Vướng mắc GPMB
Ông Trần Đình Nhân -Tổng giám đốc EVN - cho biết: “Để triển khai một dự án điện mặt trời chỉ mất khoảng 6 tháng, trong khi để thực hiện một dự án lưới điện truyền tải 220 kV, 500 kV mất khoảng 3-5 năm.
Sự phát triển nóng của các nhà máy điện mặt trời đã dẫn tới tình trạng đa số các đường dây, trạm biến áp (TBA) từ 110-500 kV trên địa bàn 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận đều quá tải. Trong khi đó các dự án lưới điện nhằm giải tỏa công suất cho các nhà máy điện mặt trời lại gặp không ít khó khăn, đặc biệt là các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB)”.
Ông Tô Văn Dần-Trưởng Ban quản lý đầu tư, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT), cho hay: Để giải tỏa công suất các nguồn năng lượng tái tạo khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận giai đoạn 2020-2021, Tổng công ty triển khai 12 dự án đường dây/TBA 220 kV – 500 kV; trong đó 6 dự án đang triển khai đã nằm trong quy hoạch và 6 dự án hiện chưa có quy hoạch.
Cũng theo ông Tô Văn Dần, 2 dự án ở giai đoạn thi công đang gặp khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng. Cụ thể, dự án TBA 220 kV Phan Rí dù đã có nhà thầu xây lắp từ tháng 12.2018, nhưng đến nay vẫn chưa thi công được do gặp khó khăn trong công tác bồi thường, GPMB. Tính đến ngày 20.6.2019 mới vận động bàn giao được 4.508 m2/39.619,2 m2 mặt bằng.
Dự án đường dây 220 kV Nha Trang - Tháp Chàm theo kế hoạch sẽ đóng điện vào tháng 12.2019. Tuy nhiên, hiện đang gặp vướng mắc ở 55 vị trí móng qua rừng tự nhiên, phải phải báo cáo Thủ tướng có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.
Tương tự EVNNPT, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) cũng đang gặp khó khăn trong công tác GPMB khi triển khai các dự án giải tỏa công suất năng lượng tái tạo. Đơn cử như dự án 110 kV Lương Sơn – Hòa Thắng – Mũi Né; thay dây dẫn đường dây 110 kV Ninh Phước – Tuy Phong...
Ông Lâm Xuân Tuấn-Phó tổng giám đốc EVNSPC-cho hay: Bên cạnh GPMB, thì công tác lựa chọn nhà thầu ở thời điểm này cũng là một thách thức, do hàng loạt dự án nguồn năng lượng tái tạo đang triển khai đã thu hút gần như toàn bộ nhân lực của các nhà thầu xây lắp.
“EVNSPC cũng chưa thỏa thuận được với các chủ đầu tư nhà máy đã phát điện cắt điện vào ban ngày, nên chỉ thi công được vào ban đêm (từ 16 giờ ngày hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau). Việc thi công vào ban đêm vừa mất an toàn, vừa không đạt hiệu quả như mong đợi. Dù EVNSPC đã yêu cầu các đơn vị thi công bố trí tối đa lực lượng, những mỗi đêm cũng chỉ triển khai được khoảng 2 km”, ông Tuấn thông tin.
Hệ thống truyền tải điện ở Ninh Thuận, Bình Thuận hiện đã quá tải do các dự án điện mặt trời phát triển quá nóng
EVN kêu gọi chia sẻ từ các địa phương
Tính đến cuối tháng 6.2019, tổng công suất điện gió và điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận đã lên tới 2.027 MW (chiếm gần 50% tổng công suất năng lượng tái tạo của cả nước). Dự kiến, đến tháng 12.2020, con số này sẽ tăng lên 4.240 MW.
Trong khi nguồn công suất tại chỗ rất lớn thì nhu cầu phụ tải của Ninh Thuận và Bình Thuận lại rất nhỏ (tỉnh Ninh Thuận chỉ dao động từ 100-115 MW và Bình Thuận từ 250-280 MW). Chính vì vậy, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án giải tỏa công suất năng lượng tái tạo được EVN xem là nhiệm vụ đặc biệt cấp bách, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà máy điện phát hết công suất, vừa giúp huy động hiệu quả nguồn năng lượng này để bổ sung vào hệ thống.
Theo EVN, thời gian qua, EVNNPT và EVNSPC đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, các địa phương, tập trung nguồn nhân lực, bám sát các nhà thầu để đẩy nhanh tiến độ các dự án giải tỏa công suất nguồn năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, để đẩy nhanh tiến độ các dự án rất cần sự vào cuộc của các đơn vị trong việc đẩy nhanh tiến độ thẩm tra, thẩm định các dự án, các thỏa thuận hướng tuyến, vị trí trạm... rút ngắn thời gian thỏa thuận hướng tuyến, vị trí, phê hoạch kế hoạch sử dụng đất…
Đặc biệt, chính quyền các địa phương cần xem xét, chỉ đạo các sở, ban ngành quyết liệt hơn nữa trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Các địa phương cũng cần linh động trong việc hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bàn giao mặt bằng trước để nhà thầu thi công, song song với thực hiện các thủ tục về bồi thường, GPMB theo quy định.
Tại Hội nghị vận hành các nhà máy điện mặt trời và gió các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, ông Trần Đình Nhân - Tổng giám đốc EVN - khẳng định: “EVN xác định việc giải tỏa công suất các dự án năng lượng tái tạo là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Thời gian qua, Tập đoàn đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị EVNNPT, EVNSPC đẩy nhanh tiến độ các dự án lưới điện. Đồng thời, lãnh đạo EVN cũng đã làm việc với lãnh đạo các địa phương nhằm đẩy nhanh công tác GPMB cho các dự án. Tuy nhiên, để triển khai nhanh nhất các dự án, EVN rất cần sự chung tay, chia sẻ của chính quyền các địa phương, các chủ đầu tư”.
Kết quả tính toán tình trạng quá tải của các đường dây, TBA trên địa bàn 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận
Đường dây 110 kV Tháp Chàm – Hậu Sanh – Tuy Phong – Phan Rí mức mang tải lên tới 260-360%; đường dây 110 kV Phan Rí – Sông Bình – Đại Ninh mang tải 140%; đường dây 110 kV Đa Nhim - Đơn Dương mang tải 123%; TBA 550 kV Di Linh mang tải 140%; TBA 220 kV Đức Trọng - Di Linh mang tải 110%... Mức mang tải này còn tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.
Lê Đình Dũng