Quyết tâm xanh hóa Thủ đô

Xanh hóa toàn diện trên nhiều lĩnh vực

Với hơn 8 triệu dân, mỗi ngày Hà Nội phát sinh khoảng 7.600 tấn rác thải sinh hoạt. Trong nhiều năm, phần lớn lượng rác này được xử lý bằng hình thức chôn lấp, gây áp lực lớn lên môi trường, hạ tầng và đời sống người dân. Không chỉ các vấn đề về rác thải, Thủ đô cũng đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường nước từ các hoạt động xả thải, ô nhiễm không khí…

Để trở thành đô thị “xanh - văn minh - hiện đại”, Hà Nội đã từng bước phủ xanh Thành phố bằng những đề án và hành động quyết liệt.

Trong giai đoạn từ năm 2016 - 2020, chương trình trồng 1 triệu cây xanh được coi là một trong những mục tiêu phát triển quan trọng của Thủ đô. Đến nay, thành phố Hà Nội đã trồng mới được hơn 1,6 triệu cây xanh. Các cây trồng đã phủ xanh hầu khắp từ các tuyến phố cũ sang các tuyến phố mới, từ các công viên cũ sang các công viên mới. Trong đó, có hàng chục nghìn cây xanh đô thị có đường kính lớn, các cây hoa, cây cảnh khóm lưu niên, các loại cây mảng hoa, cây thảm cũng đã được trồng xen kẽ trên các tuyến phố. Sau 5 năm thực hiện dự án, các loại cây đã phát triển xanh, tốt. Những cây thân gỗ lớn đã bắt đầu tham gia vào quá trình tích lũy carbon, tạo bóng mát, cải tạo không gian sống và làm thay đổi đáng kể bộ mặt của nhiều tuyến phố của Thủ đô Hà Nội.

Không dừng lại ở đó, Hà Nội tiếp tục hướng ứng chương trình trồng 1 tỷ cây xanh giai đoạn 2021 - 2025 do Thủ tướng chính phủ phát động. UBND thành phố Hà Nội cũng đã ban hành thêm Kế hoạch số 76/KH-UBND trồng mới 500.000 cây xanh đô thị trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2021 – 2025. Theo đó, trong các năm 2021 thành phố đã trồng được là 52.579 cây xanh; năm 2022 số cây trồng được là 49.179 cây xanh. Năm 2023 tiếp tục triển khai trồng 133.629 cây xanh; năm 2024 trồng 145.853 cây xanh và năm 2025 trồng 118.760 cây xanh.

Về phát triển Hà Nội xanh theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 cũng nhấn mạnh đến yếu tố xanh trong quy hoạch, trong đó tập trung để phát triển không gian xanh; giao thông xanh; công viên cây xanh; xây dựng mô hình quận xanh; hành lang xanh; thảm xanh để tăng diện tích đất xanh; xanh hóa ở khu vực nội đô lịch sử; phát triển đô thị theo mô hình xanh, thông minh, hiện đại, bản sắc; tái thiết khu vực nội đô theo hướng xanh, văn minh, hiện đại.

Hà Nội là địa phương đi đầu cả nước trong việc chuyển đổi năng lượng xanh ngành giao thông vận tải. Ảnh minh họa.

Là một trong những địa phương đi đầu trong việc chuyển đổi năng lượng xanh ngành giao thông vận tải, những năm vừa qua, bộ mặt giao thông của Hà Nội có những thay đổi rõ rệt. Đây cũng là những nỗ lực trong việc quyết tâm thực hiện thắng lợi Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải; từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới phải là xe sử dụng điện, năng lượng xanh.

Không chỉ dừng lại ở phát triển hạ tầng xanh, thành phố cũng đã chủ động đề xuất nhiều giải pháp bảo vệ môi trường trong đó đặc biệt là Dự án hồi sinh sông Tô Lịch. Đây đã trở thành biểu tượng cho quyết tâm mãnh liệt của Hà Nội trong việc "trả lại" những dòng sông xanh sạch cho thành phố.

Thời điểm hiện tại, câu chuyện về sông Tô Lịch đang bước vào một chương mới đầy hy vọng với những giải pháp đồng bộ và quyết liệt chưa từng có.

Sông Tô Lịch đã trong xanh trở lại sau khi được cải tạo, bổ cập nước từ Hồ Tây

Điểm nhấn lớn nhất chính là sự ra đời và vận hành của Nhà máy Xử lý nước thải Yên Xá. Sau nhiều năm xây dựng và đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, dự án trọng điểm này đã chính thức khánh thành và đi vào hoạt động vào ngày 19/8/2025.

Đây là một công trình mang tầm vóc và ý nghĩa đặc biệt quan trọng với Thủ đô, được xây dựng với công nghệ xử lý sinh học hiếu khí hiện đại từ Nhật Bản. Với công suất xử lý lên tới 270.000m3/ngày đêm (tối đa 576.000m3/ngày đêm), Nhà máy Yên Xá có nhiệm vụ thu gom và xử lý toàn bộ nước thải sinh hoạt của khu vực nội đô và dọc sông Tô Lịch.

Điều đặc biệt, đây là nhà máy đầu tiên tại Hà Nội không áp dụng trạm bơm chuyển bậc mà hoàn toàn chảy tự nhiên về nhà máy, giúp tối ưu chi phí vận hành, bảo dưỡng. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ nâng tỷ lệ xử lý nước thải đô thị của Hà Nội đạt hơn 50%, một bước tiến vượt bậc trong công tác bảo vệ môi trường.

