Nhiều trăn trở cần tháo gỡ ở khu xử lý chất thải lớn nhất TP. Hồ Chí Minh

Tại buổi làm việc với Đoàn giám sát của Quốc hội về tình hình đầu tư, xây dựng, vận hành Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước mới đây, đại diện Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) - Bà Huỳnh Lan Phương, Phó Tổng Giám đốc Công ty VWS cho biết, suốt gần 2 thập niên qua, dự án được vận hành và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về môi trường, đầu tư, thuế và luôn bảo đảm hoạt động ổn định, an toàn.

Đoàn giám sát của Quốc hội do do Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan (thứ 3 từ phải sang) làm trưởng đoàn đến Công ty VWS về thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành

Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc còn tồn tại ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động lâu dài của dự án. Cụ thể, khu vành đai cây xanh cách ly xung quanh dự án với tổng diện tích hơn 300ha từ năm 2026 đến nay vẫn chưa được thành phố triển khai như cam kết. Việc chưa có vùng đệm cây xanh không chỉ ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường mà còn tác động trực tiếp đến chi phí bảo vệ môi trường của doanh nghiệp.

Một vướng mắc nữa là việc cung cấp nguồn nước sạch từ hệ thống nước thủy cục cho nhà máy xử lý rác vẫn chưa được thực hiện. Sự chậm trễ này buộc doanh nghiệp phải tự khai thác nước ngầm để vận hành hệ thống, đi ngược lại chủ trương hạn chế việc sử dụng tài nguyên nước ngầm.

Liên quan đến 2 hệ thống phân loại phế liệu tái chế và sản xuất phân compost, đã được Công ty VWS đầu tư hoàn chỉnh từ năm 2010 nhưng chưa thể vận hành hiệu quả do công tác phân loại rác tại nguồn ở TP. Hồ Chí Minh vẫn chưa được triển khai đồng bộ. Do đó, phần lớn rác đưa về nhà máy còn lẫn nhiều tạp chất, không thể xử lý theo quy trình như thiết kế ban đầu, gây lãng phí đầu tư và tăng chi phí bảo trì.

Nhứt nhói hơn, liên quan đến công tác vận chuyển rác, đại diện Công ty VWS cho biết, vướng mắc hiện nay là các xe chở rác do thành phố quản lý còn nhiều xe đã cũ, vận hành không đồng bộ, gây rò rỉ nước rác và rơi vãi rác trên đường. Cụ thể, đoạn từ đường Nguyễn Văn Linh đến Quốc lộ 50 vào nhà máy không thuộc trách nhiệm trong hợp đồng nhưng thời gian qua công ty vẫn phải chủ động đầu tư hệ thống rửa xe tự động để làm sạch toàn bộ hơn 1.000 lượt xe ra vào mỗi ngày.

Vì vậy, Công ty VWS mong muốn các cơ quan chức năng địa phương quan tâm hơn đến việc quét dọn, rửa đường thường xuyên để giảm thiểu mùi hôi, bụi bẩn. Điều này không chỉ góp phần giữ gìn vệ sinh môi trường, mà còn tránh gây hiểu lầm cho người dân về nguồn phát sinh mùi từ nhà máy.

Ngoài ra, để thực hiện chủ trương giảm tỷ lệ chôn lấp rác cho TP. Hồ Chí Minh, Công ty VWS đang triển khai dự án chuyển đổi công nghệ xử lý rác thành công nghệ đốt rác phát điện với công suất 3.000 tấn/ngày. Tổng vốn đầu tư dự kiến cho dự án này lên đến 395 triệu USD, sử dụng công nghệ tiên tiến của châu Âu nhằm đảm bảo tiêu chuẩn về khí thải, an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, với mức giá trần xử lý hiện tại không tương ứng với chi phí thực tế nên việc xử lý không đủ bù đắp, doanh nghiệp rất khó theo đuổi công nghệ cao…

Được biết, ngoài dự án xử lý chất thải lớn nhất tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty VWS cũng là chủ đầu tư Dự án Khu Công nghệ Môi trường Xanh tại tỉnh Tây Ninh, thuộc quy hoạch quốc gia về xử lý chất thải rắn. Tuy nhiên, dự án cũng đang gặp vướng mắc do quá trình thẩm định kéo dài, chính sách chưa rõ ràng khiến cho tiến độ triển khai chậm hơn kế hoạch gần 6 năm.

Thanh Hải