Bên cạnh đó, các mô hình giao rừng, khoán bảo vệ rừng cũng được phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng trong gìn giữ tài nguyên rừng. Tại Hà Tĩnh, công tác bảo vệ rừng đang được triển khai quyết liệt với nhiều giải pháp đồng bộ nhằm kiểm soát hiệu quả tình trạng xâm hại tài nguyên rừng. Các lực lượng chức năng như kiểm lâm, công an, chính quyền địa phương phối hợp chặt chẽ trong tuần tra, kiểm tra và xử lý vi phạm. Công nghệ viễn thám, định vị GPS được đưa vào ứng dụng để giám sát biến động rừng theo thời gian thực, giúp phát hiện sớm và ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm phạm.
Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng phát huy vai trò của cộng đồng dân cư sống gần rừng thông qua các mô hình giao khoán bảo vệ rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng. Người dân vừa là chủ thể tham gia gìn giữ rừng, vừa hưởng lợi từ chính tài nguyên rừng được bảo vệ.
Đặc biệt, các địa phương như Hương Sơn, Vũ Quang, Hương Khê – nơi có diện tích rừng tự nhiên lớn – đã ban hành nhiều chỉ thị, kế hoạch cụ thể nhằm nâng cao trách nhiệm của chủ rừng và chính quyền cấp xã. Nhờ vậy, tỷ lệ độ che phủ rừng toàn tỉnh được duy trì ổn định, góp phần bảo vệ môi trường, giảm nhẹ thiên tai và phát triển sinh kế cho người dân.
Huyện Hương Khê hiện có hơn 100.164 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó diện tích rừng tự nhiên là 68.406 ha. Những năm qua, chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm và các chủ rừng đã đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng tại gốc, phòng ngừa nguy cơ rừng tự nhiên bị xâm hại.
Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Hương Khê thông tin, đơn vị luôn chú trọng công tác tuyên truyền, xây dựng và thực hiện đồng bộ, hiệu quả phương án bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng. Tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động về lâm nghiệp và những diện tích rừng tự nhiên có nguy cơ xâm hại, đồng thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Lực lượng chức năng cùng người dân dọn dẹp thực bì, phòng chống cháy rừng trong cao điểm nắng nóng.
Được biết, trước đây, người dân xã biên giới Hương Lâm, huyện Hương Khê thường quan niệm sống ở rừng phải dựa vào rừng. Do vậy, tình trạng chặt phá, xâm hại rừng tự nhiên diễn ra, gây thiệt hại về vốn rừng, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái. Tuy nhiên, những năm gần đây nhờ đẩy mạnh tuyên truyền Luật Lâm nghiệp và các quy định liên quan, mọi người đã thay đổi hành vi, nhận thức cùng chung tay bảo vệ, phát triển rừng bền vững.
Hiện, các khu rừng tự nhiên đều sinh trưởng, phát triển ổn định, tình trạng chặt, phá, xâm hại rừng cơ bản không còn diễn ra. Theo chia sẻ của người dân xã Hương Lâm, thay vì vào rừng chặt gỗ, người dân trên địa bàn đã tận dụng quỹ đất trồng cây keo tràm, chăn nuôi gia súc, gia cầm ổn định cuộc sống lâu dài. Rừng tự nhiên được bảo vệ nghiêm ngặt, màu xanh của rừng góp phần điều hòa không khí, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Những khu rừng tự nhiên hồi sinh, nhiều loài gỗ quý hiếm như: lim, dỗi, táu, sến và cây bản địa sinh trưởng, phát triển tốt. Vùng rừng giáp ranh giữa tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Quảng Bình, khu vực biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào đều được lực lượng kiểm lâm, các chủ rừng tăng cường tuần tra, bảo vệ tại gốc.
Đại diện Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Dịch vụ cho biết, đơn vị hiện quản lý, bảo vệ hơn 14.700 ha rừng và đất lâm nghiệp. Địa hình rừng núi, khe suối hiểm trở, đặc biệt là tại các tiểu khu tiếp giáp với nước bạn Lào việc tuần tra, kiểm soát hết sức khó khăn, song chúng tôi vẫn luôn nỗ lực, quyết tâm thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ rừng tại gốc. Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện đồng bộ, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng nên toàn bộ diện tích rừng tự nhiên ở huyện Hương Khê đều sinh trưởng, phát triển tốt.
Công tác giám sát, bảo vệ rừng được lực lượng chức năng Hà Tĩnh thường xuyên thực hiện.
Trong năm 2025, tỉnh Hà Tĩnh sẽ tập trung vào việc trồng rừng, nâng cao độ che phủ và bảo vệ môi trường sinh thái. Cụ thể, tỉnh dự kiến trồng 890.649 cây xanh, bao gồm cả cây phân tán và cây rừng tập trung, với mục tiêu nâng cao diện tích rừng và cải thiện chất lượng rừng hiện có.
Cùng với hoạt động trồng rừng, các cấp, ngành và địa phương cũng tăng cường các biện pháp khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh tự nhiên trên diện tích hơn 28.000 ha, đồng thời bảo vệ toàn bộ diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất hiện có, với tổng diện tích gần 389.000 ha. Việc cấp chứng chỉ rừng bền vững cũng được triển khai với mục tiêu đạt trên 600 ha, góp phần nâng cao giá trị rừng trồng và đảm bảo nguồn cung nguyên liệu hợp pháp cho ngành chế biến lâm sản.
Để phấn đấu hoàn thành kế hoạch đặt ra, tỉnh sẽ tiếp tục huy động nhiều nguồn lực từ ngân sách nhà nước, vốn xã hội hóa, cũng như sự tham gia tích cực của người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng, và sử dụng rừng bền vững sẽ được đẩy mạnh.
Việc tăng cường quản lý và bảo vệ rừng tại Hà Tĩnh không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn là chiến lược lâu dài nhằm giữ gìn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Với cách làm bài bản, quyết liệt từ tỉnh đến cơ sở, Hà Tĩnh đang từng bước hình thành cơ chế quản lý rừng hiệu quả, lấy cộng đồng làm trung tâm và công nghệ làm công cụ hỗ trợ đắc lực.
Những mô hình giao khoán rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng không chỉ giúp giảm áp lực lên lực lượng kiểm lâm mà còn tạo sinh kế ổn định cho người dân sống gần rừng, qua đó tăng thêm động lực và trách nhiệm trong công tác bảo vệ rừng. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào giám sát rừng đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong phát hiện và ngăn chặn vi phạm từ sớm, từ xa.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, giữ rừng chính là giữ lá chắn sinh thái, bảo vệ sự sống và ổn định lâu dài cho địa phương. Hà Tĩnh đang đi đúng hướng và cần tiếp tục duy trì sự đồng bộ, quyết tâm để đạt được mục tiêu phát triển hài hòa giữa kinh tế và môi trường.
Thuỳ Anh