Rong câu Gracilaria. Ảnh minh họa: INT
Thu hồi các chất có lợi
TS Hoàng Ngọc Minh và cộng sự - Viện Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ Nha Trang, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa sở hữu bằng độc quyền giải pháp hữu ích “Quy trình sản xuất phân bón sinh học từ nước thải kiềm thu nhận trong quá trình sản xuất Agar”.
Giải pháp hữu ích đề cập tới quy trình sản xuất phân bón sinh học từ nước thải kiềm xử lý rong câu thu nhận được trong quá trình sản xuất Agar (một loại keo rong biển) nhằm mục đích giảm lượng chất hữu cơ trong nước thải của quy trình sản xuất Agar, đồng thời thu hồi các chất có lợi cho cây trồng trong nước thải kiềm tiền xử lý rong câu để sản xuất phân bón sinh học.
Trong quy trình sản xuất Agar khi sử dụng nguyên liệu là các loài rong đỏ thuộc chi Gracilaria bắt buộc phải qua giai đoạn xử lý kiềm, nhằm tăng chất lượng sản phẩm Agar và làm sạch nguyên liệu. Các nguyên tố đa vi lượng và hoạt chất sinh học có trong rong câu sẽ được hòa tan vào dung dịch kiềm.
Đây là nguyên liệu quý có thể sử dụng để sản xuất phân bón sinh học hoặc cũng có thể thu hồi sử dụng chúng như là nguồn chất bổ sung cho thức ăn chăn nuôi. Tuy nhiên, trong quy trình sản xuất Agar hiện nay tại các cơ sở sản xuất Agar, dung dịch nước thải kiềm này được coi như nước thải bỏ đi cần phải được xử lý gây lãng phí rất lớn.
Nhiều kết quả nghiên cứu trên thế giới đã khẳng định rằng các hoạt chất sinh học và các khoáng vi lượng trong rong câu Gracilaria có tác dụng rất tốt cho cây trồng. Tuy nhiên cho đến nay, các nghiên cứu trong nước về khai thác và chế biến rong câu Gracilaria mới chỉ quan tâm đến việc tách chiết đơn lẻ Agar, chưa quan tâm đến các hoạt chất sinh học và khoáng đa vi lượng có trong rong câu để sử dụng nó như là nguyên liệu cho sản xuất phân bón sinh học phục vụ cho nông nghiệp xanh.
Theo TS Hoàng Ngọc Minh, mục tiêu của giải pháp hữu ích là tạo ra phân bón sinh học mới có giá trị từ nước thải kiềm xử lý rong câu Gracilaria trong quy trình sản xuất Agar. Nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình sản xuất phân bón sinh học từ nước thải kiềm xử lý rong câu thu nhận được trong quá trình sản xuất Agar, đáp ứng được nhu cầu sử dụng làm phân bón sinh học và nguyên liệu để sản xuất phân bón sinh học. Phân bón sinh học từ rong biển góp phần làm giảm nguồn phát thải ra môi trường.
Tăng năng suất lúa trên 10%
Theo nhóm nghiên cứu, quy trình sản xuất phân bón sinh học bao gồm các bước: Thu hồi nước thải kiềm trong quá trình xử lý rong câu thu nhận được trong quá trình sản xuất Agar về bể chứa nước thải kiềm.
Trung hòa nước thải kiềm bằng H3PO4 để tạo thành dung dịch có giá trị pH nằm trong khoảng từ 6 đến 7. Tiếp đó là lọc nước thải kiềm sau khi trung hòa bằng cách trộn với bột trợ lọc diatomit với tỷ lệ 5g/lít rồi đưa vào máy lọc ép khung bản để loại bỏ tạp chất không tan.
Dung dịch nước thải kiềm sau khi lọc được cô đặc chân cho đến khi nồng độ dung dịch đạt các tiêu chuẩn sau: Hàm lượng carbohydrat 2,2 - 2,7%. Tiếp đó là chuẩn bị hóa chất bổ sung theo định lượng và khuấy trộn để tạo thành sản phẩm phân bón sinh học, trong đó, định lượng 20 lít dung dịch đã cô đặc đưa vào máy khuấy, lần lượt cho các hóa chất đã được định lượng ở bước chuẩn bị hóa chất vào khuấy trộn trong khoảng thời gian 142 phút, để thu được 20 lít phân bón sinh học, sản phẩm phân bón sinh học này là loại phân bón sinh học qua lá dạng lỏng có thể được sử dụng như phân bón lá.
TS Hoàng Ngọc Minh cho biết, quy trình sản xuất phân bón sinh học từ nước thải kiềm xử lý rong câu thu nhận được trong quá trình sản xuất Agar theo giải pháp hữu ích có ưu điểm là đơn giản, dễ vận hành, chi phí sản xuất thấp, dẫn đến hiệu quả kinh tế cao nhờ sử dụng nguồn nước thải kiềm, đồng thời, giảm được nguồn chất thải hữu cơ có trong nước thải kiềm ra môi trường.
Sản phẩm này được đưa ra thử nghiệm trên cây lúa. Kết quả cho thấy, khi phun bổ sung sản phẩm phân bón sinh học ở mức 2,7 - 3,6 lít/ha vụ lúa Xuân trên đất phù sa và đất bạc màu đã làm năng suất lúa tăng cao nhất và có ý nghĩa so với lúa chỉ được phun nước là 11,4 - 11,5%; hiệu suất sử dụng phân bón 2,8 - 3,3 tạ thóc/lít phân bón sinh học. Tuy nhiên ở công thức phun 1,35 lít/ha có hiệu suất phân bón sinh học cao nhất, đạt từ 4,8 đến 5,2 tạ thóc/lít. Để có năng suất lúa cao nhất nên phun liều lượng là 2,7 - 3,6 lít/ha. Nên sử dụng liều lượng 2,7 lít/ha là hiệu quả nhất.
Thế mạnh của loại phân bón sinh học này là không gây hại cho đất, không gây ô nhiễm môi trường, có thể ứng dụng để canh tác hữu cơ với chi phí thấp. Đặc biệt là giúp tăng năng suất cây trồng mà không phải sử dụng các loại phân bón hóa học khác. Hiện nhóm nghiên cứu đã hoàn thiện và làm chủ quy trình, sẵn sàng chuyển giao hoặc hợp tác sản xuất.