Lâm Đồng áp dụng chế tài nghiêm khắc để xử lý điểm nóng môi trường

Mặc dù Lâm Đồng từng đạt một số kết quả trong quản lý chất thải và nâng cao nhận thức cộng đồng, tình trạng ô nhiễm vẫn diễn biến nghiêm trọng, nổi bật là vụ bãi rác Gung Ré bùng cháy hồi tháng 3/2025, tạo cột khói cao hàng chục mét.

Tỉnh nêu rõ nhiều địa điểm xử lý chất thải còn chậm trễ, một số nhà máy ô nhiễm bị tạm dừng như trường hợp nhà máy xử lý rác ở Phan Thiết; việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật vẫn diễn ra; cùng đó là tình trạng bụi, khí thải và tiếng ồn trong sản xuất chưa được kiểm soát triệt để.

Văn bản tỉnh ban hành không chỉ cảnh báo mà còn gửi đi tín hiệu cứng rắn: công an tỉnh sẽ điều tra các hành vi chôn, lấp hay đổ thải chất thải nguy hại, bóc tách tận gốc các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng, đồng thời triển khai hệ thống camera giám sát kết nối với Bộ Công an để phát hiện vi phạm sớm.

Thanh tra tỉnh sẽ tiến hành các đợt thanh tra chuyên đề, nhắm vào những dự án môi trường chậm tiến độ hoặc có dấu hiệu vi phạm, và ngay khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra Viện kiểm sát cùng tòa án sẽ tham gia định tội danh chính xác, lượng hóa thiệt hại và đưa bản án nghiêm khắc nhằm đủ sức răn đe.

Mức độ quyết liệt được nâng lên: giám đốc các sở, ngành và chủ tịch UBND cấp xã được yêu cầu chịu trách nhiệm trực tiếp nếu để xảy ra điểm nóng môi trường, gây mất ổn định an ninh trật tự. Họ sẽ bị kiểm điểm và xử lý kỷ luật theo quy định nếu không khắc phục kịp thời.

Từ quý III/2025, tỉnh sẽ công khai danh sách các cơ sở chưa lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường, cũng như những nơi chưa có hệ thống giám sát không khí và nước tự động. Mọi hành vi gây ô nhiễm sẽ bị xử lý nghiêm “không có ngoại lệ” tỉnh khẳng định.

Trong một báo cáo riêng, tỉnh cũng nhìn nhận Lâm Đồng mới sau sáp nhập có diện tích hơn 24.233 km², dân số gần 3,9 triệu người, với địa hình từ núi rừng đến biển. Điều này mang đến tiềm năng lớn song cũng đặt ra thách thức đặc biệt trong quản lý môi trường như thu gom, xử lý rác thải và thuốc bảo vệ thực vật, khai thác khoáng sản cũng như ngăn ngừa ô nhiễm từ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp.

Tỉnh cũng đã tăng cường hậu kiểm báo cáo đánh giá tác động môi trường, không chấp thuận các dự án sử dụng công nghệ lạc hậu, đồng thời đẩy mạnh áp dụng kỹ thuật canh tác hạn chế hóa chất, tiêu hủy gia súc bệnh theo quy định và tăng cường ứng dụng công nghệ giám sát từ xa.

Lâm Đồng cũng đã đầu tư ngân sách đáng kể cho công tác bảo vệ môi trường trong giai đoạn 2021–2024, với mức chi trung bình hơn 730 tỷ đồng mỗi năm vượt tỷ lệ tối thiểu 1% chi thường xuyên hiện nay. Tuy nhiên, ngân sách vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế, khi chỉ có 13 nhà máy xử lý chất thải rắn đã được phê duyệt hoặc hoạt động, trong khi công suất chưa phủ hết địa bàn.