Hà Nội có thêm 5 quận mới nhằm đáp ứng quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội vừa ban hành kế hoạch Triển khai thực hiện Đề án đầu tư, xây dựng phát triển 5 huyện (Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Hoài Đức, Đan Phượng) thành quận.
Theo đó, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội yêu cầu 5 huyện rà soát về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính. Trường hợp chưa đủ điều kiện thì phải triển khai phương án sắp xếp, đảm bảo các tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên theo Nghị quyết số 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cụ thể, huyện Đông Anh, huyện Gia Lâm được giao phối hợp với Sở Nội vụ, các đơn vị liên quan hoàn thiện lập hồ sơ Đề án và làm việc với các bộ, ngành thẩm định, phấn đấu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận vào quý 4/2024 hoặc quý 1/2025.
Hai huyện Thanh Trì và Hoài Đức chủ động hợp vi các sở ngành, cung cấp hồ sơ, số liệu phục vụ việc đánh giá tiêu chí; xây dựng các giải pháp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành tiêu chí chưa đạt để trình Thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận vào quý 4/2025.
Một số huyện chưa hoàn thành nhiều tiêu chí đưa huyện lên thành quận
Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thành phố trực thuộc Trung ương phải có tỉ lệ quận trên tổng số đơn vị hành chính cấp huyện đạt từ 60% trở lên. Do đó, Hà Nội phải có từ 18 quận trở lên, nhưng hiện mới có 12 quận, một thị xã và 17 huyện (đạt 43% đơn vị hành chính đô thị).
Chương trình 04 về xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn của Thành ủy Hà Nội đưa ra mục tiêu giai đoạn 2021-2025 sẽ có 5 huyện lên quận (Hoài Đức, Gia Lâm, Đông Anh, Thanh Trì, Đan Phượng) và giai đoạn 2026-2030 có 3 huyện lên quận (Thanh Oai, Thường Tín, Mê Linh).
Theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến 2050, 4 huyện Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Đan Phượng vẫn còn diện tích đất nằm ngoài khu vực phát triển đô thị. Trong đó, huyện Đan Phượng là đơn vị khó đáp ứng được yêu cầu quy hoạch đô thị toàn bộ ranh giới huyện. Về thực hiện các tiêu chí, hầu hết các xã của 5 huyện chưa bảo đảm tiêu chí tự cân đối thu, chi ngân sách…
Trong 5 huyện định hướng lên quận giai đoạn 2021-2025, Đông Anh có quy mô lớn nhất với diện tích hơn 180 km2, dân số khoảng 380.000, gồm 23 xã, một thị trấn; tiếp đến là Gia Lâm gần 115 km2, dân số 280.000, 20 xã và 2 thị trấn.
Hoài Đức có diện tích 82 km2, dân số trên 230.000, gồm 19 xã và một thị trấn. Đan Phượng rộng hơn 77 km2, dân số trên 174.000, gồm 15 xã và một thị trấn. Thanh Trì có diện tích nhỏ nhất trong số 18 huyện, thị xã của Hà Nội, với hơn 63 km2, dân số trên 200.000, gồm 15 xã và một thị trấn.
Theo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội Lê Anh Quân, trên cơ sở chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Thành phố, các sở, ngành đã tích cực tổ chức thực hiện nhiệm vụ được phân công để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Đề án đưa 5 huyện lên quận.
Cụ thể, đến nay, 2 huyện Đông Anh và Gia Lâm đã hoàn thành các tiêu chí (30/31 tiêu chí) và đủ điều kiện theo tiêu chuẩn tối thiểu quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Hai huyện này đang phối hợp với Sở Xây dựng và Sở Quy hoạch - Kiến trúc hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Xây dựng xem xét, công nhận các tiêu chuẩn trình độ phát triển cơ sở hạ tầng khu vực dự kiến thành lập quận, phường, làm cơ sở hoàn thiện Đề án trình Ủy ban thường vụ Quốc hội phê duyệt đề án thành lập quận.
Đối với huyện Thanh Trì, huyện Hoài Đức và Đan Phượng, về nhóm tiêu chuẩn "Diện tích tự nhiên" và "Quy mô dân số", cả ba huyện đều đạt của tiêu chí thành lập quận; tuy nhiên, tiêu chí thành lập phường cả 3 huyện đều chưa đạt. Nhóm tiêu chuẩn "Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội" và "Hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị", cả ba huyện cũng chưa đạt 100% tiêu chí thành lập phường, thành lập quận.
Cả 2 huyện Thanh Trì, Hoài Đức đều chưa đạt tiêu chí về "Cân đối thu, chi ngân sách" đối với cả cấp huyện và cấp xã (tiêu chí thành lập huyện: huyện Thanh Trì đạt 66%, huyện Hoài Đức đạt 64%).
Riêng với Đan Phượng, đến nay, huyện mới đạt 21/31 tiêu chí cấp huyện, số lượng tiêu chí chưa hoàn thành còn nhiều, phần lớn các xã chưa đạt tiêu chuẩn phường về quy mô dân số, diện tích tự nhiên. Quy hoạch xây dựng vùng huyện Đan Phượng chưa được phê duyệt.
Định hướng giao thông trong Quy hoạch chung xây dựng huyện chưa phù hợp với đề án xây dựng huyện Đan Phượng thành quận; các tuyến đường trên địa bàn huyện phần lớn là đường có mặt cắt nhỏ, đường nông thôn qua các khu dân cư, không có khả năng mở rộng đáp ứng tiêu chí đường giao thông đô thị (≥6m mặt đường xe chạy).
Các khu đô thị trên địa bàn huyện chiếm diện tích lớn nhưng một số dự án phát triển đô thị vẫn chưa triển khai đầu tư xây dựng, ảnh hưởng lớn đến chỉ tiêu mật độ đường giao thông đô thị. Tiêu chí đất cây xanh công cộng: các vườn hoa, sân chơi theo quy hoạch trên địa bàn huyện phần lớn có diện tích nhỏ, nằm trong khu dân cư; các dự án công viên cây xanh chiếm diện tích lớn, chưa có nhà đầu tư. Tỉ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật…
Về khó khăn, vướng mắc, theo quy định, phạm vi đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị đã được công nhận phải trùng với phạm vi dự kiến thành lập đơn vị hành chính đô thị. Hiện tại, thành phố Hà Nội chưa phê duyệt Chương trình phát triển đô thị.