Moitruong.net.vn
– Nắng nóng gay gắt kéo dài hơn một tháng qua đã khiến hơn 82.000 ha rừng ở Hà Tĩnh đứng trước nguy cơ cháy rừng ở nguy cơ cực cao
Mới đầu tháng 6, nhiều khu vực rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ đã trở nên khô khốc. Dưới cái nắng chói chang, lực lượng kiểm lâm và chủ rừng thay nhau canh gác, tìm mọi cách ngăn cháy rừng.
Hơn một tháng qua, nhiều đợt nắng nóng (trung bình từ 39 – 42 độ C) kết hợp gió Lào thổi mạnh đã khiến khoảng 110.000 ha rừng của tỉnh Hà Tĩnh nâng mức cảnh báo cháy lên cấp III, cấp IV. Dự báo từ nay đến hết tháng 9 nắng nóng tiếp tục gia tăng nên việc đối phó “giặc” lửa phải cảnh giác hơn bao giờ hết.
Ông Phan Thanh Tùng, Trưởng phòng Bảo vệ rừng và Bảo tồn thiên nhiên – Chi cục Kiểm lâm Hà Tĩnh cho hay, tính đến ngày 8/6 trên địa bàn toàn tỉnh xảy ra 4 điểm phát lửa, trong đó 1 điểm ngày 6/6 tại xã Hồng Lộc, huyện Lộc Hà gây cháy làm thiệt hại 2,1ha rừng.
Mặc dù mới đầu hè, song nền nhiệt trung bình tại Hà Tĩnh cao hơn so với những năm trước, do đó, diện tích rừng có nguy cơ cháy rất cao được xác định lên đến hơn 82.000 ha, trải đều trên địa bàn 12 huyện, thị xã.
Mở rộng đường băng cản lửa là một trong những giải pháp cực kỳ quan trọng đề phòng cháy rừng lan rộng. Ảnh: Gia Hưng
BQL Rừng phòng hộ Ngàn Phố được giao quản lý gần 26.000 ha rừng; với gần 1.000 hộ/11 xã nhận khoán chăm sóc, bảo vệ. Hiện đã có khoảng 5.000 ha nằm trong diện “báo động đỏ”, có nguy cơ phát lửa, gây cháy rừng bất cứ lúc nào; tập trung nhiều ở các xã Sơn Lệ, Sơn Tiến, Sơn Lâm, Sơn Giang, An Hòa Thịnh, Kim Hoa…
Để phát hiện sớm, ngăn chặn lửa bén vào rừng, Ban quyết định hỗ trợ kinh phí thông tin liên lạc cho các tổ trực vùng trọng điểm có nguy cơ cháy và phân công tổ trưởng điều hành việc trực gác. Các trạm bảo vệ rừng phải sử dụng máy định vị GPS trong việc tuần tra, kiểm tra để xác định vị trí, đường đi, tọa độ, tránh trường hợp báo cáo không trung thực trong thực hiện nhiệm vụ.
Ông Nguyễn Văn Thành, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Hương Sơn cho rằng, thời điểm này công tác phòng cháy chữa cháy rừng trên địa bàn bước vào giai đoạn căng thẳng nhất. Bởi ngoài thời tiết nắng nóng kéo dài thì gió Lào thổi mạnh đã khiến cho thảm thực bì khô khốc, cực kỳ dễ bốc cháy.
“Đến bây giờ công tác phòng cháy chữa cháy rừng, chúng tôi đang thực hiện khá tốt. Tuy nhiên, với thực trạng biến đổi khí hậu gia tăng như mấy năm nay, giải pháp căn cơ, lâu dài cần phải làm để bảo vệ “lá phổi xanh” là bố trí nguồn kinh phí riêng dành cho việc xây dựng công trình phòng cháy, xử lý thực bì, phát đường băng ngăn cháy lan và đường ranh cản lửa giữa các hộ”, ông Thành nói.
Đồng thời ông cũng cho hay, lâu nay kinh phí thực hiện các nội dung trên đã có nhưng theo kiểu lấy ô này đập ô kia, chưa có nguồn lực riêng nên tính hiệu quả đang hạn chế.
Huyện Hương Sơn có tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp hơn 84.000 ha. Trong đó, diện tích rừng đã giao cho 18 cộng đồng và 5.917 hộ gia đình, cá nhân là hơn 21.800 ha. Đây là những diện tích đang được giám sát phòng cháy chữa cháy rừng chặt chẽ nhất nhằm tránh để lặp lại các vụ cháy rừng do bất cẩn như năm 2019.
“Năm ngoái một người dân ở xã Sơn Hồng đốt ong và một người ở xã Sơn Trung đốt rơm gây cháy rừng đều bị xử lý hình sự. Đành rằng những người này không cố ý, song để tăng tính răn đe việc khởi tố là cần thiết và đây cũng là bài học đắt giá trong việc nâng cao ý thức bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng cho người dân của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương”, ông Thành nói thêm.
Đứng trên chòi canh lửa cao 18 m được dựng ngay sát bìa rừng, anh Nguyễn Sỹ Hùng (cán bộ Hạt kiểm lâm H.Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) lấy tấm bản đồ ra, chỉ vào vị trí in màu đỏ, trao đổi công việc với với 2 người được Ban quản lý (BQL) Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ cử đến phối hợp canh gác. Anh Hùng bảo: “Đây là những khu vực rừng trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy cao nhất nên chúng ta không được phép lơ là. Tuy nhiên, với tình hình nắng nóng như hiện nay, lửa có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào trên cánh rừng này”.
