Báo cáo tại buổi làm việc giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường với các tỉnh, thành từ Đắk Lắk đến An Giang về chống khai thác IUU và công tác phòng, chống dịch bệnh động vật cho thấy, tháng 10/2017, Việt Nam bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo vì tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Suốt gần 8 năm qua, Chính phủ cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các Bộ, ngành và địa phương ven biển đã triển khai nhiều biện pháp nhằm đáp ứng khuyến nghị của EC để tháo gỡ "thẻ vàng" IUU. Tuy nhiên, thực tế chống khai thác IUU vẫn còn nhiều bất cập, không chỉ gây ảnh hưởng đến kinh tế của Việt Nam mà "thẻ vàng" IUU còn tác động tới vị thế quốc gia trên thị trường quốc tế.
Lực lượng chức năng tuyên truyền vận động ngư dân chấp hành pháp luật trong đánh bắt thủy hải sản.
Nếu việc quản lý đội tàu yếu kém, truy xuất nguồn gốc thiếu minh bạch… thì việc tháo gỡ "thẻ vàng" EC là điều khó khăn. Trước tình hình đó, trong Công điện ngày 25/7/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã thẳng thắn chỉ rõ những hạn chế này và yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương phải tăng cường quyết liệt hơn nữa.
Sau sáp nhập, các địa phương như Cà Mau, Lâm Đồng, Đắk Lắk… đều có đội tàu cá lớn, có các phần việc lớn trong thực hiện 4 khuyến nghị của EC, nhất là quản lý đội tàu chặt chẽ không để vi phạm vùng biển nước ngoài trong khai thác thủy sản. Nhiều địa phương cũng tăng cường số hóa, kiểm soát đội tàu bằng công nghệ để minh bạch hóa thông tin.
Đơn cử như Cà Mau hiện có đội tàu hơn 5.200 chiếc. Ngoài việc sử dụng hệ thống giám sát tàu cá và phần mềm truy xuất nguồn gốc eCDT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì Cà Mau tự xây dựng 3 phần mềm để quản lý đội tàu cá. Điều này giúp tỉnh kiểm soát được tàu cá được chủ động hơn. Đặc biệt, địa phương này còn giao cho mỗi Đảng viên trực tiếp phụ trách 5 tàu cá và lấy đó làm chỉ tiêu đánh giá hoàn thành nhiệm vụ.
Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cơ quan này sẽ cử chuyên viên xuống các tỉnh để hỗ trợ, giải quyết các vấn đề còn tồn đọng trong chống khai thác IUU. Đồng thời kiến nghị các lực lượng chức năng, chấp pháp trên biển phải mạnh tay, không khoan nhượng và né tránh những vấn đề trong giải quyết cho tàu bè không đạt chuẩn vươn khơi.
Cục Thủy sản và Kiểm ngư đề nghị lực lượng bộ đội biên phòng và kiểm ngư cần chốt chặn, không cho các tàu cá không đủ điều kiện ra khơi, tạo điều kiện cho các tàu cá vi phạm quy định IUU. Các địa phương cũng cần phải gia tăng phạt tàu cá vi phạm và nâng cao thực thi pháp luật, gắn với mục tiêu gỡ 'thẻ vàng' IUU. Trong khi đó, quan điểm chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cần kiên quyết xử phạt các tàu cá vi phạm theo mức cao nhất. Những trường hợp cố tình vi phạm và ở mức độ nghiêm trọng, cần phải mạnh tay xử lý hình sự để tăng tính răn đe…/.
THIÊN LÝ