Phát hiện 'rùa đá thò đầu ra khỏi mai' trên Sao Hỏa

Hình ảnh được chụp vào ngày 31/8, khi Perseverance đánh dấu ngày hoạt động thứ 1.610 trên Sao Hỏa. Vị trí ghi lại bức ảnh là miệng núi lửa Jezero, một hố rộng khoảng 45 km, được cho là từng chứa một hồ nước khổng lồ hàng tỷ năm trước, cũng chính là nơi Perseverance hạ cánh vào năm 2021.

Tấm ảnh độc đáo này được tạo ra nhờ hai thiết bị gắn trên cánh tay robot của tàu thám hiểm: SHERLOC (thiết bị quét môi trường sống bằng Raman và phát quang để phát hiện chất hữu cơ, hóa chất) và WATSON (cảm biến địa hình góc rộng phục vụ nghiên cứu và kỹ thuật). Cả hai phối hợp để quét bề mặt đá bằng ánh sáng khả kiến và tia cực tím, từ đó mang lại hình ảnh rõ nét đến từng chi tiết.

Điểm đặc biệt là khối đá có hình dạng rất giống một con rùa nhỏ. Phần nhô ra phía trước trông như chiếc đầu với hai hốc mắt, xung quanh là lớp đá vững chắc gợi liên tưởng đến chiếc mai, còn hai bên lại lồi ra những "chi trước" như đang vươn ra khỏi vỏ. Dù vậy, cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định quá trình địa chất nào đã tạo nên hình dạng đặc biệt này.

Trong suốt hành trình 5 năm, Perseverance đã chụp hàng chục nghìn bức ảnh bề mặt Sao Hỏa, ghi lại vô số tảng đá và cấu trúc địa chất khác biệt, phần lớn hình thành do tác động của nước trong quá khứ hoặc bị bào mòn bởi gió qua hàng thiên niên kỷ.

Thỉnh thoảng, một số hình thù lại gợi nhớ đến những sự vật quen thuộc với con người, từ quả việt quất, dấu vân tay, cánh cửa bí ẩn cho tới cả biểu tượng của loạt phim Star Trek. Hiện tượng này được lý giải bằng pareidolia – một phản ứng tâm lý khi bộ não con người nhận thấy những hình mẫu quen thuộc, chẳng hạn khuôn mặt hay động vật, trong những cấu trúc hoàn toàn ngẫu nhiên như mây hoặc đá.

Perseverance vốn nổi tiếng "mát tay" trong việc phát hiện các khối đá lạ. Trước đây, con robot tự hành này từng ghi lại hình ảnh một khối đá có hình dáng như chiếc mũ bảo hiểm thời trung cổ vào tháng 8, hay một tảng đá khác trông giống chiếc hộp sọ vỡ hồi tháng 4.

Không chỉ vậy, những tàu vũ trụ khác đang quay quanh Sao Hỏa cũng nhiều lần phát hiện những đặc điểm địa chất khổng lồ có hình dáng quen thuộc, chẳng hạn một vệt tối giống con chó ở gần Bắc Cực, một "gấu bông" cười rạng rỡ như nhân vật hoạt hình, hoặc những cụm "nhện" kỳ dị lan rộng theo mùa trên bề mặt hành tinh.