Với đặc thù địa hình đồi núi cao, việc bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang giữ vai trò quan trọng trong phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường sinh thái và đời sống người dân. Các chương trình trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên được triển khai rộng khắp, đặc biệt tại những khu vực đất trống, đồi núi trọc.
Cùng với đó, công tác giao đất, giao rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng và tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ rừng trong cộng đồng được chú trọng. Tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh hiện đạt trên 58%, tăng đều qua từng năm, phản ánh nỗ lực của các cấp chính quyền và người dân địa phương.
Ngoài giá trị về môi trường, rừng còn mang lại sinh kế cho người dân thông qua phát triển kinh tế dưới tán rừng, trồng cây dược liệu, du lịch sinh thái… Hà Giang đặt mục tiêu duy trì và nâng tỷ lệ che phủ rừng ổn định, góp phần bảo vệ hệ sinh thái vùng cao và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Được biết, toàn tỉnh Hà Giang có tổng diện tích đất lâm nghiệp trên 566.723 ha, với hệ sinh thái phong phú. Nhận thức được vai trò quan trọng của rừng trong việc bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế và nâng cao đời sống người dân, tỉnh đặt mục tiêu nâng độ che phủ rừng theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 đạt 60% vào năm 2025.
Mục tiêu này không chỉ nhằm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên mà còn hướng tới phát triển kinh tế bền vững cho địa phương. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh đã đề ra các chiến lược phát triển lâm nghiệp bền vững, trong đó tập trung vào việc trồng mới, khoanh nuôi tái sinh và bảo vệ rừng hiện có.
Đặc biệt, chú trọng trồng các loại cây lâm nghiệp có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu địa phương. Tăng cường quản lý, bảo vệ rừng thông qua thực hiện các biện pháp ngăn chặn tình trạng cháy rừng, khai thác rừng trái phép, phấn đấu giảm ít nhất 10% số vụ vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp.
Phấn đấu đến năm 2025, giao rừng cho hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư đạt từ 40% tổng diện tích rừng tự nhiên trở lên, nhằm tăng cường trách nhiệm và lợi ích của người dân trong công tác bảo vệ và phát triển rừng. Nhờ sự nỗ lực và quyết tâm, Hà Giang đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong công tác nâng cao độ che phủ rừng: Tỷ lệ che phủ rừng tăng đáng kể, nếu như năm 2018, tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh đạt trên 51%, thì đến tháng 8.2021 tỷ lệ này đã đạt trên 58%. Đến hết năm 2024, tỷ lệ che phủ rừng đạt 59,3%, tương đương với diện tích có rừng là 470.103 ha.
Hà Giang là một trong những địa phương có tỷ lệ che phủ rừng lớn nhất cả nước.
Từ năm 2021 đến 2025, tỉnh đã trồng được 14.990,6 ha rừng sau khai thác, đạt 110,5% chỉ tiêu nghị quyết đề ra; riêng năm 2024 toàn tỉnh thực hiện trồng mới 2.791,5 ha rừng, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước, ngoài ra trồng gần 2,5 nghìn cây phân tán các loại, tăng 28,9% so với cùng kỳ.
Công tác bảo vệ rừng được tăng cường, các lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 2.698 vụ vi phạm lâm luật; thực hiện được 979.729 lượt bảo vệ rừng với 50.770 hộ và nhóm hộ tham gia; khoanh nuôi bảo vệ được 166.894 ha rừng. Trên địa bàn tỉnh không có điểm nóng về khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản trái pháp luật… Tuy nhiên, theo Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Giang, mặc dù đạt được những kết quả tích cực, Hà Giang vẫn đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao độ che phủ rừng như: Địa hình phức tạp, núi đá vôi chiếm phần lớn diện tích, việc trồng rừng gặp nhiều khó khăn.
Cùng với đó, áp lực từ phát triển kinh tế khi nhu cầu mở rộng diện tích canh tác, phát triển hạ tầng có thể dẫn đến nguy cơ suy giảm diện tích rừng. Để khắc phục những thách thức này, tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức để người dân hiểu rõ vai trò của rừng đối với môi trường và đời sống, từ đó tham gia tích cực vào công tác bảo vệ và phát triển rừng. Hỗ trợ kinh tế cho người dân thông qua thực hiện chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân tham gia trồng rừng, cung cấp cây giống, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính; xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến rừng. Việc không ngừng nâng cao độ che phủ rừng theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu mà còn tạo nền tảng cho phát triển kinh tế bền vững và nâng cao đời sống người dân.
Theo kế hoạch của UBND tỉnh Hà Giang, trong năm 2025, toàn tỉnh sẽ trồng hơn 3.300 ha rừng nhằm nâng cao độ che phủ, bảo vệ môi trường sinh thái và phát triển kinh tế lâm nghiệp. Kế hoạch bao gồm trồng rừng mới, trồng lại rừng sau khai thác và phát triển cây xanh phân tán, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững và cải thiện sinh kế cho người dân.
Trong năm 2025, Hà Giang phấn đấu trồng hơn 3.300ha rừng.
Cụ thể, Hà Giang sẽ trồng mới 767,8 ha, còn lại là diện tích trồng lại rừng sau khai thác với 2.580 ha. Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng phát triển cây phân tán với kế hoạch trồng hơn 1,8 nghìn cây xanh (bao gồm cả Tết trồng cây); chăm sóc rừng trồng chuyển tiếp các năm 242,9 ha. Các huyện có diện tích trồng rừng lớn gồm Bắc Quang, Quang Bình, Vị Xuyên, Bắc Mê... nhằm tận dụng tiềm năng đất rừng và phát triển kinh tế lâm nghiệp.
Song song đó, đẩy mạnh bảo vệ toàn bộ diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất hiện có, với tổng diện tích gần 389.000 ha. Việc cấp chứng chỉ rừng bền vững cũng được triển khai với mục tiêu đạt trên 600 ha, góp phần nâng cao giá trị rừng trồng và đảm bảo nguồn cung nguyên liệu hợp pháp cho ngành chế biến lâm sản.
Hà Giang là một trong những địa phương có tỷ lệ che phủ rừng cao nhất cả nước. Từ năm 2021 địa phương này đã thực hiện nhiều chính sách và biện pháp phát triển lâm nghiệp bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Đồng thời chú trọng mở rộng diện tích trồng rừng kinh tế, bao gồm các loại cây phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và các loại cây dược liệu có giá trị kinh tế cao. Các mô hình trồng rừng kết hợp chăn nuôi và nuôi trồng dược liệu đang được khuyến khích, giúp tăng thu nhập cho người dân.
Đặc biệt, vào cuối tháng 5/2025 vừa qua, hơn 465.000ha rừng trên địa bàn tỉnh Hà Giang đã được chi trả dịch vụ môi trường. Việc triển khai hiệu quả chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng giữ vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn. Đồng thời, tăng thu nhập cho hàng trăm hộ dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao trách nhiệm bảo vệ rừng của cộng đồng.
Việc nâng cao tỷ lệ che phủ rừng không chỉ giúp Hà Giang bảo vệ môi trường sinh thái, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho người dân. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền và sự chung tay của cộng đồng, độ che phủ rừng của tỉnh ngày càng được cải thiện. Trong thời gian tới, Hà Giang sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp bảo vệ và phát triển rừng, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm để giữ gìn tài nguyên thiên nhiên và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân vùng cao.
Minh Hải