TP. Hồ Chí Minh: Giải quyết dứt điểm bãi đổ bùn thải nạo vét kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên

TP. Hồ Chí Minh vừa phê duyệt điều chỉnh Dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên. Động thái này không chỉ tăng tổng mức đầu tư từ 8.200 tỷ đồng lên 9.030 tỷ đồng và kéo dài thời gian đến 2026, mà quan trọng hơn, đã giải quyết được một trong những thách thức lớn là xác định pháp lý 13 bãi đổ bùn đất nạo vét.

Dự án kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên là một công trình huyết mạch, không chỉ về giao thông thủy mà còn đóng vai trò cải tạo môi trường, chống ngập úng cho khu vực rộng lớn của TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, việc thực hiện đã đối mặt với hàng loạt rào cản, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến quản lý chất thải nạo vét.

Theo thông tin từ Chủ đầu tư - Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP. Hồ Chí Minh, tổng thể dự án đã đạt hơn 60% khối lượng, nhưng tiến độ bị đình trệ nghiêm trọng do vướng mắc khách quan. Trong đó, đáng chú ý nhất là dù đã xác định vị trí, nhưng 13 bãi đổ bùn đất nạo vét từ gần 40km kênh rạch vẫn đang chờ sự chấp thuận pháp lý từ Sở Nông nghiệp và Môi trường.

Việc điều chỉnh dự án vừa được phê duyệt chính là tín hiệu tích cực cho thấy UBND TP. Hồ Chí Minh đang quyết liệt tháo gỡ điểm nghẽn về môi trường này. Quyết định đã gián tiếp công nhận và tạo cơ sở pháp lý cho các địa điểm này, cho phép Chủ đầu tư tiếp tục phối hợp với các bên liên quan để hoàn tất các thủ tục còn lại.

Đây là bước tiến quan trọng, bởi việc thiếu bãi đổ hợp pháp, đúng quy trình môi trường là rào cản lớn nhất, khiến các gói thầu xây lắp như XL-02, XL-04, XL-06 bị đình trệ. Việc xác định rõ và hợp pháp hóa các bãi đổ này đảm bảo bùn đất được xử lý đúng quy định, tránh gây ô nhiễm môi trường thứ cấp trong quá trình thi công.

Bên cạnh vấn đề bùn thải, quyết định điều chỉnh cũng củng cố tính bền vững và khả năng chống chịu của dự án như: Bổ sung hệ thống kiểm soát triều: Thêm 32 vị trí cửa xả để kết nối hiệu quả với hệ thống thoát nước khu vực và lắp mới 116 cửa van (cửa Clape) ngăn triều. Điều này sẽ tăng cường đáng kể khả năng kiểm soát ngập lụt, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu; Di dời hạ tầng kỹ thuật: Bổ sung kinh phí và kế hoạch di dời 7 vị trí trụ điện cao thế và cải tạo 3 vị trí đường dây 500 kV. Giải quyết triệt để xung đột giữa hạ tầng kỹ thuật hiện hữu và công trình môi trường.

Tuy nhiên, hiện dự án vẫn còn đối diện với một thách thức hiện hữu và không hề nhỏ, đó là áp lực về vật tư đầu vào. Cụ thể, các nhà thầu đang quan ngại sâu sắc về việc huy động 1,4 triệu m3 cát đắp nền và gần 800.000 m3 đá xây dựng. Tình trạng này không chỉ làm chậm tiến độ mà còn đẩy giá vật liệu neo cao do sự cạnh tranh nguồn cung với các dự án trọng điểm khác của TP. Hồ Chí Minh.

Theo đó, để dự án về đích đúng hẹn vào năm 2026, bên cạnh việc giải quyết dứt điểm pháp lý cho 13 bãi đổ bùn thải vừa được xác định, chủ đầu tư kiến nghị TP. Hồ Chí Minh cần có giải pháp “mạnh” để hỗ trợ nhà thầu tiếp cận nguồn vật liệu xây dựng bền vững và ổn định, ưu tiên các nguồn cung ứng có trách nhiệm với môi trường.

Thanh Hải