Một ngày làm việc của anh Hùng và 2 cộng sự tại đây bắt đầu từ 7 giờ sáng và kết thúc vào chiều muộn. Đứng trên chòi canh này, anh Hùng cho biết, nếu thêm ống nhòm chuyên dụng là có thể nhìn được tổng quát cả cánh rừng rộng lớn hơn 45.000 ha của khu bảo tồn. Chòi càng cao thì sẽ dễ dàng phát hiện ra những điểm phát lửa, để nhanh chóng tổ chức lực lượng đến ứng cứu kịp thời.
Theo anh Hùng, năm ngoái, Hà Tĩnh liên tiếp xảy ra các vụ cháy rừng lớn, nguyên nhân chủ yếu là do sự tác động của con người. Để ngăn chặn tình trạng này tái diễn, năm nay, ngoài đẩy mạnh tuyên truyền, tại các cửa rừng tiếp giáp với khu dân cư, lực lượng kiểm lâm phối hợp với chủ rừng thiết lập các điểm trực gác, cắt cử người canh gác 24/24 giờ để kiểm soát người ra vào. “Tại khu bảo tồn này năm 2019 cũng để xảy ra một số vụ cháy rừng, do người dân vào rừng đốt ong lấy mật gây ra. Ngay từ đầu năm, chúng tôi đã đề nghị với BQL Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ phối hợp với chính quyền địa phương yêu cầu người dân và các em học sinh ký cam kết không được vào rừng trong mùa khô này”, anh Hùng nói.
Rời chốt canh lửa, chúng tôi được ông Nguyễn Phi Công, Phó giám đốc BQL Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ, dẫn vào sâu bên trong cánh rừng thuộc tiểu khu 308 (xã Cẩm Mỹ, H.Cẩm Xuyên). Từ lâu, khu vực này được giao khoán cho người dân trồng keo tràm và thông. Theo thời gian, cành, lá của các loài cây này khô héo, rụng xuống đất kết hợp với cây bụi mọc dưới tán cây tạo nên lớp thực bì dày. “Chỉ cần tàn thuốc rơi xuống là có thể gây ra vụ cháy lớn, khó dập tắt”, ông Công nhấn mạnh, và cho biết: “Công tác phát dọn thực bì ở những khu vực này đã được chúng tôi phối hợp với người dân triển khai từ đầu năm. Nhất quyết không để người dân phát, đốt thực bì trong mùa này”.
Lực lượng của Hạt Kiểm lâm H.Cẩm Xuyên tuần tra trong rừng mùa nắng nóng
Nguy cơ cháy rừng ở cấp báo động đỏ
Ông Công cho biết, công tác bảo vệ và phòng, chống cháy rừng của đơn vị cũng đang gặp nhiều thách thức, vì diện tích rừng được giao rộng lớn, nằm tiếp giáp trên địa bàn 4 huyện. Tuy nhiên, nhờ quyết tâm bám rừng chống “giặc lửa” và có các lực lượng khác hỗ trợ nên đã hạn chế được tối đa các vụ cháy rừng xảy ra. “Ngoài bố trí lực lượng canh gác bám rừng cả ngày lẫn đêm, chúng tôi còn lập thêm một tổ xung kích với hơn 10 thành viên. Khi xảy ra cháy rừng, lực lượng này sẽ được huy động đến hiện trường để hỗ trợ với các lực lượng khác dập lửa”, ông Công nói.
Nhớ lại giai đoạn nắng nóng năm ngoái, ông Nguyễn Văn Minh, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm H.Cẩm Xuyên, cho biết hầu như tất cả quân số của đơn vị đều phải ăn, nằm trên rừng để canh lửa suốt mùa khô. “Vì là lực lượng chuyên trách, có kinh nghiệm trong phòng chống, chữa cháy rừng nên luôn phải có mặt ở các điểm nóng để xung phong lao vào dập lửa. Cả tháng trời, hầu như không ai về nhà nếu không có công việc cần thiết”, ông Minh nói.
Ông Minh lo lắng vì hiện nay toàn H.Cẩm Xuyên có gần 33.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, thì có đến 3.500 ha rừng trọng điểm dễ cháy. Đây là các loại rừng trồng thông, keo và rừng tự nhiên có tre nứa mọc nhiều, trong khi mùa khô năm nay vẫn đang có nhiều diễn biến phức tạp, nắng nóng gay gắt, nhiệt độ thường xuyên ở mức cao 38 – 40 độ C, nguy cơ cháy rừng có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Để ngăn chặn cháy rừng xảy ra, Hạt kiểm lâm H.Cẩm Xuyên đã ứng dụng thông tin cảnh báo cháy sớm và kịp thời thông báo, cảnh báo cháy rừng để các địa phương, chủ rừng, người dân biết cảnh giác và phòng ngừa. Đồng thời, đề xuất với UBND huyện bổ sung chế độ cho lực lượng trực gác lửa rừng để sớm phát hiện các điểm cháy. “Nhờ làm tốt các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng nên từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện chưa xảy ra vụ cháy rừng nào”, ông Minh nói.
Minh Trang