Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã nhiều lần nhấn mạnh sự cần thiết phải có mức tài trợ khí hậu cao hơn để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu toàn cầu và đạt được quá trình chuyển đổi xanh, nhưng việc tìm kiếm số tiền này không quá dễ dàng. Một báo cáo gần đây có khả năng xác định được cách gây quỹ để phát triển năng lực năng lượng tái tạo của các quốc gia có thu nhập thấp, từ đó hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu.
Một báo cáo mới về Thuế ứng phó với biến đổi khí hậu, được tổ chức Stamp Out Poverty công bố vào tháng 4, cho thấy rằng việc đánh thuế các công ty nhiên liệu hóa thạch lớn có trụ sở tại một số quốc gia giàu nhất thế giới có thể giúp huy động hàng tỷ USD tài trợ để giải quyết tác động của biến đổi khí hậu và hỗ trợ phát triển các dự án năng lượng tái tạo ở các nước có thu nhập thấp trên toàn cầu. Đánh thuế đối với các công ty ở các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) giàu có nhất có thể mang lại tới 720 tỷ USD tài trợ khí hậu vào năm 2030.
Báo cáo cho thấy thuế có thể được thiết lập trong các hệ thống thuế hiện có. Tỷ lệ 5 USD/tấn CO2 bắt đầu từ năm nay ở các nước OECD và tăng thêm 5 USD/tấn mỗi năm sẽ mang lại nguồn tài trợ 900 tỷ USD vào năm 2030. Các tác giả cho rằng 720 tỷ USD trong số này có thể được sử dụng để đóng góp cho Quỹ Tổn thất và Thiệt hại, từ đó hỗ trợ các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu. Số tiền còn lại có thể được sử dụng để giúp cộng đồng ở các nước giàu hơn thực hiện quá trình chuyển đổi xanh phù hợp với mục tiêu quốc gia.
Một số tổ chức ủng hộ mục tiêu của báo cáo, bao gồm Greenpeace, Stamp Out Poverty, Power Shift Africa và Christian Aid.
Đồng giám đốc của Greenpeace UK, Areeba Hamid, giải thích: "Chúng ta cần sự phối hợp lãnh đạo toàn cầu để buộc ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch ngừng hoạt động khoan và bắt đầu phải trả giá cho những thiệt hại mà chúng đang gây ra trên toàn thế giới. Thuế thiệt hại do khí hậu sẽ là một công cụ mạnh mẽ giúp đạt được cả hai mục tiêu: giải phóng hàng trăm tỷ tài trợ cho những người đang ở giai đoạn cuối của cuộc khủng hoảng khí hậu, đồng thời giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi nhanh chóng và công bằng khỏi nhiên liệu hóa thạch trên toàn thế giới".
Quỹ Tổn thất và Thiệt hại đã được giới thiệu tại hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 ở Dubai năm ngoái, sau nhiều năm chịu áp lực từ các nước thu nhập thấp trong việc phát triển một quỹ giúp giảm bớt gánh nặng của các mối đe dọa khí hậu đối với các nước đang phát triển.
Khoảng 200 quốc gia đã ủng hộ việc thành lập quỹ. Nhiều quốc gia trên khắp thế giới đang phát triển rất dễ bị tổn thương trước tác động của biến đổi khí hậu và không có phương tiện để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu hoặc phát triển năng lực năng lượng tái tạo để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh. Quỹ được thành lập để giúp các nước trên thế giới chống lại biến đổi khí hậu.
Đại diện của 24 quốc gia hiện phải quyết định hình thức quỹ nên thực hiện, quốc gia nào sẽ đóng góp cũng như tiền sẽ được phân phối ở đâu và như thế nào. Cuộc họp hội đồng quản trị đầu tiên của Quỹ Tổn thất và Thiệt hại dự kiến sẽ diễn ra tại Abu Dhabi vào tuần tới, nơi hội đồng quản trị sẽ chọn cơ quan chủ trì cho quỹ - dự kiến là Ngân hàng Thế giới - cũng như thảo luận các chi tiết cụ thể khác.
Đã có một số sự chậm trễ trong việc thành lập hội đồng quản trị của quỹ, với cuộc họp đầu tiên được đẩy từ tháng 1 đến tháng 5, điều này đã dẫn đến nhiều lời chỉ trích về việc thiếu hành động.
Cố vấn Khí hậu của Tổ chức Ân xá Quốc tế Ann Harrison tuyên bố: "Tổ chức Ân xá Quốc tế và các tổ chức công lý khí hậu khác quan ngại sâu sắc về những hạn chế áp đặt đối với sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự tại cuộc họp hội đồng đầu tiên của Quỹ Tổn thất và Thiệt hại".
Harrison nói thêm: "Cuộc họp khai mạc này nên tạo tiền lệ bằng cách tăng cường và hoan nghênh sự tham gia của xã hội dân sự, chứ không hạn chế nghiêm trọng sự tham gia của họ. Sự tham gia đầy đủ của xã hội dân sự sẽ giúp phản ánh quan điểm của các cộng đồng thường đa dạng và bị gạt ra ngoài lề xã hội, những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi cuộc khủng hoảng khí hậu".
Bình An