Thời gian qua, TP.HCM quyết liệt triển khai các giải pháp chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp, coi đây là bước đi quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị nông sản.
Việc ứng dụng công nghệ số giúp nông dân quản lý quy trình sản xuất, giám sát chất lượng, truy xuất nguồn gốc và kết nối thị trường nhanh chóng, hiệu quả. Không chỉ giảm chi phí, tăng năng suất, chuyển đổi số còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp đô thị hiện đại, bền vững. Đây được xem là động lực để TP.HCM hướng tới nền nông nghiệp thông minh, thích ứng với xu thế mới. Để thực hiện mục tiêu này, TP.HCM đã chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học-công nghệ, nhất là các công nghệ mới, tiên tiến, công nghệ sinh học vào sản xuất nông nghiệp.
Tại TP.HCM, nhiều khu nông nghiệp công nghệ cao đã được hình thành. Điển hình là Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM thành lập năm 2004 với diện tích hơn 88 ha, là Khu Nông nghiệp công nghệ cao đầu tiên cả nước, và đến nay được xem là một trong những mô hình hoạt động đúng hướng và hiệu quả nhất. Cũng trong năm 2004, Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM rộng 23 ha cũng được TP.HCM chính thức thành lập.
Mục tiêu thành lập đơn vị này là để phát triển nền nông nghiệp theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ cao phù hợp với sự phát triển nhanh và năng động của một đô thị đứng đầu cả nước. Theo đại diện Quản lý Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM, từ những thành tựu ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp trên thế giới và thực tiễn tại Việt Nam cho thấy, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu hướng chủ đạo và tất yếu của ngành nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng của nông sản.
TP.HCM xác định được tầm nhìn chiến lược về ngành nông nghiệp công nghệ cao trên cơ sở ứng dụng khoa học-công nghệ vào sản xuất nông nghiệp để vừa sản xuất nông sản hàng hóa, vừa kết hợp phát triển du lịch sinh thái. Các giá trị nông nghiệp tạo ra mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế-xã hội. Đồng thời, TP.HCM đã tập trung xây dựng cơ sở vật chất, thành lập các đơn vị tiên phong trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao như Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM, Trung tâm Công nghệ sinh học, Trại trình diễn và Thực nghiệm chăn nuôi bò sữa công nghệ cao...
Theo các chuyên gia, những tiềm năng và lợi thế về địa lý, dân số, khoa học-công nghệ, cũng như chính sách về nông nghiệp công nghệ cao là những cơ hội thúc đầy nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao của thành phố phát triển. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp TP.HCM cũng đang đối mặt không ít khó khăn, nhất là thiếu nguồn nhân lực; thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao trong nước và xuất khẩu còn nhiều biến động; chính sách, giải pháp về phát triển nông nghiệp công nghệ cao chưa thực sự tạo đà để nông nghiệp phát triển…
Trồng rau hữu cơ trong nhà kính. (Ảnh: ND).
Để có thể tạo động lực cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của nền nông nghiệp, việc hoàn thiện chính sách và pháp luật về phát triển nông nghiệp công nghệ cao là một bước quan trọng để tạo điều kiện thuận lợi cho sự ứng dụng và phát triển bền vững của công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp. Trong đó, cần xây dựng một khung pháp luật và quy định rõ ràng về việc áp dụng, phát triển, quản lý nông nghiệp công nghệ cao;
Bên cạnh đó, cần xây dựng chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao bằng cách cung cấp các ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính, vốn đầu tư; đào tạo nhân lực; khuyến khích nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp…
Đáng chú ý, Thành phố đã phê duyệt “Chương trình phát triển giống cây, con và nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn thành phố giai đoạn 2020-2030”, đây là định hướng để tập trung nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ 11, nhiệm kỳ 2020-2025, cũng xác định phát triển nông nghiệp TP.HCM theo hướng “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp đô thị”.
Tăng tốc chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp là xu hướng tất yếu, phù hợp với yêu cầu phát triển của nền kinh tế số và đô thị thông minh. Không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí, công nghệ số còn mở ra cơ hội để nông dân tiếp cận thị trường rộng lớn, đảm bảo tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Đây cũng là nền tảng quan trọng để xây dựng thương hiệu nông sản TP.HCM, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, chuyển đổi số còn giúp ngành nông nghiệp thành phố thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu, tối ưu nguồn lực và phát triển theo hướng xanh, sạch, bền vững. Công nghệ hiện đại, công nghệ cao sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chung của cả nước. Đây chính là bước đi chiến lược, khẳng định tầm nhìn và quyết tâm đổi mới của thành phố trong giai đoạn tiếp theo.
Thu Huyền