Cùng với nhà máy, hệ thống thu gom nước thải dọc sông Tô Lịch cũng đã được hoàn thiện. Với hơn 21km đường ống, trong đó có gần 13km áp dụng công nghệ khoan kích ống ngầm tiên tiến, toàn bộ 245 cửa xả dọc hai bên bờ sông Tô Lịch đã được thu gom triệt để về Nhà máy Yên Xá để xử lý từ ngày 15/8/2025. Điều này đồng nghĩa với việc, nguồn nước thải ô nhiễm trực tiếp đổ vào sông Tô Lịch đã bị chặn đứng hoàn toàn.

Hệ thống thu gom nước thải dọc sông Tô Lịch

Mới đây, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 267/KH-UBND để thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Kế hoạch cụ thể hóa 11 nhiệm vụ chung cấp tỉnh và 9 nhiệm vụ của thành phố Hà Nội theo Chỉ thị 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 về ngăn chặn, giải quyết ô nhiễm môi trường. Đồng thời lồng ghép triển khai Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 (Quyết định 611/QĐ-TTg ngày 08/7/2024). Kế hoạch được xây dựng phù hợp với điều kiện thực tế của Thủ đô, xác định mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể và phân công trách nhiệm rõ ràng, bảo đảm triển khai đồng bộ, hiệu quả.

Trong lĩnh vực dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt, UBND thành phố Hà Nội cũng đã ban hành Quyết định số 4996/QĐ-UBND ngày 06/10/2025 về việc ấn định giá cụ thể dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đối với cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, cụm công nghiệp và hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố giai đoạn 2026-2027. Theo đó, phí thu gom rác thải sinh hoạt tăng cao. Tuy nhiên, đây là căn cứ quan trọng để các địa phương, doanh nghiệp và người dân thực hiện nghĩa vụ chi trả theo khối lượng rác thải phát sinh thực tế, góp phần minh bạch hóa chi phí, khuyến khích giảm phát thải và thúc đẩy phân loại rác tại nguồn.

Có thể nói, những nội dung mà thành phố đang triển khai thể hiện quyết tâm chính trị, mang lại nhiều lợi ích cho người dân cũng như hướng đến một thành phố Hà Nội xanh theo hướng chủ động, bền vững.

Hiện đại hóa công nghệ đáp ứng nhu cầu xử lý rác thải của nhân dân

Bên cạnh các vấn đề liên quan đến môi trường, cảnh quan, cây xanh, nước thải, ô nhiễm không khí, thành phố cũng đã và đang chủ động trong việc thay đổi công nghệ phục vụ thu gom, xử lý chất thải. Đây là nhiệm vụ quan trọng trong dự thảo Dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố khóa XVII trình Đại hội đại biểu lần thứ XVIII Đảng bộ Hà Nội, khẳng định bảo vệ môi trường là một trong năm lĩnh vực trọng tâm của giai đoạn 2025 - 2030.

Trong năm 2025, Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu chiến lược về môi trường. Thành phố khởi động các chương trình truyền thông quy mô lớn, phát động các cuộc thi tìm kiếm sáng kiến xanh, tổ chức triển lãm công nghệ năng lượng – môi trường, đồng thời thúc đẩy hợp tác với doanh nghiệp trong và ngoài nước để giới thiệu, áp dụng các giải pháp công nghệ mới.

Một trong những dấu ấn tiêu biểu thể hiện quyết tâm hiện đại hóa công nghệ của Thành phố là việc đưa vào vận hành và tiếp nhận rác thải từ ngày 01/5/2025 của Nhà máy điện rác Seraphin. Nhà máy điện rác Seraphin tiếp nhận và xử lý những tấn rác đầu tiên chính là bước khởi đầu quan trọng cho chu trình chạy thử nghiệm và hiệu chỉnh, đánh dấu bước chuyển giai đoạn từ xây dựng sang vận hành xử lý rác.

Nhà máy Seraphin có công suất xử lý rác lên tới 2.250 tấn/ngày đêm, công suất phát điện 37MW, sử dụng công nghệ lò đốt hiện đại Martin của Đức. Nhà máy sử dụng công nghệ xanh, công nghệ cao, công nghệ số và tự động hóa hoàn toàn. Các chỉ tiêu về khí thải, nước thải và chất thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn châu Âu, đảm bảo an toàn cho môi trường và cộng đồng.

Không dừng lại ở đó, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó nổi bật là Kế hoạch số 366/KH-UBND ngày 13/12/2024 và Công văn số 3984/UBND-NNMT ngày 8/7/2025 yêu cầu chuyển đổi phương thức thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt từ thủ công sang cơ giới hóa, hiện đại hóa. Đây cũng là một nỗ lực mạnh mẽ trong việc nâng cao chất lượng thu gom, xử lý rác thải, đáp ứng các điều kiện khi Thành phố tiến hành ấn định giá cụ thể dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt vào đầu năm 2026.

Hà Nội đang chuẩn bị nguồn lực để đảm bảo các yêu cầu chuyển đổi phương thức thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt từ thủ công sang cơ giới hóa, hiện đại hóa trong thời gian tới

Trong những nỗ lực quyết tâm hiện đại hóa công nghệ đáp ứng nhu cầu xử lý rác thải của nhân dân, việc đưa vào hoạt động Nhà máy điện rác Sóc Sơn vào sáng 13/10/2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong công tác xử lý rác thải và phát triển kinh tế tuần hoàn của Thủ đô.

Dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn được khởi công từ tháng 8/2019 và đến tháng 5/2022 chính thức tiếp nhận những xe rác đầu tiên. Sau hơn ba năm triển khai, vượt qua nhiều khó khăn, đặc biệt là trong giai đoạn dịch Covid-19, nhà máy đã hoàn thành, đảm bảo tiến độ, chất lượng và an toàn.

Các đại biểu thực hiện nghi thức khánh thành Nhà máy điện rác Sóc Sơn. (Ảnh: Cổng TTĐT Thành phố Hà Nội)