Theo báo cáo của Cục Thuế Bình Định, số thu ngân sách nhà nước từ hoạt động khai thác tài nguyên phục vụ xây dựng đường cao tốc năm 2024 tăng mạnh so với năm 2023. Tuy nhiên, việc kê khai để tính thuế còn chậm, chưa đầy đủ; sản lượng khai thác còn lại các doanh nghiệp phải kê khai thuế còn tương đối lớn 3.141.402 m3, tương ứng số thuế còn phải nộp là 15.706 tỷ đồng.
Theo tiến độ thi công đường cao tốc đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn, đến nay đã cơ bản hoàn thành xong phần đắp nền đường (dự án cao tốc Hoài Nhơn – Bình Định dài 70 km, tổng vốn đầu tư 12.400 tỷ đồng, khởi công ngày 1/1/2023 hoàn thành 30/9/2025. Nhu cầu của dự án 2,67 triệu m3 đá, 1,66 triệu m3 cát, 7,9 triệu m3 đất), có một số đoạn đã thảm nhựa xong.
Qua số liệu thống kê cho thấy, điển hình có Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Thịnh mới chỉ kê khai 121.488 m3, số còn phải kê khai theo giấy phép là 1.228.512 m3. Công ty cổ phần Tập đoàn Đèo Cả mới chỉ kê khai 1.384.431 m3, số còn phải kê khai theo giấy phép là 1.060.012 m3;…
Hầu hết các doanh nghiệp thi công đường cao tốc là doanh nghiệp ngoài tỉnh, do đó nếu không có biện pháp giám sát yêu cầu doanh nghiệp kê khai kịp thời, đến giai đoạn hoàn thành, việc đôn đốc kê khai nộp thuế sẽ rất khó thực hiện.
Cần có biện pháp giám sát yêu cầu doanh nghiệp kê khai nộp thuê kịp thời. Ảnh minh hoạ: Nguyễn Lạc
Bên cạnh đó, thu từ khai thác phục vụ công tình trọng điểm, các dự án đầu tư bất động sản cho thấy khả năng đến hết năm 2024 có sự sụt giảm nhẹ so với năm 2023 (tất cả các giấy phép khai thác cát chỉ được phép khai thác đến ngày 15/9 hàng năm, đối với các mỏ đất cũng có thời hạn khai thác ngắn theo thời gian thi công các công trình và đã vào mùa mưa nên không còn khai thác được nữa). Nhiều khả năng cho thấy, các doanh nghiệp kê khai chưa kịp thời sản lượng khai thác thực tế, sản lượng còn lại theo giấy phép là rất lớn (8.017.448 m3).
Báo cáo Cục Thuế Bình Định cũng chỉ ra, một số đơn vị còn sản lượng lớn theo giấy phép chưa kê khai như: Công ty TNHH MTV Đầu tư & phát triển kho bãi Nhơn Tân (1.640.172 m3), Công ty cổ phần Xây dựng TC Bình Định (335.318 m3), Công ty TNHH Hiếu Ngọc (324.703 m3), Công ty TNHH Xây dựng Minh Hiếu (564.057 m3),…. (Trường hợp của Công ty cổ phần Xây dựng T.C Bình Định, Cục Thuế đã có văn bản số 3328/CTBDI-TTKT2, ngày 13/9/2024, chỉ đạo Chi cục Thuế TP. Quy Nhơn rà soát tình hình kê khai thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với hợp đồng thi công san nền cho Công ty cổ phần Phát triển bất động sản Phát Đạt giá trị là 477 tỷ đồng, trong đó sản lượng đất đắp nền theo hợp đồng là 13.773.000 m3).
Bên cạnh đó, giá kê khai thuế đối với các doanh nghiệp có khai thác cát tại Khu kinh tế Nhơn Hội thực hiện kê khai giá tính thuế tài nguyên cát không chính xác (giá tính thuế tài nguyên: 200.000 đồng/m3, nhưng doanh nghiệp kê khai giá tính thuế cát san lấp: 56.000 đồng/m3). Hoặc, doanh nghiệp kê khai tài nguyên khoáng sản mua gom và kê khai giá cát san lấp nhưng khi cơ quan thuế thực hiện giám sát hồ sơ khai thuế đề nghị giải trình thì đã tự động điều chỉnh giá tính thuế thành cát xây dựng (khai 56.000 đồng/m2 điều chỉnh thành 105.000 đồng/m3).
Cục Thuế Bình Định đã yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động ngành xây dựng phải giải trình cung cấp thông tin về khối lượng tài nguyên khoáng sản kết cấu trong giá trị công trình; phải thực hiện kê khai thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường và nguồn gốc tài nguyên khoáng sản đã thực hiện một cách đầy đủ, nghiêm túc, đúng pháp luật.