Biến thể XEC của Covid-19 gây triệu chứng gì khi lây lan nhanh gấp 7 lần cúm?

XEC là chủng tái tổ hợp mới nổi của Omicron, lần đầu tiên được xác định tại Đức vào tháng 6/2024. Đây là giống lai của hai biến thể phụ KS.1.1 (FLiRT) và KP.3.3 (FLuQE) nhưng mang nhiều đột biến cho phép lây lan nhanh hơn.

Biến thể XEC giống các biến thể Covid-19 trước đó, có đột biến trong protein gai, cho phép virus thoát khỏi phản ứng miễn dịch hiệu quả hơn, khiến nó khó bị phát hiện hơn.

Theo Nation Thailand, tiến sĩ Teera Woratanarat, giảng viên thuộc khoa Y của Đại học Chulalongkorn (Thái Lan), cho biết khi so sánh Covid-19 với cúm, nguy cơ nhiễm chủng XEC có tỷ lệ lây lan trung bình nhanh hơn gần 7 lần.

Người dân Thái Lan được tiêm phòng Covid-19. Ảnh: Nikkei

Cụ thể, đối với trẻ em 0-4 tuổi, tỷ lệ này là 4:1; đối với trẻ em 5-19 tuổi, tỷ lệ là 3:1; ở nhóm người lớn trong độ tuổi lao động (20-59 tuổi), cũng như người cao tuổi (60 tuổi trở lên), tỷ lệ là 10:1.

Mặc dù XEC không gây ra tình trạng bệnh quá nghiêm trọng, tốc độ lây truyền nhanh của nó tăng nguy cơ mắc cao hơn cho những nhóm dân số dễ bị tổn thương như trẻ nhỏ, người lớn tuổi.

Ho

Ho là một trong những biểu hiện sớm và phổ biến nhất của XEC. Bệnh nhân thường bị ho khan, dai dẳng và khó kiểm soát, đi kèm cảm giác ngứa rát họng. Theo Assure Covid-19 Lab, Mỹ, hơn 70% ca nhiễm gần đây ghi nhận triệu chứng ho.

"Ho do biến chủng XEC có thể kéo dài nhiều ngày, kể cả sau khi các triệu chứng chính khác đã biến mất", tiến sĩ William Schaffner, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt cho biết.

Ông khuyến cáo những người có biểu hiện ho nên tự cách ly và theo dõi tình trạng hô hấp vì đây là triệu chứng có nguy cơ lan truyền cao.

Sốt và ớn lạnh

Dù không phải bệnh nhân nào cũng bị sốt, đây vẫn là một trong những triệu chứng phổ biến ở những người nhiễm XEC. Sốt thường nhẹ đến trung bình (37,5-38,5 độ C), kèm theo cảm giác ớn lạnh, đau nhức cơ thể.

Theo báo cáo của Mayo Clinic, triệu chứng sốt thể hiện phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể chống lại sự nhân lên của virus. Bác sĩ Allison Arwady, chuyên gia y tế cộng đồng tại Chicago, cho biết với biến thể XEC, sốt thường không kéo dài quá 2 đến 3 ngày. Tuy nhiên, nếu người bệnh có sẵn bệnh nền, triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn.

Mệt mỏi kèm giảm tập trung

Một đặc điểm đáng chú ý ở bệnh nhân nhiễm XEC là cảm giác mệt mỏi kéo dài, kể cả khi các triệu chứng khác đã giảm. Theo Johns Hopkins Medicine, hơn 40% người nhiễm Covid-19 có thể tiếp tục cảm thấy kiệt sức nhiều ngày đến vài tuần sau khi khỏi bệnh.

Đau họng ngay từ ngày đầu nhiễm bệnh

Đau họng là một trong những biểu hiện dễ bị bỏ qua, nhất là trong mùa cúm. Tuy nhiên, với XEC, tình trạng đau rát họng xuất hiện ở nhiều bệnh nhân ngay từ ngày đầu tiên nhiễm virus. Theo CDC Mỹ, đau họng liên quan đến Covid-19 thường có xu hướng đột ngột và đi kèm cảm giác khô, rát khi nuốt.

Mất vị giác hoặc khứu giác

Dù xuất hiện phổ biến hơn ở các biến thể trước, mất vị giác hoặc khứu giác vẫn được ghi nhận ở nhiều ca nhiễm XEC. Tình trạng này thường xảy ra sau vài ngày nhiễm bệnh, và có thể kéo dài hàng tuần.

Theo nghiên cứu được công bố trên Journal of the American Medical Association, việc mất khứu giác có liên quan đến mức độ viêm nhiễm ở vùng mũi, họng. Mất khứu giác, dù ít gặp hơn so với giai đoạn đầu đại dịch, vẫn được coi là chỉ dấu đặc trưng giúp phân biệt Covid-19 với các bệnh đường hô hấp khác, theo nhận định của tiến sĩ Claire Hopkins, chuyên gia tai mũi họng tại Anh.