Ngày 13.11, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan đã chính thức thông tin về khiếu nại của liên doanh nước ngoài tại gói thầu thiết kế, xây dựng, vận hành nhà máy xử lý nước thải Nhiêu Lộc - Thị Nghè (XL-02) có giá trị 307 triệu USD trong dự án vệ sinh môi trường TP.HCM giai đoạn 2.
Theo ông Hoan, khi xem xét lại toàn bộ việc khiếu kiện của 2 liên danh, UBND TP.HCM nhận thấy quá trình thắc mắc, khiếu nại gắn liền với quá trình đấu thầu, từ khi làm hồ sơ mời thầu cho đến tổ chức chấm thầu, công bố, kết luận nhà thầu. Quá trình này được giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Thế giới (cơ quan tài trợ vốn cho TP.HCM triển khai thực hiện dự án).
Những nội dung thắc mắc của doanh nghiệp đã được Ngân hàng Thế giới trả lời rõ ràng và họ đều chấp thuận với cơ quan tư vấn đấu thầu của TP.HCM. Ngân hàng Thế giới cho rằng những đề xuất của doanh nghiệp là hoàn toàn không có căn cứ và bản thân doanh nghiệp đã có những vi phạm trong quá trình đấu thầu.
Ông Hoan cũng thông tin đến nay, dù đã có kết luận thầu, đã ký hợp đồng rồi nhưng dự án chưa thực hiện được vì theo quy định của pháp luật Việt Nam là phải giải quyết khiếu nại trước khi thực hiện. Trong quá trình này, TP.HCM có hỏi ý kiến các cơ quan thì Ngân hàng Thế giới gửi thư cho thành phố phải triển khai ngay dự án. Còn việc giải quyết khiếu nại là việc khác và Ngân hàng thế giới cam kết những nội dung này họ đã làm việc với doanh nghiệp. Như vậy, khiếu nại này đã được giám sát, xử lý rất chặt chẽ và có ý kiến rất cụ thể của Ngân hàng Thế giới nhưng hiện nay TP.HCM đang chờ ý kiến của các cơ quan Trung ương.
Gói thầu thiết kế, xây dựng, vận hành nhà máy xử lý nước thải Nhiêu Lộc, Thị Nghè (XL-02) có giá trị lớn nhất (307 triệu USD) trong toàn dự án vệ sinh môi trường TP.HCM giai đoạn 2 với tổng mức đầu tư 524 triệu USD, thời gian thực hiện 2015-2020. Trong đó, vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) là hơn 278 triệu USD, còn lại lấy từ ngân sách thành phố.
Để chọn nhà thầu thực hiện hạng mục XL-02, tháng 3.2017, Ban quản lý Đầu tư dự án vệ sinh môi trường TP.HCM (đại diện chủ đầu tư) chọn 7 hồ sơ đạt yêu cầu. Quá trình xét tuyển đấu thầu chỉ còn 5 liên danh đạt tiêu chuẩn tham gia dự thầu.
Sau hai năm xem xét, ngày 7.3.2019, Liên danh Acciona - Vincy (liên danh giữa Tây Ban Nha và Pháp) được duyệt trúng thầu, dù giá cao hơn 14,7 triệu USD so với nhà thầu có giá thấp nhất là liên danh Samsung - Kolon - TSK.
Không chấp nhận kết quả này, từ giữa tháng 3 đến tháng 5, liên danh Samsung - Kolon - TSK đã nhiều lần gửi kiến nghị đến Bộ Công an và nhiều cơ quan khác, cho rằng có dấu hiệu không minh bạch khi tổ chức đấu thầu. Ngoài ra, một liên danh khác là Suez - Posco cũng kiến nghị Chính phủ vì cho rằng hồ sơ dự thầu của họ không được đánh giá khách quan dựa trên các yếu tố kỹ thuật, kinh tế.
Trong công văn khẩn gửi Thủ tướng mới đây, UBND TP.HCM khẳng định việc lựa chọn liên danh Acciona - Vinci là đúng quy trình, đồng thời bác bỏ ý kiến của hai liên danh trên vì "không có cơ sở".
Cũng liên quan đến dự án này, ngày 18.10, tại văn bản gửi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đại diện Ngân hàng Thế giới khẳng định, quá trình đấu thầu dự án được áp dụng theo quy định tại các thỏa thuận pháp lý giữa Việt Nam, Ngân hàng Tái thiết phát triển (IBRD), Tổ chức Phát triển Quốc tế (IDA) và được thông qua theo yêu cầu phía Ngân hàng Thế giới.
Ngân hàng Thế giới khẳng định các vấn đề cụ thể được nêu ra trong thư khiếu nại từ hai đơn vị liên danh dự thầu (Samsung - Kolon - TSK và Suez - Posco) đã được giải quyết trong quá trình lựa chọn sơ tuyển và quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu bởi cơ quan thực hiện dự án. Trên hệ thống của Ngân hàng Thế giới, quá trình giải quyết các khiếu nại này được xem là đã được khép lại, theo quan điểm của Ngân hàng Thế giới.
Ngân hàng Thế giới cũng lưu ý, gói thầu XL-02 đã được ký với liên danh Acciona - Vinci vào tháng 3.2019 nhưng chưa được kích hoạt là do các khiếu nại trên. Sự thành công của dự án phụ thuộc lớn vào sự thành công của gói thầu quan trọng này. Vì vậy, Ngân hàng Thế giới hối thúc TP.HCM nhanh chóng khởi công và triển khai thực hiện hợp đồng, song song với việc giải quyết bất cứ các khiếu nại còn đang tiếp diễn để không bị tiếp tục chậm trễ, giảm lợi ích của TP.HCM và người dân.
Phan Diệu