Sau gần 1 ngày mở cửa xả Đập Dâng công trình thủy lợi Ngàn Trươi Cẩm Trang, nước nhuộm đỏ trên diện rộng, nguy cơ bức tử sông Ngàn Trươi, Ngàn Sâu và sông La, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phải cho đóng đập lại, ngừng xả.
9h tối ngày 30/7, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có chỉ đạo khẩn yêu cầu Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4 – bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT)) đóng các cửa xả Đập Dâng công trình thủy lợi Ngàn Trươi Cẩm Trang (đóng trên địa bàn huyện Vũ Quang), ngừng xả, không theo lịch trình trước đó là sẽ xả kiệt trong 3 ngày liên tục.
Cửa xả Đập Dâng đã được đóng vào 9h tối ngày 30/7.
Trước đó, phương án xả kiệt Đập Dâng để tìm nguyên nhân ô nhiễm đã được ông Lê Đình Sơn, Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh thống nhất với Ban 4. Theo kế hoạch, sẽ xả liên tục trong 3 ngày (30/7, 31/7,1/8). Tuy nhiên, phương án này không khả quan khi vừa mới bắt đầu xả được khoảng 3 tiếng đồng hồ vào 8h sáng ngày 30/7 đã khiến con sông Ngàn Trươi nhuốm một màu đỏ đục trên diện rộng. Có 8 xã của huyện Vũ Quang bước đầu bị ảnh hưởng gồm: Hương Minh, Hương Thọ, Đức Liên, Đức Hương, Đức Bồng, Đức Linh, Đức Giang, Ân Phú. Nhìn cả dòng sông nhuộm một màu đỏ đục, có mùi hôi khiến những người dân sinh sống 2 bên bờ sông Ngàn Trươi không dám xuống tắm, bắt hến, thậm chí cho trâu bò uống nước.
Con sông Ngàn Trươi nhuộm một màu đỏ đục sau 3 tiếng đồng hồ xả Đập Dâng
Trước tình hình, UBND huyện Vũ Quang đã kiến nghị, dừng ngay việc xả đập bởi nguy cơ sẽ "bức tử" 3 con sông lớn là Ngàn Trươi, Ngàn Sâu và sông La. Tuy nhiên, phương án vẫn đang được tổ công tác UBND tỉnh phối hợp với bộ ngành Trung ương tiếp tục triển khai trong nỗi lo lắng bất an của người dân và chính quyền sở tại.
Đến 9h tối cùng ngày, không chỉ sông Ngàn Trươi mà sông Ngàn Sâu và sông La cũng đã bị nhuộm đỏ. Trước tình hình UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phải cho đóng cửa xả Đập Dâng.
Hình ảnh Đập Dâng đang được xả với lưu lượng rất nhỏ được ghi lại vào sáng 31/7
Hình ảnh xả Đập Dâng trước đó 1 ngày
Như trước đó báo Người Đưa Tin đã phản ánh, công trình thủy lợi Ngàn Trươi Cẩm Trang là một trong ba công trình thủy lợi lớn nhất cả nước. Thời gian qua, nước tại Đập Dâng - Ngàn Trươi Cẩm Trang chuyển màu đỏ đen, bốc mùi hôi thối. Việc ô nhiễm nguồn nước tại dự án nước đa mục tiêu, ngoài thủy lợi còn là nước sinh hoạt phục vụ cho hơn 300 hộ dân thị trấn Vũ Quang và nước tưới tiêu cho hàng nghìn hộ dân của 6 huyện bắc Hà Tĩnh khiến chính quyền và người dân vô cùng lo lắng.
Nhà máy nước sạch Vũ Quang cũng đã phải tăng cường hóa chất để xử lý nước đầu vào. Đây không phải lần đầu tại đây xảy ra hiện tượng nước ô nhiễm, trước đó, từ ngày 13 - 16/5, nước Đập Dâng cũng chuyển màu đỏ đục. Kết quả quan trắc mẫu nước thời điểm đó cho thấy, có nhiều điểm thông số Fe, Amoni, CO, COD vượt ngưỡng.
Lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh cùng bộ NN&PTNT thị sát, chỉ đạo tìm nguyên nhân ô nhiễm tại Đập Dâng
Ngay sau khi xảy ra hiện tượng ô nhiễm, UBND tỉnh đã phối hợp với bộ NN&PTNT kiểm tra, đánh giá. Bước đầu, có 2 nguyên nhân chính được xác định là nguồn gây ô nhiễm là do công ty Gỗ MDF Thanh Thành Đạt xả thải và lượng mùn thối rữa đang lắng đọng dưới đáy hồ Ngàn Trươi quá trình vệ sinh, thu dọn lòng hồ trước đó mà chủ đầu tư là Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4) bộ NN&PTNT triển khai chưa đảm bảo.
Chính bởi vậy, trong cuộc họp vào sáng 28/7, sau chuyến kiểm tra thực địa cùng với ông Nguyễn Hải Thanh, Cục trưởng cục Quản lý công trình bộ NN&PTNT, ông Lê Đình Sơn, Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh đã thống nhất phương án mà phía Ban 4 đưa ra đó là sẽ xả kiệt Đập Dâng để lấy lượng mùn dưới đáy đập, xét nghiệm tìm nguyên nhân.
Tuy nhiên, theo diễn biến thực tế cho đến nay, quyết định xả kiệt Đập Dâng không được tiến hành theo kế hoạch.