Trên cơ sở lợi thế về diện tích sản xuất lớn và đa dạng sản phẩm, tỉnh Nghệ An đã và đang tập trung xây dựng vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP; triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử; đồng thời siết chặt kiểm soát vật tư nông nghiệp và chất lượng đầu vào.
Các địa phương trong tỉnh đã hình thành nhiều mô hình sản xuất liên kết giữa hợp tác xã, doanh nghiệp và nông dân, tạo chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn ổn định đầu ra, tăng thu nhập cho người dân.
Bên cạnh đó, tỉnh tăng cường thanh kiểm tra an toàn thực phẩm, hướng dẫn các cơ sở chế biến áp dụng tiêu chuẩn vệ sinh và cải tiến công nghệ. Với vai trò là cơ quan quản lý chuyên ngành, Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Nghệ An đã tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ, tập trung xây dựng và phát triển các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn.
Việc xây dựng các chuỗi cung cấp thực phẩm an toàn sản phẩm nông, lâm, thủy sản có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, góp phần nâng cao ý thức về đảm bảo thực phẩm an toàn cho các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất, kinh doanh.
Đồng thời, giúp cho các cơ quan quản lý xác định được các khâu trọng yếu trong hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra nhằm nâng cao hiệu quả, tăng cường phối hợp công tác quản lý ATTP. Mô hình được giám sát đảm bảo rằng các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh tham gia trong chuỗi có thể cung cấp cho người tiêu dùng những sản phẩm an toàn. Trước thực tế trên, Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường xác định khâu sản xuất ban đầu là một trong những khâu quan trọng nhất.
Lãnh đạo Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cho biết, Quản lý ATTP phải được thực hiện trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên cơ sở phân tích nguy cơ đối với ATTP. Bởi vậy, xây dựng và phát triển các chuỗi thực phẩm an toàn là một giải pháp có tính đột phá và bền vững để quản lý tốt chất lượng ATTP, đồng thời đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Trước thực tiễn sản xuất hiện nay, để có thể nâng cao chất lượng sản phẩm, thì việc áp dụng quy trình thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP) được coi là một hướng đi tất yếu.
VietGAP không chỉ giúp nông dân thay đổi tập quán canh tác theo hướng khoa học, kiểm soát tốt hơn việc sử dụng phân bón, thuốc BVTV mà còn giảm ô nhiễm môi trường, hạn chế dịch hại. Thực tế, các mô hình rau, quả, chè, cam sản xuất theo VietGAP đã mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, tăng thu nhập 1,2-1,5 lần so với sản xuất thông thường
Đáng chú ý, từ đầu năm đến nay Chi cục đã tập trung xây dựng các mô hình đảm bảo ATTP, như mô hình trồng 7,9 ha chè theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Con Cuông (năm 2024 đã hỗ trợ xây dựng 6,2 ha); 50 ha dứa VietGAP tại xã Quỳnh Thắng; 5 ha lúa VietGAP tại xã Anh Sơn Đông; 2.500 m2 rau củ quả VietGAP tại xã Thuần Trung.
Trong năm, đơn vị cũng xây dựng 3 mô hình sơ chế, chế biến nông lâm thủy sản theo tiêu chuẩn HACCP gồm mô hình chế biến rau, củ, quả tại phường Trường Vinh, chế biến gạo tại xã Yên Thành và chế biến thủy sản tại phường Quỳnh Mai. Đây là những sản phẩm chủ lực, phù hợp điều kiện tự nhiên và định hướng phát triển nông nghiệp của tỉnh.
Các mô hình trồng rau an toàn ứng dụng công nghệ cao được Nghệ An đẩy mạnh triển khai. (Ảnh minh hoạ: ĐT).
Đáng chú ý, việc chuyển giao quy trình, công nghệ chế biến thịt và các sản phẩm từ thịt tại đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn xã Phúc Lộc là một mô hình được Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường triển khai trong năm qua, nhằm khắc phục các hạn chế khi đa phần cơ sở chế biến thực phẩm từ thịt.
Thời gian qua, Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cũng đã tập trung hỗ trợ các HTX, trang trại và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh áp dụng các quy trình sản xuất tiên tiến như HACCP/ISO, giúp hỗ trợ các cơ sở chế biến quy mô lớn đạt các tiêu chuẩn này để kiểm soát các mối nguy về an toàn trong quá trình chế biến và bảo quản. Chi cục đã tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến nông lâm thuỷ sản hàng trăm nghìn tem, nhãn, hộp và túi đựng sản phẩm, hàng nghìn túi kg hút chân không;
Đồng thời xây dựng phần mềm về truy xuất nguồn gốc, thiết kế và cung cấp hàng trăm mã QRcode cho các cơ sở sản xuất để tăng cường quản lý, truy xuất nguồn gốc, nâng cao giá trị và giới thiệu, quảng bá sản phẩm. Nhiều sản phẩm nông sản Nghệ An như Cam Vinh, các sản phẩm OCOP… đã được hỗ trợ phát triển thương hiệu để tăng khả năng cạnh tranh.
Thời gian tới, Chi cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường sẽ tiếp tục hỗ trợ các cơ sở sản xuất, chế biến sản phẩm nông, lâm, thủy sản nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểm soát ATTP, đầu tư nhãn mác, bao bì, quảng bá sản phẩm, chuyển đổi phương thức sản xuất truyền thống nhỏ lẻ như hiện nay sang hình thức liên kết, tạo chuỗi giá trị hàng hóa.
Bảo đảm nguồn thực phẩm sạch và phát triển chuỗi thực phẩm an toàn mang ý nghĩa quan trọng trong phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, chất lượng cao tại tỉnh Nghệ An hiện nay. Tuy nhiên, để chuỗi này vận hành bền vững và mở rộng quy mô, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế hỗ trợ sản xuất, nhân rộng mô hình liên kết và tăng cường thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư.
Việc nâng cao nhận thức cho nông dân về sản xuất an toàn, tuân thủ quy trình kỹ thuật và ưu tiên sử dụng vật tư nông nghiệp rõ nguồn gốc cũng là yếu tố quyết định chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, hệ thống phân phối cần được kết nối chặt chẽ hơn với các chuỗi sản xuất, giúp sản phẩm đến tay người tiêu dùng minh bạch và thuận lợi.
Khi các bên tham gia từ sản xuất, kiểm soát đến tiêu thụ đều gắn kết trong một chuỗi thống nhất, Nghệ An sẽ hình thành được hệ sinh thái thực phẩm sạch toàn diện. Đây không chỉ là giải pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn tạo nền tảng để nông sản địa phương nâng tầm giá trị, đáp ứng nhu cầu thị trường và hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững trong dài hạn.
Thanh Dung