Toàn tỉnh Quảng Trị hiện có 3 đơn vị cấp nước đô thị với 20 nhà máy xử lý nước, tổng công suất thiết kế đạt 140.400 m3/ngày đêm. Bên cạnh đó, 359 công trình cấp nước nông thôn đang cung cấp nước cho người dân ở nhiều địa bàn, cơ bản đáp ứng nhu cầu trước mắt. Tỷ lệ người dân đô thị sử dụng nước sạch từ hệ thống tập trung hiện đạt 85,7%, tương đương hơn 75.800 hộ.
Ở khu vực nông thôn, trong tổng số hơn 319.000 hộ dân thì hơn 313.200 hộ đang sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh, chiếm tỷ lệ trên 98%. Số hộ sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn từ tất cả các nguồn đạt gần 68%, trong đó khoảng 118.600 hộ được tiếp cận nước sạch đạt quy chuẩn từ các công trình cấp nước tập trung.
Tỉnh Quảng Trị tiếp tục đầu tư, mở rộng mạng lưới cấp nước sạch khu vực nông thôn.
Những năm qua, nhằm mở rộng mạng lưới cấp nước sạch khu vực nông thôn, bên cạnh việc huy động các nguồn lực từ ngân sách địa phương, các nguồn vốn thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Trung tâm Nước sạch, Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh luôn tranh thủ nguồn xã hội hóa để thực hiện các chính sách, đầu tư xây dựng các công trình nước sạch tập trung về tận khu dân cư, góp phần nâng cao sức khỏe cho người dân.
Bà Trần Thị Liễu ở thôn Văn Xá, xã Trường Phú cho biết, từ trước đến nay, nước giếng của gia đình bị nhiễm phèn nên chỉ dùng để rửa và tưới cây chứ không thể ăn uống. Gia đình hứng nước mưa vào bể để sinh hoạt, khi cạn thì đến chở nước giếng khoan của nhà hàng xóm về dùng. Nói chung việc chở nước khá vất vả mà phải dùng một cách tiết kiệm. Nay có nguồn nước sạch về tận nhà thì rất vui vì không còn phải lo thiếu nước trong mùa nắng nóng.
Còn tại xã Kim Phú, với địa hình núi đá vôi bao chung quanh, tạo thành “túi nước” trong mùa mưa lũ nên nước sạch là vấn đề nan giải, là tiêu chí khó của địa phương trong triển khai xây dựng nông thôn mới. Được sự hỗ trợ của các cơ quan, nước sạch đã về tận nhà cho người dân, bây giờ thì xã không còn lo mùa nắng thiếu nước, mùa lũ nước ô nhiễm nữa.
Tuy nhiên, theo Trung tâm Nước sạch, Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh tại một số công trình, hệ thống tuyến ống cấp nước đã xuống cấp thường xuyên bục vỡ, hư hỏng. Kinh phí ngân sách được bố trí cho đơn vị mới chỉ tập trung thực hiện duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, nâng cấp các hạng mục đầu mối nhằm tăng công suất cấp nước, sửa chữa một số đoạn tuyến ống chính; vẫn còn thiếu kinh phí để sửa chữa, lắp đặt thay thế toàn bộ hệ thống mạng lưới tuyến ống cấp nước.
Địa phương này đặt mục tiêu đến năm 2030, trên 80% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch (Ảnh: HP).
Theo ước tính đến 2030, toàn tỉnh cần 309.000 m³/ngày đêm, tổng nhu cầu vốn đầu tư nâng cấp, mở rộng hệ thống cấp nước là 2.526 tỷ đồng, đến năm 2050 cần 573.000 m³/ngày đêm với tổng vốn đầu tư, nâng cấp gần 6.168 tỷ đồng. Quảng Trị đặt mục tiêu đến năm 2030, 92% dân số đô thị được cung cấp nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung; trên 80% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo quy chuẩn, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100% người dân trên địa bàn tỉnh được sử dụng nước sạch.
Ngoài điện, đường, trường, trạm thì nước sạch là nhu cầu thiết yếu của người dân, đặc biệt là người dân khu vực nông thôn, vì vậy việc mở rộng mạng lưới cung cấp nước sạch là rất cần thiết để góp phần nâng cao đời sống của nhân dân, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.
Do đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành có liên quan cần sớm xây dựng Đề án cấp nước sạch nông thôn tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tiếp tục quản lý tốt các công trình cấp nước hiện có, đồng thời quan tâm xây dựng, nâng cấp hệ thống cấp nước sinh hoạt nông thôn nhằm đáp ứng nhu cầu cấp nước sản xuất, sinh hoạt quy mô liên vùng, liên xã. Tham mưu cho tỉnh ban hành các chính sách thu hút đầu tư nguồn lực xã hội hóa đối với lĩnh vực cấp nước như chính sách hỗ trợ giá nước, chính sách miễn giảm giá nước, hỗ trợ đầu tư, hỗ trợ pháp lý.
Các đơn vị, doanh nghiệp cần đồng hành với tỉnh trong mở rộng mạng lưới cung cấp nước sạch, mạnh dạn đầu tư vào các công trình cấp nước sạch phục vụ dân sinh; ngược lại tỉnh cũng sẽ có sự quan tâm, hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình đầu tư, hoạt động, vận hành các công trình cấp nước sạch. Qua đó, tạo nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững trên địa bàn tỉnh.
Thời gian tới, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh sẽ tiếp tục triển khai thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn; nghiên cứu giải pháp, xây dựng kế hoạch thay thế, bổ sung nguồn nước cho các công trình bị ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn, công trình khai thác nước ngầm; chỉ đạo, đôn đốc các trạm cấp nước tăng cường công tác quản lý tuyến, quản lý địa bàn, phối hợp kiểm tra, rà soát chống thất thoát nước ngay từ khâu thiết kế và trong quá trình thi công các công trình, hạng mục;
Tăng cường nghiên cứu và triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong công tác quản lý, vận hành; phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc sử dụng, bảo vệ công trình cấp nước…/.
Vũ Thư