Quảng Ngãi: Chuyển đổi số góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ “lá phổi xanh”

Tại Quảng Ngãi, chuyển đổi số đang trở thành công cụ đắc lực trong công tác quản lý “lá phổi xanh” của địa phương. Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào phương pháp kiểm tra thủ công, lực lượng kiểm lâm và chính quyền các cấp hiện đã ứng dụng hệ thống giám sát rừng bằng ảnh viễn thám, dữ liệu GIS và công nghệ vệ tinh để theo dõi biến động diện tích rừng theo thời gian thực.

Cùng với đó, các phần mềm cảnh báo sớm cháy rừng, ứng dụng di động trong quản lý hiện trạng rừng và cơ chế báo cáo nhanh từ cơ sở được triển khai, giúp nâng cao hiệu quả phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm. Nhờ áp dụng công nghệ, quá trình quản lý trở nên minh bạch, chính xác và tiết kiệm nhân lực, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa cơ quan quản lý với cộng đồng dân cư sống gần rừng.

Đặc biệt, dữ liệu số hóa còn là cơ sở quan trọng để tỉnh hoạch định chính sách phát triển lâm nghiệp bền vững, gắn bảo vệ rừng với sinh kế cho người dân. Tỉnh Quảng ngãi có tổng diện tích quy hoạch lâm nghiệp hơn 1,06 triệu héc ta; trong đó, diện tích đất có rừng hơn 893 nghìn héc ta. Diện tích rừng của tỉnh lớn, chủ yếu nằm ở vùng có địa hình đồi, núi cao, xa xôi, hiểm trở, đi lại khó khăn.

Trong khi đó, nhân lực bảo vệ rừng và các trang thiết bị phục vụ công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng mỏng nên khó khăn trong công tác quản lý, bảo vệ. Trước những khó khăn đó, ngành lâm nghiệp tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số vào quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, xem đây là giải pháp cốt lõi, giúp các cơ quan, đơn vị và lực lượng bảo vệ rừng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Thời gian qua, các đơn vị đã chủ động đầu tư, mua sắm trang thiết bị, ứng dụng các phần mềm như Mapinfo, Qgis, Smart, máy định vị GPS, thiết bị flycam, phần mềm Fms và vận hành Trung tâm Giám sát và Điều hành cháy rừng để theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, quản lý hoạt động gây nuôi động vật hoang dã, tuần tra bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng. Các công nghệ, thiết bị đã giúp đơn vị quản lý chặt chẽ diện tích rừng, phát hiện hàng trăm điểm biến động rừng, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm Luật Lâm nghiệp, góp phần giảm số vụ phá rừng và cháy rừng qua từng năm, tăng độ che phủ rừng toàn tỉnh.

Tương tự, tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Thượng Thạch Nham, để bảo vệ tốt hơn 32,5 nghìn héc ta rừng và đất lâm nghiệp được giao quản lý, thời gian qua, đơn vị đã chú trọng tổ chức tập huấn chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động. Theo ban Quản lý Rừng phòng hộ Thượng Thạch Nham, hiện nay, toàn bộ cán bộ, viên chức và người lao động của đơn vị đều sử dụng thành thạo phần mềm quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra (Smart), phần mềm nghiệp vụ (Mapinfo), công nghệ ảnh viễn thám (Qgis, Google Earth), website cảnh báo cháy, điểm cháy, hệ thống quản lý văn bản và điều hành điện tử (iOffice)...

Công nghệ số góp phần bảo vệ diện tích rừng  tại Quảng Ngãi hiệu quả hơn. (Ảnh minh hoạ: NN). 

Việc sử dụng công nghệ số đã mang lại lợi ích thiết thực, nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong công tác quản lý, điều hành và tiết kiệm thời gian, nhân lực cho công tác quản lý, bảo vệ rừng tại đơn vị. Bên cạnh tác động tích cực, góp phần thực hiện kịp thời, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, các phần mềm, thiết bị công nghệ đã trở thành “trợ thủ đắc lực” giúp các chủ rừng trên địa bàn tỉnh triển khai tốt công tác tuyên truyền chính sách, phát luật về lâm nghiệp đến người dân và giám sát, nghiên cứu, bảo tồn thiên nhiên.

Ban Quản lý Vườn Quốc gia Chư Mom Ray chia sẻ, từ năm 2020 đến nay, đơn vị đã chú trọng triển khai tuyên truyền bảo vệ rừng đến người dân thông qua website của đơn vị, trên mạng xã hội và các phương tiện thông tin đại chúng; sử dụng các công cụ, thiết bị như Smart, Gis, WebGis, Flycam, bẫy ảnh kỹ thuật số cảnh báo cháy rừng, mất rừng. Các công cụ, thiết bị công nghệ đã giúp Ban Quản lý nâng cao chất lượng tuyên truyền, bảo vệ hiệu quả hơn 60,6 nghìn héc ta rừng.

Đồng thời theo dõi chính xác, hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ của từng cá nhân và cập nhập, hoàn chỉnh bản đồ số về các loài động, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm cần được bảo vệ.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi thông tin, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng tại các cơ quan, đơn vị lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đã mang lại nhiều hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ số đã hỗ trợ tích cực trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ, tham mưu, giúp cấp thẩm quyền thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, sử dụng rừng, góp phần thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, chính quyền số.

Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ngãi đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong công tác bảo vệ rừng bằng việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Thay vì chỉ dựa vào phương thức quản lý truyền thống, lực lượng kiểm lâm và các Ban Quản lý rừng phòng hộ đã được trang bị kỹ năng sử các thiết bị hiện đại.

 Nhờ đó, việc phát hiện cháy rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp hay khai thác gỗ trái phép được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, hạn chế tối đa thiệt hại. Bên cạnh đó, tỉnh còn chú trọng công tác tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ, viên chức và người lao động, tạo sự chuyển biến tích cực trong tư duy quản lý tài nguyên rừng.

Ứng dụng công nghệ góp phần bảo vệ tốt hơn hàng chục nghìn héc-ta rừng, đồng thời thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của Quảng Ngãi. Đây cũng là hướng đi phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự chủ động, sáng tạo để giữ vững “lá phổi xanh” của địa phương nói riêng và cả Việt Nam nói chung.

Thu Hương