Ngày 30-10, giới chức lãnh đạo Chile thông báo quốc gia Nam Mỹ này đã quyết định hủy kế hoạch đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11-2019.
Truyền thông Chile dẫn lời Tổng thống nước này Sebastián Piñera thông báo Chile sẽ không đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh APEC diễn ra từ ngày 16 đến 17-11 tới tại Chile. Chile lần đầu tiên là chủ nhà Hội nghị Thượng đỉnh APEC vào năm 2004.
Trong một tuyên bố, Tổng thống Pinera nhấn mạnh do bất ổn chính trị liên quan tới làn sóng biểu tình kéo dài hơn 10 ngày, Chile quyết định rằng nước này không còn phù hợp để tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh APEC dự kiến diễn ra tại thủ đô Santiago. Ông Pinera nói: "Đây là một quyết định rất khó khăn. Chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của APEC và COP25 với Chile và thế giới, song đây là một quyết định hợp lý ở thời điểm này".
Như vậy, Hội nghị lần thứ 25 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 25), với chủ đề “Thời gian cho Hành động” (Time for Action), dự kiến diễn ra tại Chile từ ngày 2 đến 13-12 cũng sẽ bị hủy bỏ.
Tuyên bố bất ngờ trên đưa ra trong bối cảnh làn sóng biểu tình tiếp tục leo thang ở thủ đô Santiago và trên toàn quốc, làm dấy lên hoài nghi về việc Chile sẵn sàng đăng cai một sự kiện quốc tế lớn như Hội nghị Thượng đỉnh APEC và Hội nghị COP 25.
Một người biểu tình phản đối Chính phủ tại Chile. Ảnh: straitstimes
Chile đang rơi vào một cuộc khủng hoảng xã hội nghiêm trọng sau khi Chính phủ của Tổng thống Sebastian Piñera quyết định tăng giá vé tàu điện ngầm. Đây là lý do các tầng lớp nhân dân xuống đường biểu tình phản đối những chính sách xã hội bất công, cũng như tình trạng bất bình đẳng xã hội mà mô hình kinh tế của Chile tạo ra.
Các cuộc biểu tình đã biến thành bạo loạn, cướp phá siêu thị và các cơ sở kinh doanh, đốt phá các ga tàu điện ngầm buộc Chính phủ Chile phải ban bố tình trạng khẩn cấp và ra lệnh giới nghiêm vào ban đêm trong nhiều ngày liên tiếp. Đụng độ giữa người biểu tình và lực lượng chức năng đã khiến ít nhất 20 người thiệt mạng, hàng trăm người bị thương và hơn 3.000 người bị bắt giữ.
Tình hình dường như có dấu hiệu khởi sắc trong tuần này khi Tổng thống Piñera đã ký sắc lệnh chấm dứt tình trạng khẩn cấp được ban bố sau khi nổ ra làn sóng biểu tình bạo lực. Lệnh tình trạng khẩn cấp kết thúc kể từ 0 giờ ngày 28-10 theo giờ địa phương tại tất cả các khu vực trong cả nước. Trong khi đó, Ngoại trưởng Chile Teodoro Ribera cuối tuần qua còn khẳng định Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2019 vẫn sẽ diễn ra ở Santiago vào tháng 11 như kế hoạch.
Người biểu tình phản đối Chính phủ tại Chile. Ảnh: Bloomberg
Thời gian qua, Chile đã và đang nỗ lực hết sức, phối hợp chặt chẽ với các nền kinh tế chủ nhà những năm gần đây và sắp tới, gồm Việt Nam (2017), Papua New Guinea (2018), Malaysia (2020), New Zealand (2021) và các thành viên khác thúc đẩy quá trình chuẩn bị, hướng tới Tuần lễ Cấp cao đánh dấu 30 năm thành lập APEC vào tháng 11 tới.
Vì vậy, thông báo nói trên của Tổng thống Piñera đã khiến dư luận bất ngờ. Một phát ngôn viên Nhà Trắng ngày 30-10 nói với báo giới rằng Tổng thống Donald Trump đã biết thông tin về việc Chile hủy đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh APEC.
Ngoài các sự kiện chính trong khuôn khổ các cuộc họp và gặp mặt của các nhà lãnh đạo APEC, Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2019 tại Chile cũng được quan tâm bởi các cuộc gặp song phương bên lề.
Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có kế hoạch gặp mặt và ký một thỏa thuận thương mại sơ bộ, qua đó hạ nhiệt cuộc chiến thương mại kéo dài hơn 1 năm qua giữa Washington và Bắc Kinh, nhân dịp tới Santiago dự Hội nghị Thượng đỉnh APEC-2019.