét nghiệm diện rộng hiện đã trở thành "vũ khí" trong cuộc chiến chống Covid-19 trên toàn cầu. Tuy nhiên, như với bất kỳ cuộc chiến nào, yếu tố con người có ý nghĩa quyết định. Tinh thần tự giác, ý thức tuân thủ các chỉ dẫn y tế để bảo vệ chính mình và cộng đồng của từng cá nhân đóng vai trò quan trọng để nhân loại giành chiến thắng trước đại dịch.