Cải tạo chung cư cũ: Ưu tiên phương án người dân tự thỏa thuận với doanh nghiệp

Ngày 27/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến hoàn thiện dự thảo 3 nghị định: Quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở, xây dựng lại nhà chung cư; quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở; quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển, quản lý nhà ở xã hội.

Xác định tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư

Về quy định lựa chọn chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thông qua việc thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, đại diện Hiệp hội Bất động sản Việt Nam kiến nghị trường hợp nhà chung cư đã hết hạn sử dụng hoặc thuộc diện phải phá dỡ để bảo đảm an toàn thì không cần ý kiến toàn bộ chủ sở hữu.

Các trường hợp còn lại khi thực hiện dự án cải tạo, xây lại nhà chung cư phải nhận được sự đồng ý của 100% chủ sở hữu.

Trong xác định hệ số quy đổi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thực hiện dự án cải tạo, xây lại nhà chung cư, các ý kiến cho rằng vướng mắc lớn nhất là bảo đảm quyền lợi cho các hộ dân sinh sống và kinh doanh, buôn bán ở tầng 1.

Trên thực tế, rất nhiều chung cư không thể thực hiện cải tạo, xây dựng lại do các hộ dân ở tầng 1 không đồng ý thỏa thuận với chủ đầu tư do không được bố trí lại nơi ở tại tầng 1.

Ghi nhận các ý kiến phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng cho rằng dự thảo Nghị định cần quy định rõ các dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư thực hiện tái định cư tại chỗ, ưu tiên các hộ dân ở tầng 1 được mua, thuê diện tích ở tầng 1 để ở, kinh doanh; đồng thời xây dựng bộ tiêu chí xác định hệ số quy đổi diện tích chỗ ở tại chung cư cũ sang chung cư mới.

“Ưu tiên phương án người dân tự thỏa thuận với doanh nghiệp để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư nhưng cơ quan quản lý nhà nước phải giám sát, bảo đảm quyền lợi của người dân khi phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư dự án,” Phó Thủ tướng lưu ý.

Nhấn mạnh việc xác định tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, Phó Thủ tướng yêu cầu dự thảo Nghị định phải thể hiện được trách nhiệm của nhà nước trong cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tích hợp trong trong quy hoạch, chỉnh trang đô thị, xây dựng, quy hoạch phân khu, chương trình phát triển nhà ở của địa phương; khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp.

Trường hợp những khu chung cư không có nhà đầu tư tham gia, Nhà nước sẽ thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư bằng nguồn vốn ngân sách.

“Quy định phải sát với thực tiễn. Quy hoạch đô thị, kế hoạch, chương trình phát triển nhà ở phải đi trước một bước,” Phó Thủ tướng nói.

Bộ Xây dựng cần đưa ra tiêu chí khoa học, trình tự thủ tục, trách nhiệm, thẩm quyền trong kiểm định, đánh giá, lập danh sách khu chung cư còn thời hạn sử dụng, đã hết hạn sử dụng và có thời hạn thực hiện cải tạo, thuộc diện phải di dời khẩn cấp, trong đó tiêu chí hàng đầu là bảo đảm an toàn cho người dân.

Quản lý chặt chẽ kỹ thuật phòng cháy, chữa cháy

Đối với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở, Phó Thủ tướng nêu nguyên tắc, Bộ Xây dựng chỉ quy định các nhóm tiêu chí về sử dụng năng lượng (xanh, sạch, hiệu quả, tiết kiệm), không gian (xanh, thân thiện với môi trường), chất lượng nước, không khí, quản trị thông minh, tiện nghi, an toàn, kiến trúc...; khuyến khích doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án chung cư đã hoàn thành, đang vận hành (không phân biệt chung cư thương mại hay nhà ở xã hội), đăng ký tham gia các cuộc thi trong nước, quốc tế về do các tổ chức, hiệp hội có uy tín trong và ngoài nước tổ chức.

Cho ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển, quản lý nhà ở xã hội, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu kiến nghị Cơ quan soạn thảo làm rõ việc bố trí quỹ đất nhà ở xã hội ngoài phạm vi dự án nhà ở thương mại phải có giá trị sử dụng tương đương tối thiểu 20% tổng diện tích đất ở của dự án nhà ở thương mại; bỏ quy định giới hạn lựa chọn của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại khi thực hiện đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật để xây nhà ở xã hội.

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài chính đề nghiên cứu phương án, cơ chế, nguồn vốn thực hiện quy định hoàn trả tiền sử dụng đất đối với trường hợp chủ đầu tư đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án nhà ở xã hội (khoản 4 Điều 8).