Không cần giải cứu?
Tại cuộc họp của Bộ Công Thương về giải quyết khó khăn cho tiêu thụ nông sản do tác động của dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới coronavirus (nCoV) diễn ra chiều 11.2, bà Trần Thu Quỳnh - Giám đốc Thu mua miền Bắc của Công ty Aeon Việt Nam cho biết, vừa qua hệ thống siêu thị này đã hỗ trợ giải cứu các mặt hàng thanh long, dưa hấu. Trung bình một ngày tiêu thụ tới 60 tấn dưa hấu, 20 tấn thanh long.
Tuy nhiên, bà Quỳnh cho biết ngày hôm 10.2 lại bất ngờ nhận được thông tin không cần giải cứu nông sản nữa. "Chúng tôi không rõ vì sao. Không biết vì hàng hóa đã thông quan được nên không cần giải cứu nữa hay sao", bà Quỳnh nói.
Trước tình hình trên, các doanh nghiệp, siêu thị đề nghị các Sở Công Thương địa phương cung cấp số liệu rõ ràng để doanh nghiệp có thể chủ động. các địa phương cần làm rõ "tháng nào có trái gì, sản lượng và giá" để các siêu thị nắm bắt, từ đó có cơ sở để chấp nhận bán hàng không lợi nhuận, trong đó lỗ cả chi phí vận chuyển.
Tuy nhiên, đại diện các siêu thị cũng nhấn mạnh bà con nông dân, nhà cung cấp cần phải đảm bảo chất lượng nông sản để có đầu ra tốt. cần phải đảm bảo được chất lượng tốt đối với các mặt hàng “giải cứu".
"Chúng tôi hỗ trợ nhưng luôn đảm bảo đưa đến người tiêu dùng sản phẩm chất lượng tốt. Không để người tiêu dùng nghĩ rằng mua giải cứu thì sản phẩm không ngon”, đại diện Aeon nhấn mạnh.
Trong khi đó, đại diện từ MM Mega Market cho rằng, cần có chiến lược dài hơi bền vững cho nông sản Việt, đa dạng hóa thị trường để tránh kiểu một thị trường không mua là sản phẩm gặp khó.
Tồn đọng hàng trăm nghìn tấn nông sản
Tại cuộc họp, đại diện Sở Công Thương Đồng Tháp cho biết lượng sản phẩm tồn đọng khá lớn và trong tương lai dự tính ngày một xấu đi. Hiện nay, tồn đọng lớn nhất là mặt hàng khoai lang khoảng 11.000 tấn, ớt khoảng 6.700 tấn, nhãn khoảng 1.200 tấn....
Ngoài ra, xoài là mặt hàng chủ lực của Đồng Tháp, khoảng 30 ngày nữa thu hoạch. Với diện tích gần 11.000 ha xoài cát chu và xoài cát hòa lộc, sản lượng thu hoạch dự kiến khoảng 90.000 tấn. Đồng Tháp có tới 80-90% sản phẩm nông sản xuất sang Trung Quốc.
Trước thực trạng trên, đại diện Sở Công Thương Đồng Tháp đề xuất Bộ Công Thương đề nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ các hợp tác xã và người sản xuất về chi phí sản xuất, tiêu thụ, lãi suất ngân hàng, thu mua tạm trữ, sơ chế hoặc sử dụng kho đông lạnh để bảo quản nông sản kéo dài trong thời gian thu hoạch.
Trong khi đó, đại diện Sở Công Thương Đồng Nai cũng chia sẻ địa phương này đang gặp khó trong việc tiêu thụ hai mặt hàng nông sản là chuối và xoài. Trong thời gian tới là mít với sản lượng ước tính 47.200 tấn, thu hoạch từ tháng 4-7; chôm chôm với sản lượng ước tính 155.870 tấn, thời gian thu hoạch từ tháng 5-9; sầu riêng với sản lượng ước tính 39.000 tấn, thời gian thu hoạch từ tháng 4-8.
Với trái thanh long, mặt hàng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ dịch coronavirus, đại diện Sở Công Thương Bình Thuận cho biết tổng sản lượng thu hoạch thanh long tháng 2 và 3 trên toàn tỉnh dự kiến đạt 96.111 tấn.
"Hiện nay, doanh nghiệp chưa có đầu ra nhưng vẫn tiến hành thu mua sản phẩm, bảo quản kho lạnh, thậm chí thuê kho của doanh nghiệp logistics để chứa. Bởi vậy, một số doanh nghiệp kiến nghị được hỗ trợ tiền điện. Bên cạnh đó là mong muốn sự hỗ trợ của các doanh nghiệp bán lẻ như siêu thị, hệ thống trung tâm thương mại…", ông Chung nói.
Ngoài ra, một số địa phương khác như Tiền Giang cũng gặp khó trong việc tiêu thụ hàng trăm nghìn tấn nông sản: sầu riêng, mít, thanh long, bưởi da xanh, xoài... khi gần 70% được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Trước tình trạng này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đề nghị các địa phương cung cấp thông tin cụ thể sản lượng, chất lượng và thời điểm để khớp nối lại nhu cầu mua, bán. Trong đó, Thứ trưởng Hải giao Vụ thị trường trong nước làm đầu mối, liên hệ với các bên để kết nối nhanh nhất với từng sản phẩm, tránh thủ tục rườm rà.
Riêng với mặt hàng thanh long, Thứ trưởng Hải nói mùa vụ khá ngắn nên trước hết phải tập trung vào thị trường nội địa. Ngoài ra, thị trường thúc đẩy xuất khẩu hướng đến là Campuchia và Myanmar tương đối khả thi, đề nghị Vụ Thị trường châu Á-châu Phi lưu ý vấn đề này.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, tính đến ngày 10.2 tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị còn tồn hơn 100 xe hàng trái cây. Tại cửa khẩu Kim Thành II, hiện còn tồn 120 xe trái cây gồm 100 xe thanh long, 2 xe chuối, còn lại là mít và dưa hấu…
Tuyết Nhung