Theo đánh giá của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Điện Biên, diện tích rừng trên địa bàn tỉnh được quản lý, bảo vệ chặt chẽ, với diện tích 426.378,55ha, tỷ lệ che phủ rừng đạt 44,69% (tăng 0,68% so với kế hoạch giao). Để bảo vệ rừng hiệu quả, công tác quản lý quy hoạch lâm nghiệp, chuyển mục đích sử dụng rừng, rừng ngoài quy hoạch được quản lý chặt chẽ, nghiêm túc; ứng dụng công nghệ thông tin, khoa học kỹ thuật, sáng kiến, giải pháp kỹ thuật trong công việc được địa phương đẩy mạnh... Đặc biệt, trong thời điểm cuối năm, lực lượng kiểm lâm tại Điện Biên siết chặt công tác tuần tra, giám sát rừng.
Đơn cử, tại Hạt Kiểm lâm Na Sang, đơn vị đã xây dựng kế hoạch, tập trung đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức giữ rừng cho người dân. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, Hạt Kiểm lâm Na Sang được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn 5 xã: Mường Pồn, Na Sang, Si Pa Phìn, Pa Ham và Nậm Nèn.
Đây là khu vực có diện tích rộng, địa hình phức tạp, gây không ít khó khăn trong công tác tuần tra, kiểm soát. Hơn nữa vào thời điểm cuối năm, nguy cơ khai thác rừng trái phép, hoạt động mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép thường có xu hướng gia tăng. Trước tình hình đó, Hạt Kiểm lâm Na Sang đã tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền lưu động, ký cam kết bảo vệ rừng tới từng bản, từng nhóm hộ. Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm Na Sang cho biết, nhận thức rõ áp lực giữ rừng thời điểm cuối năm, đơn vị đã xây dựng kế hoạch tuần tra tăng cường trong những tháng cuối năm, bố trí lực lượng trực, chốt chặn và kiểm soát các tuyến trọng điểm.
Hạt tiếp tục chỉ đạo Kiểm lâm địa bàn tham mưu tổ chức tuyên truyền bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) bằng tiếng phổ thông, tiếng Mông và tiếng Thái trên các hệ thống loa truyền thanh.
Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cũng tăng cường kiểm tra các công trình, dự án công cộng nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm vào rừng và đất rừng, góp phần bảo đảm an toàn tài nguyên rừng dịp cuối năm. Những tháng cuối năm là thời điểm các đối tượng thường lợi dụng thời tiết hanh khô để phát dọn, đốt rừng làm nương, lấn chiếm đất rừng hoặc khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép.
Cùng với đó, công tác PCCCR trên địa bàn tỉnh càng trở nên cấp thiết. Trước tình hình đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành văn bản chỉ đạo toàn ngành tăng cường triển khai các giải pháp PCCCR và quản lý bảo vệ rừng mùa khô năm 2025 - 2026, yêu cầu các đơn vị chủ rừng, lực lượng kiểm lâm và chính quyền cơ sở thực hiện nghiêm túc nhiều nhiệm vụ trọng tâm. Theo chỉ đạo của Sở, các ban quản lý rừng đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức về PCCCR cho người dân.
Người dân Điện Biên cùng lực lượng chức năng phát đường băng cản lửa. (Ảnh: ĐT).
Bên cạnh đó, các đơn vị phải tăng cường tuần tra, kiểm tra rừng, tổ chức trực 24/24 giờ khi dự báo cháy rừng ở cấp III, IV, V; bố trí lực lượng canh phòng tại các vị trí trọng điểm để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng.
Sở cũng yêu cầu các đơn vị chủ động bố trí kinh phí sửa chữa và đầu tư các công trình PCCCR, trang bị phương tiện, thực hiện hiệu quả phương châm “4 tại chỗ”. Xác định được tầm quan trọng của công tác giữ rừng vào thời điểm cuối năm, Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Mường Nhé đã chủ động triển khai sớm và đồng bộ các giải pháp phòng ngừa các hành vi xâm hại đến rừng và PCCCR.
Trong đó, Khu dự trữ thiên nhiên Mường Nhé đã phối hợp chặt chẽ với các xã vùng đệm để quản lý người vào rừng. Đẩy mạnh tuyên truyền và hướng dẫn người dân trên địa bàn sử dụng lửa an toàn khi đốt nương, tuyệt đối không đốt trong thời điểm nắng nóng, độ ẩm thấp; đồng thời bị yêu cầu tạm dừng mọi hoạt động liên quan đến sử dụng lửa khi có cảnh báo từ cơ quan chức năng. Lãnh đạo Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Mường Nhé cho biết, theo chỉ đạo của cấp trên, chúng tôi cũng chủ động xây dựng kế hoạch PCCCR và chuẩn bị các điều kiện cần thiết đảm bảo phục vụ tốt nhất khi xảy ra cháy.
Lực lượng chức năng tổ chức rà soát, kiểm tra rừng, đặc biệt ở những khu vực có nguy cơ cháy cao.
Theo đó, đơn vị đã tổ chức rà soát các khu vực rừng có nguy cơ cháy cao, bố trí lực lượng tuần tra theo tuyến; đồng thời phối hợp với chính quyền xã, các lực lượng liên quan và cộng đồng tuyên truyền cho người dân về nguy cơ cháy rừng và các quy định pháp luật liên quan. Mỗi tuần, các tổ công tác đều tổ chức kiểm tra hiện trường, lập biên bản ban đầu đối với những điểm có dấu hiệu vi phạm và báo cáo kịp thời. Đối với chính quyền cơ sở, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND các xã thành lập Ban Chỉ huy PCCCR cấp xã, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và chủ rừng để đảm bảo tổ chức chỉ đạo hiệu quả.
Các xã phải thường trực 24/24 giờ trong thời kỳ cao điểm, bố trí lực lượng canh phòng tại các khu vực rừng có nguy cơ cháy cao, quản lý chặt chẽ người ra vào rừng; đồng thời rà soát diện tích rừng chưa giao, xây dựng phương án PCCCR theo quy định của Nghị định 156/2018/NĐ-CP.
Ngoài ra, các địa phương cần tiếp tục kiểm tra, giám sát việc sử dụng lửa trong xử lý thực bì, tăng cường tuyên truyền bằng nhiều ngôn ngữ phù hợp với cộng đồng dân cư địa phương, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong bối cảnh áp lực lên tài nguyên rừng ngày càng lớn, việc Điện Biên siết chặt quản lý và bảo vệ rừng trong những tháng cuối năm mang ý nghĩa quan trọng nhằm giữ ổn định sinh thái và bảo đảm an ninh tài nguyên. Những biện pháp tăng cường tuần tra, kiểm soát lâm phận, đẩy mạnh phối hợp giữa lực lượng kiểm lâm, chính quyền cơ sở và cộng đồng đã tạo nên thế chủ động trước các nguy cơ xâm hại rừng.
Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ trong giám sát, nâng cao nhận thức người dân và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm giúp củng cố hiệu quả quản lý.Trong thời điểm dễ phát sinh vi phạm do nhu cầu vận chuyển, tiêu thụ lâm sản tăng cao, những nỗ lực của địa phương thể hiện quyết tâm bảo vệ tài nguyên rừng một cách bền vững.
Đây không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên mà còn là bước chuẩn bị quan trọng cho kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, bảo vệ tài nguyên trong những năm tới. Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ, Điện Biên sẽ giữ vững diện tích rừng, hạn chế vi phạm và tạo nền tảng cho mục tiêu phát triển xanh, an toàn và hài hòa với thiên nhiên.
Khánh Ngọc