Các kế hoạch này hiện đang nằm trong một dự thảo luật về mạng internet chưa ký kết, được soạn thảo vào tháng 7. Nghị định tiết lộ một cổng internet quốc gia sẽ quản lý các kết nối internet trong nước để tăng cường "thu ngân sách quốc gia", bảo vệ "an ninh quốc gia" và đảm bảo "trật tự xã hội".
Theo đó, cổng này sẽ được quản lý bởi một nhà khai thác hoặc nhiều đơn vị khai thác do chính phủ chỉ định. Họ sẽ cộng tác với Bộ Bưu chính và Viễn thông, Cơ quan Quản lý viễn thông Campuchia và "các cơ quan có liên quan".
Một trong những nhiệm vụ được liệt kê mà nhà điều hành cổng internet phải thực hiện là hợp tác với chính phủ Campuchia để chặn một số loại nội dung nhất định lưu hành trên internet. Nhà điều hành "triển khai các hành động ngăn chặn và ngắt kết nối tất cả các kết nối mạng ảnh hưởng đến an toàn, doanh thu quốc gia, trật tự xã hội, nhân phẩm, văn hóa, truyền thống và phong tục", theo bản dịch của luật.
Dự luật trên cũng yêu cầu nhà khai thác cổng phải đảm bảo "hoạt động trơn tru, không bị gián đoạn" và cũng phải đảm bảo rằng việc sử dụng thiết bị và mạng của mình không vượt quá 80% công suất. Tuy nhiên, các điều kiện chi tiết hơn về tiêu chuẩn chất lượng sẽ được quy định bổ sung sau khi luật được chính thức thông qua.
Các nhà cung cấp dịch vụ internet sẽ có 12 tháng để định tuyến lại mạng của họ thông qua cổng kết nối sau khi nghị định được ký kết. Theo kế hoạch, nhà điều hành cổng internet quốc gia sẽ được yêu cầu lưu trữ tất cả dữ liệu kết nối cùng lưu lượng trong 1 năm và gửi báo cáo thường xuyên cho cơ quan chức năng.
Cổng internet quốc gia được thiết lập theo yêu cầu của chính quyền Phnôm Pênh được cho là tương tự như “Vạn lý trường thành” (Great Firewall) - hệ thống kiểm soát mạng internet của chính quyền Trung Quốc. Hệ thống này không chỉ chặn các trang web mà chính phủ cho là nhạy cảm như Google, Facebook mà còn có thể làm chậm tốc độ tải của những trang web nước ngoài.
Theo thống kê của chính phủ Campuchia, quốc gia Đông Nam Á này đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng trong việc sử dụng internet những năm gần đây, với số lượng đăng ký tăng từ 5 triệu vào năm 2014 lên 16 triệu vào năm ngoái. Trong khi đó, đăng ký di động đạt 21 triệu vào năm 2019.
Hiện, một số nhà cung cấp mạng lớn của Campuchia mà Nikkei liên hệ đã không phản hồi về thông tin nói trên.
Licadho Naly Pilorge, giám đốc một tổ chức phi chính phủ về nhân quyền Campuchia, đã gọi các kế hoạch này là đáng báo động. "Sắc lệnh này sẽ cấp cho chính phủ Campuchia quyền hạn rộng rãi và không hạn chế. Nó cũng cho phép chính phủ tự ý chặn quyền tự do ngôn luận và từ chối quyền truy cập thông tin của một số lượng lớn người Campuchia trực tuyến", Pilorge cho hay.
Marc Einstein, nhà phân tích của công ty tư vấn và nghiên cứu CNTT có trụ sở tại Nhật Bản ITR, nhận định rằng hệ thống tường lửa được đề xuất sẽ cung cấp cho các cơ quan chức năng của Campuchia khả năng kiểm soát trực tuyến tốt hơn.
“Campuchia có vẻ khá lỏng lẻo về cách thức vận hành và quản lý internet và tôi nghĩ chính phủ nước này đang cố gắng kiểm soát chặt chẽ hơn một chút, theo cách tương tự như những gì Trung Quốc làm", Einstein cho biết.
Ông nói thêm rằng trong khi các kế hoạch sẽ giúp thu thuế và chống lại tội phạm mạng, chúng cũng có "góc độ kiểm duyệt" và rằng tác động tiềm tàng của hệ thống được đề xuất đối với tốc độ kết nối cũng là một "mối quan tâm chính đáng".
Trong khi đó, khi được hỏi về kế hoạch trên của chính phủ Campuchia, người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ Arend Zwartjes nhấn mạnh: “Các quyền con người và quyền tự do cơ bản của các cá nhân trên không gian mạng cũng phải được bảo vệ. Một đạo luật không cân bằng được nhu cầu an ninh của Campuchia với nhu cầu của các doanh nghiệp và người dùng cuối có thể tác động tiêu cực đến đầu tư nước ngoài, giảm cơ hội cho các công ty công nghệ vừa và nhỏ của Campuchia - cả trong và ngoài nước".
Trang Nhung (theo Nikkei)