Thời gian quan, TP.Đà Nẵng đặc biệt chú trọng công tác bảo vệ môi trường trong nuôi trồng thủy sản, nhất là tại các xã phía Nam của thành phố như Tam Xuân, Tam Anh, Núi Thành và Tam Hải, đây là những nơi tập trung nhiều hộ dân sống nhờ nghề nuôi tôm, cá lồng bè và các loài thủy sản nước lợ.
Những năm qua, hoạt động nuôi trồng phát triển mạnh đã góp phần nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho người dân, song cũng đặt ra thách thức về ô nhiễm nguồn nước, suy giảm chất lượng môi trường ven biển. Trước tình hình đó, chính quyền Đà Nẵng đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như tăng cường kiểm tra, giám sát việc xử lý nước thải, rác thải trong các vùng nuôi; khuyến khích nông hộ áp dụng công nghệ nuôi tuần hoàn, hạn chế sử dụng hóa chất, thức ăn công nghiệp gây ô nhiễm.
Bên cạnh đó, các địa phương còn đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, xây dựng các mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững gắn với bảo vệ môi trường. Với định hướng này, ngành thủy sản tại Tam Xuân, Tam Anh, Núi Thành và Tam Hải không chỉ duy trì được sản lượng, chất lượng ổn định mà còn góp phần giữ gìn hệ sinh thái biển, tạo nền tảng phát triển lâu dài, thân thiện với môi trường.
Với bờ biển dài và hệ thống sông ngòi chằng chịt, 4 xã trên có nhiều điều kiện thuận lợi trong nuôi trồng thuỷ sản như: Có tới 1.200ha mặt nước nuôi trồng thủy sản, trong đó nuôi tôm chân trắng 900ha, tôm sú 100ha, thủy đặc sản 200ha. Hằng năm, sản lượng nuôi trồng thủy sản của các địa phương này đạt khoảng 8.000 tấn.
Mặc dù vậy, qua thực tế, diện tích nuôi trồng thủy sản lớn là nguồn phát sinh nước thải, bùn thải và nhiều chất thải khác gây ô nhiễm môi trường. Bùn thải từ quá trình vệ sinh ao nuôi chứa phân của các loài thủy sản, các nguồn thức ăn dư thừa thối rữa bị phân hủy... Điều đáng lo ngại là tại 4 xã Tam Xuân, Tam Anh, Núi Thành, Tam Hải có phần lớn diện tích nuôi trồng thủy sản nằm phân tán ven các con sông và hình thành tự phát, không được quy hoạch cụ thể.
Khu vực phía Nam của TP.Đà Nẵng có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nuôi trồng thuỷ sản.
Bên cạnh đó không có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Người nuôi tôm chỉ xử lý lắng sơ bộ tại khu vực nuôi rồi thải trực tiếp ra môi trường, gây tác động đến chất lượng môi trường đất, nước cùng hệ sinh thái thủy sinh trên các sông và vịnh An Hòa. Để khắc phục tình trạng ô nhiễm trong nuôi trồng thủy sản, các xã Tam Xuân, Tam Anh, Núi Thành, Tam Hải đề ra nhiều giải pháp đồng bộ.
Trước hết là đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người nuôi trồng thủy sản trong việc chung tay bảo vệ môi trường. Tăng cường kiểm tra, giám sát, ngăn chặn không để xảy ra tình trạng nuôi trồng thủy sản bừa bãi, gây ảnh hưởng môi trường; đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong nuôi trồng thủy sản.
Theo phòng Văn hóa - xã hội xã Tam Xuân, giải pháp hữu hiệu là khuyến khích người dân nuôi trồng thủy sản sử dụng thức ăn thủy sản, các loại thuốc hợp lý và đúng liều lượng, hạn chế dư thừa, tồn đọng trong nước thải ao nuôi.
Kêu gọi, thu hút đầu tư vùng nuôi thủy sản tập trung có hệ thống xử lý nước thải để hạn chế ô nhiễm môi trường từ nuôi trồng thủy sản tại các xã Tam Xuân, Tam Anh, Núi Thành, Tam Hải. Trong nuôi trồng thủy sản hiện nay, các địa phương phía nam cũng rất cần sự quan tâm của chính quyền ngành chức năng liên quan của thành phố trong việc hướng dẫn, kêu gọi đầu tư hình thành các khu nuôi trồng thủy sản tập trung theo các mô hình nuôi mới, đảm bảo hiệu quả và vệ sinh môi trường.
Cùng với đó là tổ chức tập huấn, hội thảo nâng cao trình độ quản lý, kỹ thuật nuôi trồng; tăng cường quản lý giống, thức ăn và các chế phẩm trong nuôi trồng thủy sản, chỉ đạo nuôi trồng thủy sản đúng lịch thời vụ, đúng quy hoạch nuôi trồng, đảm bảo nước thải ra môi trường đạt quy chuẩn cho phép...
Trước đó, để bảo vệ môi trường nuôi thuỷ sản hiệu quả, TP.Đà Nẵng ban hành Kế hoạch số 193/KH-UBND ngày 11 tháng 10 năm 2023 về việc triển khai đề án bảo vệ môi trường trong hoạt động thủy sản giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn thành phố.
Kế hoạch nhấn mạnh việc húc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong hoạt động thủy sản. Áp dụng khoa học công nghệ, tiến bộ kỹ thuật đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên thủy sản, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong các hoạt động thủy sản. Chuyển đổi mô hình thủy sản theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh; phát triển sản xuất thủy sản hữu cơ, công nghệ cao, thân thiện với môi trường.
TP. Đà Nẵng siết chặt giám sát, kiểm tra môi trường nước trong hoạt động nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn.
Bên cạnh đó, phối hợp nghiên cứu, xây dựng và từng bước áp dụng mô hình doanh nghiệp/cơ sở/cụm làng nghề/tổ hợp tác nuôi trồng thủy sản, chế biến, khai thác, kinh doanh thủy sản theo hướng sản xuất xanh, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường. Bảo tồn, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, phục hồi hệ sinh thái quan trọng góp phần ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học
Đặc biệt, bảo vệ môi trường sống (chất lượng môi trường, các hệ sinh thái điển hình: rạn san hô, thảm cỏ biển, rừng ngập mặn...) của các loài thủy sản. Thành lập khu bảo tồn biển khoanh vùng, công nhận và giao quản lý các khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản khi đảm bảo các tiêu chí điều kiện, phù hợp quy hoạch tổng thể của thành phố. Xây dựng các chương trình/kế hoạch hành động bảo tồn, bảo vệ và phát triển các loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm, các loài cần được ưu tiên bảo vệ để đáp ứng được yêu cầu của các thị trường xuất khẩu tại địa phương…
Siết chặt quản lý môi trường trong nuôi trồng thủy sản tại các xã phía Nam Đà Nẵng không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là định hướng quan trọng để phát triển ngành thủy sản bền vững. Thực tế cho thấy, khi môi trường được đảm bảo, nguồn nước sạch và hệ sinh thái ven biển được duy trì, hiệu quả sản xuất cũng tăng lên, sản phẩm nuôi trồng đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.
Ngược lại, nếu buông lỏng quản lý, ô nhiễm lan rộng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế người dân, thậm chí làm suy thoái lâu dài tài nguyên biển. Vì vậy, cùng với nỗ lực của chính quyền thành phố trong việc kiểm soát chặt chẽ quy trình nuôi, người dân địa phương cũng cần nâng cao ý thức, mạnh dạn ứng dụng kỹ thuật mới, chuyển đổi mô hình nuôi thân thiện với môi trường.
Hương Giang