Tại nhiều ngân hàng, lãi suất cho vay mua nhà đang có xu hướng nhích lên, tạo nhiều áp lực trong việc trả nợ, nhất là với những người vay cách đây vài năm.

Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, mức tăng lãi suất phổ biến đối với các khoản cho vay tiêu dùng, trong đó có vay mua nhà, xây, sửa nhà là từ 11-12,5%/năm. Điều này là do lãi suất huy động được điều chỉnh tăng liên tục trong thời gian dài vừa qua.

Khách vay mua nhà hoang mang vì "càng trả càng tăng"

Vào giữa năm 2016, chị Kim Oanh (quận Tân Phú, Tp.HCM) bắt đầu vay gần 500 triệu đồng tại một ngân hàng với thời hạn 20 năm. Trong 2 năm đầu, lãi suất cố định là 9%/năm, khoản gốc và lãi chị phải trả là 5 triệu đồng/tháng. 

Tuy nhiên, từ giữa năm 2018, số tiền phải trả mỗi tháng cứ tăng dần đều, có tháng lên đến 6 triệu đồng. Nguyên nhân là vì ngân hàng nhiều lần áp dụng mức tăng lãi suất mới, đến tháng 1/2019 là 11,2%/năm. Mặc dù chị đã trả bớt được nợ gốc, chỉ còn 390 triệu đồng, nhưng mỗi tháng số tiền lãi phải trả tăng thêm cả triệu đồng.

Theo những người vay tiền mua nhà, sửa nhà, thì trên thị trường mức lãi suất cao nhất đã lên đến 12,5%/năm, khiến những trường hợp giải ngân theo tiến độ gặp khó. 

Chị Minh Hà (quận Bình Thạnh) cũng phải vay ngân hàng 800 triệu đồng để mua một căn hộ, thời hạn trả nợ là 15 năm, lãi suất ưu đãi trong thời gian đầu chưa đến 8%/năm, số tiền giải ngân cũng thấp. Sau khi giải ngân hết số tiền vay thì chị Hà choáng váng vì cả gốc và lãi phải trả đều tăng chóng mặt. 

Mức lãi suất ngân hàng chị vay đang áp dụng 12%/năm, nên số tiền mỗi tháng chị phải trả là 12,5 triệu đồng. Khách hàng này than thở: "Nếu lãi suất tăng cao nữa chắc tôi phải bán căn hộ để giảm bớt áp lực".

Người vay mua nhà nên cân nhắc

Sở dĩ lãi suất cho vay mua nhà trong thời gian qua liên tục tăng là do nhiều nguyên nhân, như tỉ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung - dài hạn giảm từ 45% về 40%, nên để cơ cấu lại nguồn vốn, các ngân hàng đều phải tăng lãi suất huy động tiền gửi dài hạn. 

Theo Phó tổng giám đốc của một ngân hàng cổ phần, giá vốn đầu vào hiện đang quá cao, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng đã ở mức 7-8%/năm, chưa kể chi phí, dự trữ bắt buộc nên lãi suất cho vay bất động sản "nếu trên 10%/năm thì biên lợi nhuận còn rất thấp", chỉ khoảng 2%. Vì vậy, vị này xác nhận: "Dư địa để giảm lãi suất cho vay gần như rất thấp".

Ông Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) cho biết: "Dù chưa được phân bổ chỉ tiêu tín dụng nhưng SCB vẫn không hạn chế các khách vay mua căn hộ, mua nhà để ở có nguồn trả nợ bằng lương hoặc nguồn thu nhập từ kinh doanh."

Ông Nguyễn Đình Tùng - Tổng giám đốc Ngân hàng Phương Đông (OCB), cũng nhận xét, chính sách siết nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung - dài hạn sẽ khiến lãi suất cho vay đắt hơn vì các ngân hàng đều phải tăng lãi suất để huy động vốn dài hạn. Thực tế cũng cho thấy, lãi suất trên thị trường đã tăng.

Trong bối cảnh trên, chuyên gia Bùi Quang Tín khuyến cáo người vay mua nhà cần cân nhắc vì việc trả nợ sẽ rất áp lực khi lãi suất tăng. "Người làm công ăn lương có nhu cầu vay nên cân nhắc, "liệu cơm gắp mắm" để bảo đảm được khả năng trả nợ", ông Tín nói.

Lãi suất luôn "bẫy" người vay

"Muốn vay được vốn, ngoài việc phải có tài sản thế chấp, doanh nghiệp sản xuất phải đáp ứng nhiều điều kiện khách quan như kinh doanh có lời, không được lỗ.

Do đó, không phải doanh nghiệp nào cần vốn cho sản xuất kinh doanh cũng có thể vay được vốn dù lãi suất không phải thấp, hiện 8,5-10%/năm (tùy ngân hàng).

Nếu so với mức lạm phát được công bố, lãi suất cho vay này cao hơn khá nhiều. Chưa hết, lãi suất cho vay luôn tăng sau 6 hoặc 9 tháng. Đây chính là rủi ro mà doanh nghiệp thấy trước được, nhưng khó "né" được vì đã làm ăn thì ai cũng "khát" vốn, luôn phải đi vay."

Ông Đặng Quốc Hùng (phó chủ tịch Hội Doanh nghiệp Q.1, Tp.HCM)

(Tuổi trẻ online)