Trong điều kiện nắng nóng ngày càng gay gắt, để ứng phó kịp thời, các ngành chức năng và chính quyền tỉnh Quảng Bình, đặc biệt là ngành thuỷ lợi đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Công tác theo dõi, dự báo khí tượng thủy văn được tăng cường để chủ động điều tiết nước hợp lý tại các hồ chứa, trạm bơm và công trình thủy lợi.
Nhiều địa phương đã rà soát lại diện tích gieo trồng, điều chỉnh lịch thời vụ và khuyến khích người dân sử dụng giống cây trồng chịu hạn. Bên cạnh đó, ngành cấp nước chủ động phương án khai thác bổ sung nguồn nước ngầm, lắp đặt hệ thống trữ nước tạm thời tại những khu vực có nguy cơ thiếu nước cao. Các hoạt động tuyên truyền sử dụng nước tiết kiệm cũng được đẩy mạnh, giúp người dân nâng cao ý thức và chủ động hơn trong ứng phó.
Với cách làm linh hoạt và quyết liệt, Quảng Bình đang nỗ lực vượt qua giai đoạn cao điểm nắng nóng, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất. Lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình cho biết, đơn vị đang đồng loạt triển khai các giải pháp nhằm bảo đảm an toàn, hiệu quả việc cấp nước cho sản xuất vụ Hè Thu trong bối cảnh thời tiết năm 2025 được dự báo nắng nóng kéo dài và nhuận 2 tháng 6.
Đại diện đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình thông tin thêm, tuy đầu mùa có một số thuận lợi như lượng nước hồ còn dồi dào nhờ điều tiết hợp lý từ vụ Đông Xuân, hệ thống công trình được duy tu bảo trì đúng hạn, nhưng nắng nóng cực đoan, hạn hán cục bộ vẫn là mối lo chính.
Do đó, công ty đã chủ động xây dựng phương án tưới tiết kiệm theo cụm kênh, cụm công trình; đồng thời chỉ đạo các chi nhánh phối hợp HTX thủy lợi kiểm tra nội đồng, khắc phục rò rỉ, thất thoát nước. Đơn vị đã đưa các hồ có nguy cơ thiếu nước như Khe Ngang, Rào Sen vào danh sách theo dõi đặc biệt. Khi cần thiết sẽ bơm bổ sung và chuyển đổi phương thức cấp nước linh hoạt.
Quảng Bình có nguồn tài nguyên nước phong phú, đa dạng.
Ngoài ra, các trạm bơm dã chiến đều đã được tổ kỹ thuật kiểm tra, phân công trực chiến, đảm bảo sẵn sàng vận hành khi có yêu cầu. Công ty đang lên kế hoạch tiếp nhận thêm 13 hồ chứa từ địa phương trong năm nay. Các chi nhánh đã được chỉ đạo lập đầy đủ phương án giám sát và quản lý, không để gián đoạn cấp nước. Song song, đơn vị còn tăng cường tuyên truyền đến từng hộ dân về bảo vệ công trình, đặc biệt ngăn chặn tình trạng lấn chiếm, xả thải bừa bãi quanh hành lang hồ đập.
Về hạ tầng, nhiều công trình thủy lợi hư hỏng đã được đưa vào danh sách sửa chữa trước mùa mưa lũ. Cụ thể, các hạng mục tại hồ Vực Tròn và Troóc Vực đang được phối hợp triển khai cùng Ban QLDA ngành Nông nghiệp tỉnh. Tất cả đều đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật, không ảnh hưởng đến mùa vụ. Một điểm mới trong năm 2025 là yêu cầu sớm nghiệm thu vụ Đông Xuân nhằm tránh chồng chéo với kế hoạch sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã vào cuối tháng 6. Công ty đã yêu cầu các chi nhánh phối hợp chặt chẽ với UBND xã, thị trấn trong vùng cấp nước để bảo đảm tiến độ.
Về kế hoạch tưới tiêu, mục tiêu của vụ Hè Thu 2025 là phục vụ hơn 15.000 ha lúa và diện tích nuôi trồng thủy sản. Đơn vị cũng đặt mục tiêu tăng thêm ít nhất 1% diện tích tưới so với kế hoạch đầu năm.
Cùng với đó, công tác quản lý cấp phép khai thác nước mặt cho sinh hoạt và sản xuất cũng đang được rà soát, điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế. Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình xác định đây là vụ sản xuất có nhiều thách thức, nhưng với sự chuẩn bị chủ động, lực lượng kỹ thuật chuyên sâu và tinh thần phối hợp cao giữa các đơn vị, ngành thủy lợi Quảng Bình hoàn toàn đủ điều kiện để đảm bảo an toàn và hiệu quả cấp nước trong vụ Hè Thu năm nay.
Với mục tiêu đảm an ninh nguồn nước không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm trước cộng đồng dân cư và nền sản xuất địa phương trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp. Trước những diễn biến phức tạp của thời tiết, đặc biệt là trong cao điểm nắng nóng, ngay từ năm 2023, UBND tỉnh Quảng bình đã ban hành Kế hoạch số 478/KH-UBND triển khai thực hiện công tác bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đảm bảo an ninh nguồn nước được Quảng Bình xác định là nhiệm vụ trọng tâm. (Ảnh: ĐT).
Kế hoạch nhấn mạnh 09 nhóm nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, đó là tiếp tục đẩy mạnh công tác quán triệt, tuyên truyền, phổ biến kiến thức về đảm bảo an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa trong tình hình mới; hoàn thiện thể chế, chính sách về bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước; nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và điều tra cơ bản; chủ động tích trữ, điều hoà, phân phối nguồn nước, đáp ứng yêu cầu sử dụng nước phục vụ dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, vận hành, bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước; phòng, chống, giảm thiểu tác động bất lợi do thiên tai liên quan đến nước và biến đổi khí hậu; nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi số trong bảo đảm an ninh nguồn nước, an toàn đập, hồ chứa nước; tăng cường bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn sinh thủy, phòng, chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Bình còn ban hành Quyết định số 32/2023/QĐ-UBND Quy định về quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh. Đối tượng áp dụng là Các sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp huyện), Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) trong quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Quảng Bình; Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân (gọi chung là tổ chức, cá nhân) khai thác, sử dụng tài nguyên nước, hành nghề khoan nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Quảng Bình; Các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, hành nghề trong lĩnh vực tài nguyên nước, phòng chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.
Trong Quyết định số 32/2023/QĐ-UBND nhấn mạnh việc kiểm kê tài nguyên nước được thực hiện định kỳ 05 năm một lần, phù hợp với kỳ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Trách nhiệm kiểm kê tài nguyên nước thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức kiểm kê tài nguyên nước đối với các nguồn nước nội tỉnh; tổng hợp kết quả kiểm kê của các lưu vực sông nội tỉnh, nguồn nước trên địa bàn để báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp…
Với sự chủ động, linh hoạt trong điều hành và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, địa phương và người dân, tỉnh Quảng Bình đang từng bước đảm bảo an ninh nguồn nước, hạn chế tác động tiêu cực đến sản xuất và đời sống. Đây cũng là nền tảng quan trọng giúp Quảng Bình nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế-xã hội trong những giai đoạn tiếp theo.
Như Hoà