Cơ hội để người thu nhập thấp mua nhà ở xã hội

Chính phủ yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu giá đất, thủ tục xác nhận thu nhập khi mua NƠXH. Ảnh minh họa

Chính phủ yêu cầu chấn chỉnh công tác đấu giá đất, thủ tục xác nhận thu nhập khi mua nhà ở xã hội (NƠXH)… để tạo điều kiện cho người dân dễ dàng tiếp cận.

Chỉ đạo xử lý nghiêm

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện 134/CĐ-TTg ngày 14/12/2024 yêu cầu các bộ liên quan, các địa phương kịp thời chấn chỉnh công tác đấu giá quyền sử dụng đất.

“Khảo sát mức sống dân cư năm 2023 của Tổng cục Thống kê, nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất bình quân người/tháng, tại Hà Nội là 14,47 triệu; tại Đà Nẵng 13,8 triệu đồng; tại TPHCM là 13,26 triệu đồng; tại Đồng Nai là 13,9 triệu đồng và tại Bình Dương là 18,38 triệu đồng. Đây là nhóm được kỳ vọng có khả năng sở hữu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội hay TPHCM mà không cần sự hỗ trợ từ Chính phủ”, bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường BĐS Việt Nam cho biết

Để nâng cao hiệu quả công tác đấu giá quyền sử dụng đất, góp phần lành mạnh hóa thị trường bất động sản (BĐS), Thủ tướng yêu cầu: Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất đúng pháp luật, công khai, minh bạch.

Kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong đấu giá quyền sử dụng đất, ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

Bên cạnh đó, công điện yêu cầu tập trung thực hiện tổ chức công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị khu vực tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất và các khu vực lân cận. Khắc phục tình trạng mất cân đối cung - cầu trên thị trường BĐS...

Công điện của Thủ tướng, chỉ đạo quy định đấu giá quyền sử dụng đất phải có sự kiểm soát của cơ quan chức năng, tránh tình trạng lợi dụng việc đấu giá để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

“Lưu ý về quy định rút ngắn thời hạn nộp tiền trúng đấu giá, xác định mức tiền phải nộp lần đầu phù hợp để hạn chế tình trạng bỏ cọc; chỉ đạo đơn vị được giao tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, tổ chức hành nghề đấu giá tài sản lựa chọn hình thức, phương thức đấu giá phù hợp để hạn chế hành vi thông đồng, dìm giá hoặc thổi giá. Người tham gia đấu giá bỏ giá cao bất thường hoặc trúng giá cao nhưng bỏ cọc...”, công điện nhấn mạnh.

Nếu để xảy ra sai phạm trong quá trình thực hiện đấu giá đất, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm trước pháp luật và Thủ tướng nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước…

Giá tăng là yếu tố bất lợi cho người có nhu cầu nhà ở

Hội Môi giới BĐS Việt Nam thống kê, giá nhà ở đã tăng trong nhiều năm qua. Từ năm 2018 đến nay, nguồn cung nhà ở sụt giảm trong khi nhu cầu về nhà ở tăng mạnh.

Giá BĐS tại các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM và các khu vực phát triển kinh tế trọng điểm tăng mạnh hơn, so với tốc độ tăng trưởng thu nhập của người dân. Mặt khác, nguồn cung NƠXH gặp vướng do thiếu quỹ đất, thủ tục hành chính, khó thu hút chủ đầu tư. Vì vậy, người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp và giới trẻ khó mua được NƠXH.

Sở Xây dựng TPHCM cho biết, từ năm 2021 đến nay, thành phố có 10 dự án NƠXH, trong đó 6 dự án đã hoàn thành, 4 dự án đang triển khai thi công với tổng số căn nhà khoảng gần 6.000 căn.

Theo đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn NƠXH của Chính phủ, đến năm 2025, TP Hà Nội phải hoàn thành 18.700 căn hộ. Tuy nhiên, trong 4 năm qua, TP Hà Nội có 3 dự án được khởi công (khoảng 1.700 căn) và 5 dự án xây dựng xong (khoảng 5.200 căn), như vậy mới đạt được gần 37% mục tiêu đề ra.

Để tạo điều kiện cho người thu nhập thấp có khả năng mua NƠXH, Cục Quản lý nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 (có hiệu lực kể từ ngày 1/8/2024).

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 100/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH (có hiệu lực kể từ ngày 1/8/2024). Ngày 31/7/2024, Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 05/2024/TT-BXD quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở.

Tại khoản 2 Điều 30 Nghị định số 100/2024/NĐ-CP có quy định: “Trường hợp đối tượng quy định tại khoản 5 Điều 76 của Luật Nhà ở không có hợp đồng lao động, nếu là người độc thân thì thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng, nếu đã kết hôn theo quy định của pháp luật thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng”.

Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng Giám đốc kênh Batdongsan.com.vn nhận định: Giá BĐS thời gian gần đây liên tục tăng cao. Đây là “rào cản” cho những người có thu nhập thấp đang có nhu cầu mua nhà ở.

Ông Anh dẫn chứng, nếu áp dụng giá BĐS tại thời điểm năm 2004, một cá nhân thuộc thế hệ 7X mất khoảng hơn 31 năm thu nhập để mua được một căn chung cư (60m2) giá 0,6 tỷ đồng, trong điều kiện lãi suất huy động là 7,4%.

Sau 10 năm, số năm thu nhập để một cá nhân thuộc thế hệ 8X mua được căn hộ như trên là trên 22 năm. Giá căn hộ đã tăng lên 1,5 tỷ đồng trong khi lãi suất huy động giảm còn 6%...

Ông Quốc Anh lý giải thêm, yếu tố kinh tế, quản lý và xã hội có tác động đến giá BĐS.

Đơn cử, mức tăng trưởng GDP bình quân đầu người của Việt Nam hiện ở mức 34,8%, cao hơn trung bình thế giới (20,8%) và các nước đang phát triển (22%). Tuy nhiên, mức lạm phát lại ở mức cao hơn so với trung bình các nước.

Lãi suất ngân hàng ở Việt Nam đang dần trở về mức thuận lợi hơn và tỷ trọng tài sản tích trữ trong GDP của Việt Nam khá cao (32,8%), đứng thứ 27 trên thế giới (trung bình 27,1%). Dữ liệu từ Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy tỷ trọng thuế BĐS trong GDP theo quốc gia của Việt Nam đang ở mức (0,03%) thấp hơn hẳn so với các quốc gia khác như Trung Quốc, Singapore (1,5%), Nhật Bản (2,6%), Hàn Quốc (4%).

Ngoài ra, người Việt Nam có nguyện vọng lớn với việc sở hữu BĐS, mua BĐS cho thế hệ sau thừa kế... Vì vậy, người có thu nhập thấp, giới trẻ hiện khó tiếp cận với việc mua nhà ở.

Trong giai đoạn 2026 - 2030, sẽ có 50 dự án đang triển khai với khoảng 3,21 triệu m2 sàn, khoảng 57.170 căn, trong đó thành phố đang tổ chức thẩm định chủ trương đầu tư phục vụ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với 4/5 khu NƠXH tập trung trên địa bàn Đông Anh, Gia Lâm với tổng quy mô sử dụng đất trên 200ha, tổng diện tích sàn nhà ở gần 1 triệu mét vuông, hơn 12.000 căn hộ.