Thượng tá Nguyễn Xuân Trường, Phó trưởng phòng PC02 (Công an TP Hà Nội), cho biết cơ quan công an đã phối hợp với chuyên gia hình sự của Bộ Công an khám nghiệm hiện trường, giám định nguyên nhân gây ra vụ cháy. Theo đó, đám cháy xuất phát từ tầng 3 khu sản xuất bóng đèn huỳnh quang, compact sau đó lan ra kho xưởng khác và xung quanh ngõ 342 Khương Đình. Tổng diện tích bị cháy khoảng 6.000 m2".
Về nguyên nhân vụ cháy, ông Trường cho biết bước đầu nhận định có thể một bóng đèn trên tầng 3 của kho hàng (loại đèn không bao giờ tắt) chập cháy rơi xuống thùng carton đựng hàng dẫn đến vụ cháy.
Về hóa chất, phát hiện tầng 1 có 5 tủ bảo quản lạnh có chứa thùng xốp, theo báo cáo của Công ty Rạng Đông đây là các lọ đựng amalgan (hóa chất phục vụ sản xuất) vẫn còn nguyên vẹn.
Còn ông Trần Trung Tưởng, Phó tổng giám đốc Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông, khoảng 6.000m2 nhà xưởng bị cháy là đèn huỳnh quang, đèn tròn, đèn compact, toàn bộ sản phẩm led công ty sản xuất ở khu vực khác.
Tại thời điểm đó, công ty báo cáo khoảng đèn tròn khoảng 2 triệu đèn compact (có chứa amalgan) là khoảng 1,6 triệu, đèn huỳnh quang khoảng 480 triệu. Kho hóa chất chưa bị cháy nằm trong khu vực cháy: số lượng viên amalgan nằm trong kho khoảng 4,5 triệu, thủy ngân lỏng khoảng 34,3 kg.
"Công ty chúng tôi căn cứ theo số lượng sản phẩm hỏng nằm trong khu vực đám cháy quy ra lượng thủy ngân là 15,1-15,6 kg. Còn số lượng thủy ngân mà cơ quan chức năng xác định là hơn 27 kg. Chính vì vậy, hôm qua Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố số lượng thủy ngân từ 15 đến 27 kg" - ông Tưởng nói.
Ông Hoàng Văn Thức, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) khẳng định "không phải di dân" ra khỏi khu vực ảnh hưởng của vụ cháy. Tuy nhiên, kết quả quan trắc tại nhà xưởng Công ty Rạng Đông cho thấy thủy ngân cũng đã phát tán ra môi trường và nằm trong ngưỡng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung nhận định nguyên nhân vụ cháy bước đầu từ trong kho chứa nguyên vật liệu của Công ty Rạng Đông, chứ không có phá hoại. Lo ngại lớn nhất hiện nay là hóa chất và kim loại ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân.
Ông Nguyễn Đức Chung đề nghị Công an TP Hà Nội chỉ đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra khẩn trương trưng cầu các cơ quan chuyên môn giám định sớm kết luận nguyên nhân xảy ra vụ cháy.
Ông Chung cũng đề nghị ngành y tế phối hợp cùng cơ quan chuyên môn tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho người dân trong bán kính 500m. Lãnh đạo TP Hà Nội cũng đề nghị Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông sớm di dời nhà máy ra khỏi nội thành theo nguyện vọng của người dân quận Thanh Xuân.
Trước đó, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8.2019, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết công ty Rạng Đông báo cáo có khoảng 15,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường sau vụ cháy. Tuy nhiên, tính toán của các nhà khoa học dựa trên số lượng bóng đèn huỳnh quang và compact bị hư hỏng sau vụ cháy cho thấy con số này có thể lên tới 27,2 kg. Lực lượng liên ngành đã lấy mẫu nước, trầm tích xung quanh nhà máy và cho nhiều kết quả khác nhau.
Cụ thể, so sánh giá trị nồng độ thủy ngân (Hg) với các quy chuẩn Việt Nam (QCVN) hiện hành về môi trường cho thấy: Có 1/12 mẫu nước mặt có giá trị thủy ngân vượt QCVN 1,3 lần; có 1/8 mẫu nước thải có giá trị thủy ngân vượt QCVN 2,76 lần. Bên cạnh đó, có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị thủy ngân vượt QCVN.
Điểm quan trắc tại sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty Rạng Đông (số 320 Khương Đình) 1 km có giá trị Hg cao nhất, vượt QCVN 6,1 lần. Có 1/6 mẫu không khí có giá trị Hg vượt QCVN 1,02 lần tại điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho bị cháy.
Lấy kết quả quan trắc phân tích chất lượng môi trường không khí xung quanh Công ty Rạng Đông sau sự cố so sánh với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và châu Âu cho thấy phạm vi vùng có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân nằm trong bán kính 500 m tính từ hàng rào của kho sản phẩm bị cháy.
Bên cạnh đó, địa phương phải khuyến cáo người dân trong vùng phạm vi bán kính cách hàng rào nhà kho cháy 500 m áp dụng các biện pháp vệ sinh, phòng ngừa phơi nhiễm, theo dõi sức khỏe thường xuyên.
Lam Thanh