Các nhà khoa học tại Nepal thúc đẩy hợp tác với các chuyên gia nghiên cứu tại Anh, Italy và Australia phát triển hệ thống cảnh báo sớm sạt lở đất nhờ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Hiện hệ thống đang được triển khai thí điểm tại hai khu vực có nguy cơ cao là làng Kimtang thuộc huyện Nuwakot ở vùng đồi núi phía Tây Bắc Nepal và Jyotinagar, huyện Dhading.
(Ảnh minh họa).
Hệ thống kết hợp nhiều nguồn dữ liệu như lượng mưa, chuyển động địa chất, ảnh vệ tinh và các quan sát thực địa. Đáng chú ý, người dân địa phương chính là lực lượng trực tiếp tham gia thu thập dữ liệu, sau đó gửi về cho nhóm chuyên gia tại thủ đô Kathmandu (Nepal).
Các nhà khoa học sẽ phân tích, so sánh các thông số với các ngưỡng cảnh báo đã thiết lập để xác định nguy cơ sạt lở. Trong 1 - 2 năm tới, khi dữ liệu đủ phong phú, hệ thống AI sẽ có khả năng tự động phân tích, trình bày dữ liệu dưới dạng đồ họa và đưa ra cảnh báo dựa trên dự báo lượng mưa. Về lâu dài, hệ thống sẽ cung cấp bản đồ rủi ro sạt lở được cập nhật liên tục, hỗ trợ chính quyền và người dân chủ động lập kế hoạch phòng tránh, sơ tán kịp thời và hiệu quả.
Tại Nepal, sạt lở đất là mối đe dọa lớn trong mùa mưa hàng năm. Số liệu của Chính phủ nước này cho thấy riêng trong năm 2024, hơn 300 người đã thiệt mạng do sạt lở, chiếm 70% tổng số ca tử vong liên quan đến mưa bão. Việc ứng dụng AI vào cảnh báo sớm, nhất là với sự tham gia trực tiếp của cộng đồng địa phương như tại Nepal, được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi mới trong việc tăng cường khả năng thích ứng và giảm thiểu rủi ro thiên tai tại những khu vực dễ bị tổn thương nhất thế giới.../.
Đức Kiên