Lào Cai ứng dụng công nghệ tưới giảm phát thải trong canh tác lúa

Tỉnh Lào Cai đang từng bước chuyển đổi phương thức canh tác lúa theo hướng hiện đại và thân thiện môi trường thông qua việc ứng dụng các công nghệ tưới giảm phát thải. Thay vì tưới ngập truyền thống, nhiều địa phương đã áp dụng kỹ thuật tưới luân phiên, tưới nhỏ giọt hoặc tưới thông minh giúp giảm lượng nước sử dụng, đồng thời hạn chế phát thải khí mê-tan-loại khí nhà kính phát sinh chủ yếu từ ruộng lúa ngập nước.

Các mô hình này không chỉ tiết kiệm chi phí bơm tưới mà còn cải thiện độ tơi xốp của đất, giúp cây lúa sinh trưởng khỏe, tăng khả năng chống sâu bệnh và nâng cao năng suất mùa vụ. Bên cạnh hiệu quả kinh tế, việc áp dụng công nghệ tưới hiện đại còn góp phần giảm áp lực lên nguồn nước và tăng cường khả năng thích ứng trước biến đổi khí hậu.

Đặc biệt, sự tham gia của doanh nghiệp, hợp tác xã và hệ thống khuyến nông đã thúc đẩy quá trình chuyển giao kỹ thuật, giúp nông dân dễ dàng tiếp cận và vận hành các hệ thống tưới mới. Đáng chú ý, đến năm 2030, Lào Cai đặt mục tiêu có hơn 36.000ha diện tích đất trồng lúa áp dụng công nghệ tưới khô, ướt xen kẽ (AWD) nhằm giảm phát thải khí nhà kính. Đây là một trong những giải pháp trọng tâm của Kế hoạch số 138/KH-UBND do UBND tỉnh Lào Cai ban hành, hướng tới giảm phát thải trong ngành nông nghiệp và môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại Kế hoạch số 138/KH-UBND cho thấy, việc mở rộng các biện pháp kỹ thuật canh tác lúa giảm phát thải sẽ được triển khai tại những vùng có điều kiện thủy lợi thuận lợi. Ngoài công nghệ tưới AWD, nông dân còn được khuyến khích áp dụng các mô hình canh tác cải tiến như “1 phải 5 giảm”, “3 giảm 3 tăng” và hệ thống canh tác lúa cải tiến (SRI).

Những phương pháp này không chỉ giúp tiết kiệm nước, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật mà còn giảm phát thải khí mê-tan, một trong những loại khí nhà kính có tác động lớn đến biến đổi khí hậu. Bên cạnh việc cải tiến kỹ thuật canh tác, tỉnh cũng thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại các vùng đất lúa kém hiệu quả.

Dự kiến đến năm 2030, khoảng 500ha đất lúa sẽ được chuyển sang trồng cây lâu năm, 200ha/năm sang cây hàng năm và 20ha/năm sang mô hình kết hợp lúa với nuôi trồng thủy sản. Những mô hình này vừa nâng cao hiệu quả kinh tế, vừa phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng từng vùng. Để hỗ trợ quá trình này, Lào Cai sẽ đầu tư nâng cấp hạ tầng thủy lợi nội đồng, đáp ứng yêu cầu tưới tiêu hiện đại, khép kín cho các vùng sản xuất lúa tập trung.

Áp dụng công nghệ tưới khô, ướt xen kẽ (AWD) nhằm giảm phát thải khí nhà kính trong quá trình canh tác lúa. (Ảnh: Internet). 

Đặc biệt, tỉnh ưu tiên đầu tư tại các vùng có hệ thống thủy lợi trung bình và yếu nhằm tạo sự đồng bộ trong sản xuất và kiểm soát phát thải khí nhà kính. Ngoài ra, Lào Cai cũng đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm quản lý hiệu quả cây trồng và sử dụng phân bón. Tỉnh đặt mục tiêu có trên 10.000ha lúa áp dụng kỹ thuật quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM).

Đối với cây trồng cạn, khoảng 49.500ha sẽ ứng dụng IPHM, trong đó có 22.000ha ngô, 18.000ha cây ăn quả và 9.500ha chè. Tỉnh cũng đặt ra mục tiêu thay thế 60% lượng phân đạm urê hiện tại bằng các loại phân bón chậm tan, hữu cơ vi sinh hoặc phân bón điều khiển tan nhằm giảm phát thải và nâng cao hiệu quả sử dụng. Kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực nông nghiệp không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn tạo cơ hội tiếp cận tín chỉ carbon trong tương lai.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tưới giảm phát thải trong canh tác lúa trong giai đoạn tiếp theo sẽ mang lại những thay đổi rõ rệt cho sản xuất nông nghiệp tại Lào Cai. Từ tiết kiệm nước, giảm chi phí đến hạn chế phát sinh khí nhà kính, các mô hình tưới hiện đại đang chứng minh hiệu quả trong thực tiễn, giúp nâng cao năng suất và ổn định sinh kế cho người nông dân.

Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là một bước chuyển quan trọng trong cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng xanh, bền vững. Khi các địa phương trong tỉnh tiếp tục nhân rộng mô hình, kết hợp tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ thiết bị, hiệu quả giảm phát thải sẽ ngày càng được nâng cao.

Đồng thời, ngành nông nghiệp có thêm cơ sở để đáp ứng các yêu cầu mới về giảm phát thải trong chuỗi giá trị lúa gạo, phù hợp xu hướng thị trường. Những kết quả từ diện tích đất trồng lúa áp dụng công nghệ tưới khô, ướt xen kẽ (AWD) của Lào Cai là minh chứng quan trọng trong chuyển đổi mô hình canh tác, góp phần bảo vệ môi trường, sử dụng hợp lý tài nguyên nước và xây dựng nền nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu.

Quốc Trung