Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành Thông tư 46/2025/TT-BNNMT quy định Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng, sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 9/2/2026. Theo đó, Thông tư số 44/2011/TT-BTNMT ban hành 26/12/2011 ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đồng xử lý chất thải nguy hại trong lò nung xi măng (QCVN 41:2011/BTNMT) sẽ hết hiệu lực thi hành kể từ ngày Thông tư 46/2025/TT-BNNMT có hiệu lực thi hành, trừ một số trường hợp. 

Cụ thể là cơ sở đã đi vào vận hành, dự án đầu tư đang triển khai (bao gồm dự án đầu tư đã có quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ đề nghị thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành) có hoạt động đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng được tiếp tục áp dụng quy định kỹ thuật, quy trình vận hành và giám sát quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đồng xử lý chất thải nguy hại trong lò nung xi măng (QCVN 41:2011/BTNMT) cho đến hết ngày 31/12/2031.

Hoặc cơ sở đã đi vào vận hành, dự án đầu tư đang triển khai quy định tại khoản 1 Điều này áp dụng giá trị giới hạn cho phép của các thông số ô nhiễm trong khí thải của lò nung xi măng đồng xử lý chất thải theo quy định tại Thông tư số 45/2024/TT-BTNMT ban hành 30/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải công nghiệp.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường nêu rõ, kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành, dự án đầu tư (bao gồm dự án đầu tư mới, dự án đầu tư mở rộng quy mô, nâng cao công suất nộp hồ sơ đề nghị thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường sau ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành) phải áp dụng quy định tại QCVN 41:2025/BNNMT.

Kể từ ngày 1/1/2032, đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 3 của Thông tư này cũng phải đáp ứng yêu cầu quy định tại QCVN 41:2025/BNNMT. Cùng đó, Bộ cũng khuyến khích cơ sở đã đi vào vận hành, dự án đầu tư đang triển khai áp dụng các quy định tại QCVN 41:2025/BNNMT kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành. Quy chuẩn mới quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với việc đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng; áp dụng đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng.

Yêu cầu kỹ thuật đối với lò nung xi măng có hoạt động đồng xử lý chất thải quy định cụ thể, lò nung xi măng có hoạt động đồng xử lý chất thải phải là lò quay phương pháp khô hoặc lò nung xi măng có hoạt động đồng xử lý chất thải phải có áp suất nhỏ hơn áp suất bên ngoài (còn gọi là áp suất âm) để hạn chế khí thải từ trong lò nung xi măng thoát ra ngoài môi trường qua cửa nạp chất thải vào lò nung xi măng.

Lò nung xi măng đồng xử lý chất thải phải có hệ thống xử lý khí thải bảo đảm xử lý được các thông số ô nhiễm độc hại phát sinh do hoạt động đồng xử lý chất thải. Không được trộn không khí bên ngoài vào để pha loãng khí thải kể từ vị trí đầu ra của hệ thống xử lý khí thải. Yêu cầu đối với chất thải nạp vào lò nung xi măng: Không được nạp các loại chất thải sau trong lò nung xi măng (chất thải phóng xạ; các thiết bị vỡ, hỏng, đã qua sử dụng có chứa thuỷ ngân - mã chất thải 13 03 02; bóng đèn huỳnh quang thải - mã chất thải 16 01 06; chất thải y tế lây nhiễm -mã chất thải 13 01 01).

(Ảnh minh họa). 

Ngoài ra, chủng loại, kích thước, khối lượng chất thải, vị trí khi được nạp vào để đồng xử lý phải đảm bảo phù hợp với công nghệ và không ảnh hưởng đến việc vận hành bình thường của lò nung xi măng, chất lượng sản phẩm và việc xử lý khí thải. Khu vực lưu giữ, tiền xử lý và nạp chất thải của lò nung xi măng phải có thiết bị, biện pháp thu gom, xử lý hoặc ngăn ngừa phát tán mùi. 

Việc nạp chất thải vào đồng xử lý phải tuân thủ các yêu cầu cụ thể như sau: Không được nạp chất thải nguy hại khi lò nung còn ở chế độ sấy trong quá trình khởi động hoặc mức nạp liệu dưới 75% định mức vận hành ổn định; Không được nạp hoặc đưa chất thải hữu cơ dễ bay hơi vào tháp trao đổi nhiệt. 

Chất thải nguy hại chứa các thành phần halogen hữu cơ có ký hiệu là “NH” (thuộc Danh mục chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp phải kiểm soát và chất thải rắn công nghiệp thông thường ban hành kèm theo Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường) phải được nạp vào khu vực vòi đốt chính ở cuối lò nung. Trường hợp dừng lò nung khẩn cấp, phải ngừng ngay việc nạp chất thải trước khi ngừng nạp nguyên liệu và nhiên liệu truyền thống đồng thời phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình dừng lò nung. 

Với trường hợp dừng lò nung theo lịch trình, phải ngừng nạp chất thải ít nhất 2 giờ trước khi dừng lò nung, chuyển sang sử dụng nhiên liệu, nguyên liệu truyền thống và tiến hành các bước dừng lò nung; phải có nhật ký vận hành lò nung xi măng và ghi chép tối thiểu các nội dung theo ca vận hành (thời gian và tên người vận hành; chủng loại và khối lượng chất thải nạp vào). Nhật ký vận hành viết bằng tiếng Việt và phải được lưu giữ tối thiểu 2 năm.

Khu vực lắp đặt lò nung xi măng đồng xử lý chất thải phải có thông tin về công suất thiết kế của lò nung xi măng, loại chất thải (chất thải nguy hại/chất thải rắn công nghiệp thông thường/chất thải rắn sinh hoạt) được đồng xử lý; tóm tắt quy trình vận hành của lò nung xi măng khi đồng xử lý chất thải. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các bộ, ngành, UBND các cấp và các tổ chức, cá nhân liên quan chủ động triển khai, tổ chức thực hiện nghiêm túc Thông tư. Trường hợp có khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, các đơn vị cần phản ánh kịp thời về Bộ để được hướng dẫn, giải quyết theo đúng quy định pháp luật.../.

Lê Anh