Các nhà khoa học giải thích rằng nhân loại hiểu biết được một phần bộ não của sinh vật phát triển như thế nào là nhờ vào sức mạnh tổng hợp lâu dài của một số ngành khoa học, bao gồm cả sinh học thần kinh và tâm lý học.
Theo tác giả chính của công trình nghiên cứu, Anselmo Pontes, chính sự hiểu biết về nguồn gốc của loài người có thể khiến phát triển được thế hệ robot có thể quan sát và học hỏi, thay vì lập trình thuật toán cho từng nhiệm vụ riêng lẻ.
Lấy cảm hứng từ cách động vật tìm hiểu các mốc định hướng và sử dụng chúng để di chuyển trong môi trường, các nhà khoa học đã cố gắng thay đổi các nguyên tắc này để phân tích hoạt động của trí tuệ nhân tạo. Ví dụ, trong các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, có thể thấy ong mật học cách liên kết các màu sắc hoặc hình dạng nhất định với các hướng và định hướng trong các mê cung phức tạp.
Hiểu cách phát triển hành vi học tập giúp chúng ta tìm ra cách thức hoạt động và hiểu biết về các lĩnh vực khác, đồng thời cũng cung cấp manh mối về cách bộ não của chúng ta hoạt động và thậm chí có thể dẫn đến phát triển robot biết học hỏi kinh nghiệm hiệu quả như con người.
Một nhóm nghiên cứu liên ngành gồm các nhà sinh học và nhà khoa học máy tính đã sử dụng chương trình tiến hóa kỹ thuật số, cho phép họ quan sát hàng chục ngàn thế hệ chỉ trong vài giờ. Khởi đầu, các sinh vật - mạng nơ ron - là những “tờ giấy trắng” khó có thể cảm nhận, di chuyển bình thường và học hỏi. Mỗi lần, khi sinh vật sinh sôi, thế hệ con cháu lại có một cơ hội nhỏ để đột biến: điều này cho phép thay đổi hành vi của chúng.
Sau nhiều thế hệ, các sinh vật trở nên phức tạp hơn: đầu tiên là những chuyển động đơn giản cho phép chúng kiếm được thức ăn mới và sau đó là những chuyển động phức tạp hơn. Tiếp theo, sẽ xuất hiện khả năng nhận thức và phân biệt giữa các loại tín hiệu mới, rồi đến sự phản xạ và thậm chí là tích luỹ kinh nghiệm để tránh sai lầm.
Một số loại “sinh vật” máy tính đã phát triển khả năng học hỏi bằng cách liên kết. Nếu một máy tính trong số chúng mắc lỗi và sửa lỗi, những máy tính khác sẽ nhận thấy và học hỏi từ đó. Từ thời điểm đó, các hệ máy tính có thể phát triển và không còn mắc phải những sai lầm lớn.
Theo các nhà khoa học, phương pháp tiến hóa sẽ giúp tìm hiểu các mô hình mới về đào tạo trí tuệ nhân tạo và các biến thể phát triển khác nhau của trí tuệ nhân tạo. Hiện tại, các kỹ sư tin rằng trước mắt, nhân loại sẽ chưa thể tạo ra một mạng nơ ron hoạt động theo nguyên tắc của bộ não con người, vì cần phải trải qua một quá trình tiến hóa tương tự. Và các nhà khoa học đang nghiên cứu quá trình tiến hoá đó.
Vũ Trung Hương