Việc luật hoá chính sách về dược, phát triển công nghiệp dược cần 'lấy người dân làm trung tâm'

Tiếp tục Phiên họp toàn thể lần thứ 12, chiều 4/5, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh, Ủy ban Xã hội đã thẩm tra dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược và xem xét, cho ý kiến về dự thảo Báo cáo giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về dược.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu tại phiên họp thẩm tra dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược và xem xét, cho ý kiến về dự thảo Báo cáo giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về dược.

Trình bày Tờ trình dự thảo luật, đại diện Bộ Y tế nêu rõ, thuốc có vai trò quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Những năm qua, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, chú trọng, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển ngành dược và đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong tình hình mới, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong hoạt động dược, đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh COVID-19.

Bên cạnh đó, một số luật mới được Quốc hội thông qua như Luật Đấu thầu, Luật Giá, Luật Giao dịch điện tử... có tác động trực tiếp đến lĩnh vực dược. Để thực hiện các đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước và bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật thì cần thiết phải rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về dược.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan lắng nghe ý kiến các đại biểu tại phiên họp.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược sửa đổi, đã sửa đổi, bổ sung 45 Điều của 8 Chương trong tổng số 116 Điều của 14 Chương của Luật Dược năm 2016.

Dự thảo Luật bổ sung "điều kiện lưu hành oxy y tế" vào phạm vi điều chỉnh và sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến giải thích từ ngữ, chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực dược, quy định về hành nghề dược, kinh doanh thuốc, nguyên liệu làm thuốc, đăng ký, xuất khẩu, nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc, thu hồi thuốc, thông tin, quảng cáo thuốc, thử thuốc trên lâm sàng, quản lý chất lượng thuốc và quản lý giá thuốc.

Tại Phiên họp, các đại biểu tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược. Dự thảo luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, phù hợp với quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Tuy nhiên, một số đại biểu cho rằng, dự thảo luật cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật.

Trong đó, cần chỉ rõ những nội dung cụ thể trong các luật hiện hành như Luật Quảng cáo năm 2012, Luật Khoa học và công nghệ năm 2013, Luật Quản lý ngoại thương năm 2017, Luật Đầu tư năm 2020… và đặc biệt là các luật mới được Quốc hội thông qua trong năm 2023 như Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Giao dịch điện tử, Luật Giá, Luật Đấu thầu..., chỉ rõ những điểm khác nhau, mâu thuẫn, chồng chéo, làm cơ sở đề xuất sửa đổi, bổ sung các điều, khoản tương ứng trong dự thảo luật.

Dự thảo luật đã bổ sung nhiều chính sách, nhất là chính sách ưu đãi đầu tư, hỗ trợ đầu tư đối với các hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đầu tư sản xuất thuốc, nguyên liệu làm thuốc. Các đại biểu nhấn mạnh, việc luật hóa các chính sách của Nhà nước về dược và phát triển công nghiệp dược cần được đánh giá kỹ lưỡng, xem xét thận trọng trên cơ sở "lấy người dân làm trung tâm".

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại phiên họp.

Các chính sách ưu đãi đầu tư cần thể hiện tính đột phá, đủ mạnh, đồng bộ về đầu tư, đào tạo, nghiên cứu khoa học, thương mại hóa sản phẩm, xúc tiến thương mại, xây dựng, quảng bá thương hiệu Việt Nam, phát triển chuỗi giá trị, liên kết phát triển dược, nhất là phát triển dược liệu, phát triển vùng trồng dược liệu quý, sản xuất thuốc từ nguồn dược liệu sẵn có trong nước…

Đối với vấn đề cung ứng dược liệu, nêu thực tế vừa qua có hiện trạng không cung ứng kịp thời thuốc và dược phẩm, cơ chế còn vướng mắc, các đại biểu đề nghị cần có những điều khoản quy định rõ về vấn đề này, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận thuốc trong các điều kiện, hoàn cảnh đặc biệt.

Những vướng mắc liên quan đến đấu thầu thuốc đã được kịp thời sửa đổi, bổ sung

Tại phiên họp, Ủy ban Xã hội cũng đã xem xét, cho ý kiến về dự thảo Báo cáo giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về dược.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai trình bày Dự thảo báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về dược" cho biết, hệ thống văn bản pháp luật về dược quy định tương đối đầy đủ, tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, góp phần bảo đảm an ninh về thuốc và phát triển của ngành dược; công tác phối hợp liên ngành, thông tin, truyền thông trong phổ biến và thực hiện pháp luật về dược được chú trọng và thực hiện có hiệu quả.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai trình bày Dự thảo báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về dược".

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai cho biết thêm, về công tác thanh tra, kiểm tra đã tổ chức thanh tra, kiểm tra và các vi phạm chủ yếu xảy ra về vấn đề chất lượng trong sản xuất thuốc, sử dụng nguồn nguyên liệu khác, khai báo đúng yếu tố cấu thành giá,…

Bên cạnh đó, ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật về hành nghề dược của một bộ phận cơ sở kinh doanh dược chưa cao. Cơ chế phối hợp liên ngành của công an trong quản lý thị trường, trong việc thanh tra, kiểm tra, phòng chống gian lận vẫn chưa được chặt chẽ.

Kết quả thực hiện chính sách pháp luật về dược, về một số hoạt động cụ thể, quy định thuốc phục vụ phòng bệnh, chữa bệnh, trong giai đoạn vừa qua, có lúc cũng bảo đảm được. Quốc hội đã ban hành nghị quyết để tháo gỡ vướng mắc trong hệ thống thủ tục để bảo đảm đủ thuốc.

Những vướng mắc liên quan đến đấu thầu cũng kịp sửa đổi bổ sung để tháo gỡ khó khăn, tuy nhiên, tại một số địa phương, tình trạng thiếu thuốc vẫn xảy ra.

Việc phát triển công nghiệp dược trong giai đoạn vừa qua đã đạt được những bước phát triển nhất định. Tuy nhiên, chưa có những hoạt động tập trung nghiên cứu, phát triển, chưa phát huy được tiềm năng kinh nghiệm trong việc khám, chữa bệnh bằng phương pháp y học cổ truyền.

Quang cảnh phiên họp.

Tình trạng trồng và phát triển dược liệu ở một số vùng mang tính tự phát, nhỏ lẻ theo thời vụ và khó kiểm soát được chất lượng của dược liệu trong quá trình nuôi trồng, thu hái và chế biến. Phát triển dược liệu chưa gắn với chuỗi giá trị của sản phẩm.

Bên cạnh đó, chưa phát huy được tiềm năng, kinh nghiệm trong khám bệnh, chữa bệnh bằng thuốc y học cổ truyền, cũng như hiện đại hóa các sản phẩm từ dược liệu Việt Nam...

Thái Bình/Ảnh: Hồ Long