Chiều 22.7, chủ trì Hội nghị toàn quốc về an toàn giao thông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo cần khẩn trương hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan, đặc biệt là khẩn trương báo cáo lại Thủ tướng về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 86 về điều kiện kinh doanh vận tải ô tô, lấy ý kiến thành viên Chính phủ.
“Tôi thấy có nhiều đồng chí bộ trưởng đề nghị hủy bỏ quy định bắt buộc phải gắn hộp đèn trên nóc xe dưới 9 chỗ, thay vào đó dùng công nghệ để quản lý. Tôi yêu cầu Bộ GTVT nghiên cứu vấn đề này”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng yêu cầu loại bỏ ngay các điều kiện không cần thiết, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý vận tải thay cho phương thức quản lý truyền thống.
Liên quan đến vấn đề này, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng trước đó cũng yêu cầu Bộ GTVT nghiên cứu kỹ, toàn diện việc quy định gắn cố định hộp đèn trên nóc xe (đặc biệt lưu ý đến tâm lý, văn hóa của người thuê xe, lái xe, chủ xe... khi phải gắn cố định hộp đèn trên nóc xe); nghiên cứu thêm các hình thức quản lý khác, đề xuất quy định phù hợp trong dự thảo nghị định.
Góp ý về dự thảo nghị định của Bộ GTVT, Bộ Tư pháp đề nghị bỏ quy định xe ô tô dưới 9 chỗ sử dụng hợp đồng điện tử (như Grab, Fastgo...) phải gắn bảng điện tử với chữ "Xe hợp đồng" cố định trên nóc xe. Bộ Tư pháp cho rằng quy định này là không cần thiết vì dự thảo đã quy định tất cả loại xe hợp đồng đều phải có phù hiệu "Xe hợp đồng".
Bên cạnh đó, nghiên cứu làm rõ thêm bản chất của các loại hình vận tải ứng dụng phần mềm như Grab, Uber... để có quy định quản lý cho phù hợp, bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh công khai, công bằng, minh bạch. Đồng thời xem lại các quy định về địa điểm, tần suất đón trả khách của xe hợp đồng, về cơ chế đăng ký để cấp phù hiệu cho từng xe tham gia kinh doanh vận tải, về việc doanh nghiệp phải thông báo thông tin hành trình, thời gian thực hiện đến Sở Giao thông vận tải trước nơi cấp giấy phép kinh doanh trước thực hiện vận chuyển...
Còn Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đề nghị bỏ quy định lắp hộp đèn đối với xe hợp đồng điện tử dưới 9 chỗ ngồi. Theo VCCI, quy định này không nhằm mục đích quản lý nào (nếu quản lý loại hình kinh doanh thì đã có phù hiệu). Đồng thời, không phục vụ mục đích nhận diện khách hàng, bởi xe hợp đồng không giống xe taxi, khách hàng không cần nhận biết ở trên đường.
“Trong khi đó, quy định này lại gây tốn kém chi phí không cần thiết cho người kinh doanh (chi phí làm hộp đèn), đồng thời hạn chế đáng kể thị trường kinh doanh. Ví dụ, các xe hợp đồng dưới 9 chỗ sử dụng trong đám cưới, đám ma…”, VCCI nhấn mạnh.
VCCI cũng đề nghị bỏ quy định về giới hạn địa bàn hoạt động của các hình thức vận tải hành khách bằng taxi, xe hợp đồng, xe du lịch. Nguyên nhân, quy định này trái với quy định tại Luật Cạnh tranh, Luật Doanh nghiệp.
Về phù hiệu, VCCI cho rằng cần cân nhắc để bỏ quy định về việc cấp phù hiệu cho xe ô tô tham gia kinh doanh vận tải. Đặc biệt là phù hiệu với các xe container, xe đầu kéo, xe tải vì ở mọi góc độ nhóm này không có nhu cầu nhận diện về phương thức kinh doanh của xe đang lưu thông.
“Bởi những xe này dù không mang phù hiệu bản chất của chúng vẫn là xe container, xe đầu kéo, xe tải, không thể khác được…”, VCCI kiến nghị.
Trong khi đó, theo Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, việc lắp hộp đèn nóc giúp phân biệt giữa xe kinh doanh vận tải với xe cá nhân. Việc này đặc biệt cần thiết không những đối với cơ quan quản lý nhà nước mà đối với cả khách hàng.
Hiệp hội này cho rằng thời gian qua, hoạt động của loại hình vận tải khách bằng xe ô tô dưới 9 chỗ cực kỳ lộn xộn: tình trạng xe dù, bến cóc, xe trá hình hoạt động tràn lan, cơ quan nhà nước không quản lý được vì không phân biệt được xe kinh doanh với xe cá nhân, dẫn đến tình trạng bất bình đẳng, thất thu thuế, quyền lợi khách hàng không được đảm bảo;
“Nếu có hộp đèn nóc thì sự ngăn chặn sẽ kịp thời; hạn chế ùn tắc giao thông và việc phát huy giám sát, phê phán của cộng động, người tham gia giao thông đối với xe vi phạm tốt hơn”, văn bản nêu.
Xét từ góc độ công nghệ và thực tế, hiệp hội cho biết không thấy có cơ sở khi cho rằng các phương tiện khi lắp hộp đèn nóc sẽ ảnh hưởng đến việc ứng dụng công nghệ, gây cản trở hoạt động doanh nghiệp, hoặc làm hạn chế việc đi lại của người dân.
Xét yếu tố bình đẳng trong kinh doanh, hoạt động của xe dưới 9 chỗ kinh doanh như Grab hiện chính nay là kinh doanh vận tải taxi. Việc này đã được Tòa án Nhân dân TP.HCM phán quyết và nhiều tỉnh, bộ ngành có quan điểm như vậy. Vậy thì không có lý do gì mà cùng một loại hình kinh doanh taxi lại để tồn tại hai điều kiện kinh doanh khác nhau.
Xét về góc độ chi phí, việc lắp hộp đèn nóc cho phương tiện có thể phát sinh thêm chi phí của doanh nghiệp nhưng cũng tạo điều kiện cho người kinh doanh tiếp cận được thêm nhiều hành khách; được hưởng các chính sách ưu tiên cho phương tiện kinh doanh vận tải khách công cộng được vào các khu vực như nhà ga, sân bay, siêu thị, bãi đỗ công cộng… và xét từ góc độ công bằng thì điều này là cần thiết vì các doanh nghiệp kinh doanh taxi đang phải chịu các chi phí này.
Lam Thanh