Ngày 17/12, Bộ Y tế CHDC Congo thông báo rằng căn bệnh bí ẩn đã bùng phát tại quận Panzi (thuộc tỉnh Kwango, phía tây của CHDC Congo) gây báo động nhiều ngày qua thực chất là một dạng sốt rét nghiêm trọng.
Bộ Y tế Congo cho biết trong một tuyên bố: "Bí ẩn cuối cùng đã được giải mã. Đây là một kiểu sốt rét nặng dưới dạng bệnh lý đường hô hấp".
Bộ Y tế Congo đồng thời nhấn mạnh tình trạng suy dinh dưỡng tại khu vực trên đã khiến người dân suy yếu và dễ mắc bệnh hơn.
Theo Bộ Y tế CHDC Congo, từ tháng 10 đã có 592 ca nhiễm được ghi nhận, với tỉ lệ tử vong là 6,2%. Hầu hết các ca nhiễm là trẻ em dưới 5 tuổi.
Trong một thông báo gửi qua email tới USA TODAY, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết họ chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh và vẫn đang tiến hành xét nghiệm.
WHO thông tin thêm, một số mẫu bệnh phẩm đã được chuyển tới phòng thí nghiệm của tổ chức này tại Kinshasa – Thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Congo, cách khu vực y tế Panzi khoảng 48 giờ lái xe. Đây là lý do khiến việc xác định căn bệnh kéo dài. Nhiều mẫu bệnh phẩm khác cũng đang trên đường đến phòng thí nghiệm, WHO cho biết.
Lãnh đạo y tế địa phương nói với Reuters rằng thuốc điều trị sốt rét do WHO cung cấp đang được phân phối tại bệnh viện và các trung tâm y tế trong khu vực y tế Panzi. Một phát ngôn viên của WHO cho biết thêm, các bộ dụng cụ y tế dự kiến sẽ đến nơi vào 18/12.
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết tuần trước rằng 10 mẫu ban đầu từ các bệnh nhân ở Congo mắc một căn bệnh bí ẩn đã cho kết quả dương tính với bệnh sốt rét, nhưng ông không loại trừ khả năng họ mắc nhiều bệnh cùng một lúc.
Việt Nam ứng phó thế nào trong trường hợp dịch bệnh tại Congo xâm nhập?
Ngày 18/12, Sở Y tế TP.HCM đã thông tin về nguy cơ dịch bệnh lạ chưa rõ nguyên nhân đang xuất hiện tại Cộng hòa Dân chủ Congo xâm nhập vào TPHCM.
Theo đó, tại TP. HCM, Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất không có đường bay thẳng từ Cộng hòa Dân chủ Congo. Hành khách từ Cộng hòa Dân chủ Congo sẽ phải quá cảnh qua các nước thuộc khu vực Châu Âu, Trung Đông, Châu Á trước khi có thể đến Tân Sơn Nhất.
4 sân bay quốc tế của Cộng hòa Dân chủ Congo (sân bay quốc tế Ndjili - TP Kinshasa, sân bay quốc tế Lubumbashi - TP Lubumbashi, sân bay quốc tế Goma – TP Goma, sân bay quốc tế Bangoka – TP Kisangani) đều không thuộc khu vực đang có dịch theo báo cáo của WHO.
Về đường hàng hải, Cộng hòa Dân chủ Congo có 1 cảng biển là cảng Boma ở TP Kinshasa. Thành phố này cũng không thuộc vùng dịch theo báo cáo của WHO và thông thường thời gian để di chuyển từ đây đến Cảng hàng hải TP. HCM mất khoảng 30-40 ngày, đủ thời gian phát hiện bệnh nếu có.
Để chủ động, sẵn sàng ứng phó khi dịch bệnh xâm nhập, Sở Y tế TP. HCM chỉ đạo cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. HCM (HCDC) theo dõi sát tình hình diễn biến dịch, liên tục liên hệ, kết nối các đơn vị để cập nhật thông tin, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng phương án đáp ứng theo từng mức độ nguy cơ của dịch.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. HCM (HCDC) có bộ phận kiểm dịch y tế quốc tế túc trực 24/7 tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Cảng hàng hải TP. HCM để kiểm soát các nguy cơ dịch bệnh truyền nhiễm từ nước ngoài xâm nhập vào TPHCM.
Tại Sân bay Tân Sơn Nhất, các kiểm dịch viên y tế giám sát liên tục hành khách nhập cảnh qua hệ thống đo thân nhiệt từ xa và quan sát các biểu hiện bất thường về sức khỏe trong khi hành khách vẫn di chuyển bình thường, không có hạn chế nào.
Tùy theo tình hình dịch, HCDC sẽ kích hoạt hệ thống giám sát cảnh báo sớm tại các cơ sở khám chữa bệnh và trong cộng đồng thông qua mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng hiện đã bao phủ khắp 22 quận, huyện, Thành phố Thủ Đức; tổ chức đào tạo, tập huấn cho các đội đáp ứng nhanh và các đơn vị liên quan đến hoạt động giám sát, điều tra xử lý dịch; triển khai mạng lưới thu dung, phân tuyến điều trị ngay khi phát hiện trường hợp nghi ngờ bệnh để dịch bệnh không lây lan trong cộng đồng.
Sở Y tế TP. HCM khuyến cáo, để chủ động phòng ngừa dịch bệnh, người dân không nên đến các vùng đang có dịch nếu không cần thiết. Đối với người đã từng đi qua các vùng có dịch, nếu phát hiện những triệu chứng nghi ngờ thì cần đến ngay cơ sở y tế và cung cấp cho nhân viên y tế đầy đủ thông tin về lịch trình đi lại để được chẩn đoán và điều trị kịp thời cũng như để hạn chế lây nhiễm cho cộng đồng.