Tại triển lãm ôtô Việt Nam 2019 (Vietnam Motor Show) diễn ra từ ngày 23 đến 27.10 vừa qua, Volkswagen Việt Nam trưng bày chiếc xe Volkswagen Touareg xuất xứ từ Đức sẽ đưa về thị trường Việt Nam với giá bán gần 4 tỉ đồng/chiếc với nhiều công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, khi khách hàng tìm hiểu mẫu xe này của Volkswagen phát hiện bản đồ định vị có "đường lưỡi bò" phi pháp của Trung Quốc trên xe Touareg mà hãng này trưng bày.
Khi phát hiện thông tin này, Volkswagen Việt Nam thừa nhận xe này mượn của đối tác Trung Quốc là Volkswagen Group Import Company Limited (có trụ sở tại cao ốc 1, số 12 QiSengZong Street, Chaoyang, Beijing, Trung Quốc). Volkswagen Việt Nam cho biết do sơ suất đã không kiểm tra kỹ trước khi đem trưng bày tại triển lãm. Hiện tại xe đã được ngắt kích hoạt chế độ định vị bản đồ và tái xuất đúng hạn quy định của hải quan Việt Nam.
Liên quan đến việc này, trả lời báo chí, một lãnh đạo của Tổng cục Hải quan cho biết, cơ quan này đang nghiên cứu, đối chiếu văn bản pháp luật để tìm phương án xử lý xe Volkswagen.
“Đây là trường hợp nhạy cảm và không bình thường. Trước mắt, quan điểm của cơ quan hải quan là phải xử lý nghiêm trường hợp này. Biện pháp cao nhất có thể tịch thu chiếc xe này để tiêu huỷ, chứ không bán đấu giá như bình thường", lãnh đạo này nói và cho biết Tổng cục Hải quan sẽ có cuộc họp cùng các Bộ, ngành liên quan để bàn bạc, thống nhất về phương án xử lý.
Trao đổi với phóng viên báo điện tử Một Thế Giới, Luật sư Kiều Anh Vũ, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết dù hành vi này cố ý hay vô ý thì cũng phải xử lý nghiêm. Bản đồ lưỡi bò là vi phạm chủ quyền quốc gia, mà chủ quyền và lợi ích quốc gia phải đặt trên lợi ích doanh nghiệp.
Theo ông Vũ, khoản 1, khoản 2 Điều 123 Luật Thương mại 2005 quy định cấm trưng bày đối với hàng hoá phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; trưng bày, giới thiệu hàng hoá trái với truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
“Chiếc ô tô Volkswagen Touareg có bản đồ đường lưỡi bò được trưng bày tại Vietnam Motor Show thì rõ ràng là hàng hóa phương hại đến an ninh quốc gia của Việt Nam, trái với truyền thống lịch sử của Việt Nam”, ông Vũ nói.
Cũng theo luật sư này, quy định tại điểm d, đ khoản 3 Điều 49 Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (đã được sửa đổi, bổ sung) thì hành vi này có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng. Ngoài ra, khoản 4 Điều này cũng quy định hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật. Như vậy, xe ô tô có đường lưỡi bò dùng để trưng bày có thể bị tịch thu.
“Mặc dù quy định tại nghị định này không quy định rõ về việc tiêu hủy. Tuy vậy, sau khi tịch thu thì vẫn có cơ sở để tiêu hủy. Việc tiêu hủy sẽ thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công bởi lẽ tang vật vi phạm hành chính sau khi có quyết định tịch thu sẽ được xác lập là tài sản công. Việc xử lý tiêu hủy được thực hiện theo quy định tại Điều 109, Điều 110, Điều 111, Điều 46 Luật này”, ông Vũ nhấn mạnh.
Như vậy, theo luật sư này, đối với trường hợp ô tô Volkswagen Touareg có bản đồ đường lưỡi được trưng bày thì phải xử lý qua hai bước, một là xử lý vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp tịch thu; hai là áp dụng biện pháp tiêu hủy theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Volkswagen Việt Nam cho biết, xe được đặt hàng hãng mẹ tại Đức theo diện tạm nhập tái xuất để phục vụ triển lãm. Sau đó, hãng mẹ chỉ định cho đại lý Việt Nam nhập chiếc Touareg từ Trung Quốc. Đại diện hãng thừa nhận, đã sơ suất khi không kiểm tra kỹ trước khi mang xe đi triển lãm.
Theo lãnh đạo Tổng cục Hải quan, ứng dụng, màn hình hiển thị bản đồ có đường lưỡi bò trong xe Volkswagen không thuộc diện phải kiểm tra khi làm thủ tục nhập khẩu theo nghị định 116 quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ôtô.
Tuy nhiên, đây không phải trường hợp đầu tiên ôtô ở Việt Nam xuất hiện bản đồ có đường lưỡi bò. Trước đó, nhiều mẫu xe Trung Quốc như Zotye, BAIC do công ty Kylin nhập khẩu cũng có tình trạng tương tự.
Lãnh đạo Tổng cục Hải quan đánh giá, những thủ đoạn này rất tinh vi, kiểm tra ban đầu khó phát hiện được. Ông lý giải, đến khi xe tới tay người tiêu dùng mới kích hoạt, cập nhật phần mềm và hiển thị bản đồ có đường lưỡi bò.
Do đó, ông cho rằng, những trường hợp này cũng cần sự vào cuộc của các bộ, ngành liên quan như Bộ Công Thương, Giao thông, Cục Đăng kiểm... để tìm cách xử lý triệt để.
Lam Thanh