Thế giới vinh danh Việt Nam là điểm đến di sản hàng đầu

Cửu đỉnh được đúc vào năm 1835 và hoàn thành vào năm 1837 dưới thời vua Minh Mạng. Ảnh: Nguyễn Hiệp.

Năm nay, Việt Nam đã vượt qua các ứng viên khác cho hạng mục này như Armenia, Brazil, Ai Cập, Hy Lạp, Nhật Bản, Ả Rập Xê Út để dành được giải thưởng danh giá của thế giới.

Đây là lần thứ 5 Việt Nam được vinh danh ở hạng mục này, các lần trước vào năm 2019, 2020, 2022, 2023. Danh hiệu Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới một lần nữa khẳng định tiềm năng và sức hút hàng đầu về giá trị di sản đặc sắc với hệ thống 9 di sản thiên nhiên và văn hóa thế giới, 15 di sản văn hóa phi vật thể, 10 di sản tư liệu được UNESCO vinh danh.

Mộc bản Triều Nguyễn là di sản tư liệu được UNESCO vinh danh, là loại hình tài liệu đặc biệt về hình thức, nội dung và phương thức chế tác; là bản gốc của các bộ chính văn, chính sử nổi tiếng của Việt Nam được biên soạn, khắc in chủ yếu dưới Triều Nguyễn. Mộc bản được hình thành chủ yếu bằng kỹ thuật khắc ngược ký tự Hán Nôm trên gỗ để in ra sách được sử dụng phổ biến trong thời kỳ phong kiến và còn lưu giữ được đến ngày nay. Ảnh: Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV.

Với việc giữ vững danh hiệu Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới, Việt Nam sẽ tiếp tục quảng bá đẩy mạnh thu hút khách quốc tế đến khám phá đất nước Việt Nam tươi đẹp cùng giá trị di sản văn hóa lâu đời, tạo động lực phục hồi và phát triển du lịch toàn diện, nhanh và bền vững trong thời gian tới.

Gần đây, ngày 8/5/2024, trong khuôn khổ Hội nghị Toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO được tổ chức tại Mông Cổ, hồ sơ “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” của Việt Nam chính thức được ghi danh vào Danh mục Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có 10 di sản tư liệu được UNESCO vinh danh, bao gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 7 di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế là dương bản duy nhất, hiện đặt trước sân Thế Tổ Miếu trong Hoàng cung Huế, gồm 162 hình ảnh và chữ Hán được vua Minh Mạng cho đúc tại Huế vào năm 1835 và hoàn thành năm 1837.

Đây là nguồn tư liệu độc đáo, quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài rất quan tâm bởi nó mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa - giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp. Đặc biệt là đề cao thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến, vua Minh Mạng đã dùng hình thức đặt tên người phụ nữ lên dòng kênh để ghi dấu công lao, điều mà rất hiếm thấy dưới chế độ phong kiến.

Đáng lưu ý nhất là nghệ thuật đúc đồng và kỹ thuật của người thợ để tạo nên tác phẩm đặc sắc, độc đáo. Đặc biệt, do ảnh hưởng sâu đậm nền văn hóa phương Đông về quan niệm con số “9” và đúc chín đỉnh là bao hàm ý nghĩa tính thống nhất và trường tồn của triều đại. Các bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng đảm bảo tính nguyên vẹn, là “nhân chứng” lịch sử chứng kiến sự thăng trầm của triều đại, và điều quan trọng nhất là di sản tư liệu này được thể hiện dưới dạng hình ảnh và chữ Hán vẫn còn nguyên vẹn, ngay cả vị trí đặt chín chiếc đỉnh cũng chưa từng bị dịch chuyển.

Đây được xem là bộ bách khoa toàn thư bằng hình ảnh sống động về đất nước Việt Nam thời bấy giờ. Ảnh: Nguyễn Hiệp.

"Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế" còn lưu trữ các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa xã hội của đất nước Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á.

Hoài Vũ