Tỉnh Tây Ninh đã và đang tập trung triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm siết chặt quản lý, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn. Thời gian qua, cùng với việc cấp phép khai thác theo đúng quy định, các ngành chức năng đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác trái phép, vượt công suất hoặc gây ảnh hưởng đến môi trường, đời sống người dân.
Ngoài ra, chính quyền địa phương còn chú trọng tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp và người dân về trách nhiệm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, sử dụng hợp lý, tiết kiệm nguồn khoáng sản. Việc giám sát chặt chẽ không chỉ góp phần hạn chế tình trạng khai thác bừa bãi, làm cạn kiệt tài nguyên mà còn bảo đảm cân bằng sinh thái, giữ gìn cảnh quan, an toàn lao động trong khai thác.
Tỉnh Tây Ninh kiên định với quan điểm phát triển kinh tế phải gắn liền với bảo vệ môi trường, hướng đến mục tiêu khai thác khoáng sản hợp lý, hiệu quả, tạo nguồn lực phục vụ phát triển bền vững, đồng thời bảo tồn lâu dài tài nguyên cho các thế hệ mai sau. Song song với thực hiện Luật Địa chất và khoáng sản năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025), cùng với các nghị định hướng dẫn thi hành và chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh vừa có văn bản gửi UBND các xã, phường và các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khoáng sản trên địa bàn tỉnh, yêu cầu khẩn trương triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo đảm công tác quản lý nhà nước về địa chất, khoáng sản được thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, đúng quy định pháp luật.
Hồ Dầu Tiếng là một trong những nơi khai thác khoáng sản cát của Tây Ninh. (Ảnh: TT).
Đối với các tổ chức, cá nhân đã được cấp phép khai thác khoáng sản, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu khẩn trương rà soát toàn diện Giấy phép đã được cấp trước ngày 01/7/2025. Trường hợp nội dung giấy phép không còn phù hợp với quy định mới tại Luật Địa chất và khoáng sản 2024, các đơn vị phải lập hồ sơ đề nghị cấp đổi và nộp về cơ quan có thẩm quyền.
Thời hạn thực hiện là 36 tháng kể từ ngày luật có hiệu lực. Sau thời hạn này, các giấy phép chưa được cấp đổi sẽ buộc phải tạm dừng hoạt động khai thác cho đến khi hoàn tất thủ tục. Đối với những đơn vị đã có quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản trước ngày 01/7/2025 nhưng chưa nộp hồ sơ xin cấp phép, phải thực hiện quyền ưu tiên đề nghị cấp phép trong thời hạn 36 tháng theo đúng luật định.
Ngoài ra, các đơn vị có giấy phép đã hết hiệu lực phải chấm dứt ngay hoạt động, khẩn trương lập và trình phê duyệt phương án đóng cửa mỏ, cải tạo và phục hồi môi trường theo quy định. Đối với các dự án, hạng mục chế biến được nêu trong giấy phép nhưng chưa triển khai, doanh nghiệp phải báo cáo rõ nguyên nhân và đề xuất phương án xử lý phù hợp.
Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng nhấn mạnh yêu cầu các đơn vị khai thác phải thực hiện ngay việc thống kê sản lượng khoáng sản đã khai thác, kiểm kê trữ lượng còn lại tại mỏ tính đến ngày 30/6/2025. Hồ sơ quyết toán tiền cấp quyền khai thác phải được lập và gửi về Sở trước ngày 31/12/2025, làm cơ sở trình UBND tỉnh phê duyệt lại mức thu đối với phần trữ lượng còn lại. Đây là cơ sở quan trọng nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch trong nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đối với Nhà nước.
Các đơn vị phải rà soát, đánh giá toàn bộ dự án theo tiêu chí an toàn, bảo vệ môi trường. Trường hợp sử dụng công nghệ lạc hậu, gây lãng phí tài nguyên hoặc ô nhiễm môi trường, bắt buộc phải xây dựng và thực hiện lộ trình cải tạo, nâng cấp công nghệ mới được tiếp tục hoạt động. Đặc biệt, các doanh nghiệp phải lắp đặt đầy đủ thiết bị cân, camera giám sát tại các điểm vận chuyển khoáng sản ra khỏi mỏ, cũng như thiết bị giám sát hành trình trên phương tiện vận tải.
Lực lượng chức năng tỉnh Tây Ninh tăng cường quản lý, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn. (Ảnh: CN).
Đây là biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ sản lượng khai thác thực tế, ngăn ngừa thất thoát tài nguyên và bảo đảm nghĩa vụ nộp ngân sách. Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cao vai trò quản lý của chính quyền cơ sở. Đối với UBND các xã, phường, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị tập trung các biện pháp bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và giải tỏa các hoạt động khai thác trái phép ngay tại địa bàn.
Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật, không tham gia vào các hoạt động khai thác, thu mua, tàng trữ hay vận chuyển khoáng sản trái phép. UBND cấp xã cũng được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức, cá nhân đã được cấp phép, bảo đảm việc triển khai nghiêm túc các quy định pháp luật về địa chất, khoáng sản.
Công tác quản lý, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản tại Tây Ninh đang được triển khai theo hướng chặt chẽ, toàn diện và bền vững. Với sự phối hợp đồng bộ của các sở, ngành và chính quyền địa phương, tỉnh đã xây dựng cơ chế giám sát cụ thể, xử lý nghiêm minh các hành vi khai thác trái phép, gây thất thoát tài nguyên hoặc làm ảnh hưởng môi trường.
Đồng thời, công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp và người dân tuân thủ quy định pháp luật, thực hiện khai thác đúng quy hoạch cũng được đẩy mạnh, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức cộng đồng. Thực tế cho thấy, gắn liền việc khai thác khoáng sản với trách nhiệm bảo vệ môi trường và lợi ích lâu dài của xã hội, sẽ mang lại giá trị thiết thực, góp phần phát triển kinh tế bền vững.
Do đó, với mục tục tiêu khai thác hợp lý, tiết kiệm, đồng thời bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá không chỉ là nhiệm vụ quản lý Nhà nước mà còn là trách nhiệm chung của cả cộng đồng trong tiến trình phát triển xanh và bền vững của Tây Ninh.
Trung Hiếu